Çmimet globale të ushqimit janë rritur për pak më shumë se një vit, duke rritur presionin në tregjet në zhvillim, ku më të varfërit kanë tendencë të shpenzojnë një pjesë më të madhe të të ardhurave të tyre në prodhimet kryesore.
Çmimet janë rritur 40 përqind gjatë 15 muajve të fundit, sipas të dhënave të fundit nga Organizata e Ushqimit dhe Bujqësisë e OKB-së, fitimi më i madh që nga rritja e çmimeve të ushqimit nxiti trazirat e Pranverës Arabe në 2010-11.
Çmimet në rritje të mallrave jo gjithmonë ushqehen tek konsumatorët. Por këtë herë, ekonomistët në JPMorgan kanë argumentuar se kostot në rritje janë “një sinjal, jo zhurmë” që do të zvarritë rritjen. Rezultati do të ishte “një shtrëngim i fuqisë blerëse për familjet” që ndoshta tashmë kishte kontribuar në një rënie të besimit global të konsumatorit këtë verë, tha banka. Ndikimi, paralajmëroi ai, ishte “shumë më i madh” në tregjet në zhvillim dhe mund të zgjasë vitin e ardhshëm.
Çmimet e ushqimit, si çmimet e energjisë, shpesh janë të paqëndrueshme. Faktorë të tillë si moti dhe ndërprerjet lokale shpesh mund të rrisin çmimin e elementeve bazë. Për këtë arsye, ato zakonisht përjashtohen nga inflacioni bazë, masa më e ndjekur nga politikëbërësit e bankave qendrore.
Këtë vit, megjithatë, si çmimet e ushqimit ashtu edhe inflacioni bazë janë të njëjtat forca, ngushticat në zinxhirët e furnizimit, rritja e kostove të transportit dhe ndërprerje të tjera të shkaktuara nga koronavirusi. Kjo do të thotë që bankat qendrore kanë më shumë gjasa të rrisin normat e interesit në përgjigje. Kjo ishte veçanërisht e mundshme, tha JPMorgan, në vendet ku inflacioni ishte i lartë dhe konsumatorët ishin të shqetësuar se politikëbërësit nuk do ta sillnin atë nën kontroll, për shembull në Brazil, Rusi, Meksikë, Kolumbi dhe Peru.
Analistët në Deutsche Bank thanë të Premten se edhe pse çmimet e mallrave u moderuan, rreziku ishte që inflacioni në tregjet në zhvillim të vazhdonte të rritet, i nxitur nga kërkesa. Ata paralajmëruan se bankat qendrore “do të kenë një kompromis gjithnjë e më të vështirë të politikës monetare me ngadalësimin e rritjes”.
Rusia ngriti normën e interesit të politikës së saj të Premten për herë të pestë këtë vit, në betejën e saj për të dalë përpara rritjes së çmimeve. Atje dhe gjetkë, politikëbërësit mund të kenë nevojë të rrisin normat edhe më tej, duke vënë në rrezik rikuperimet e tyre.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Financial Times
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Çfarë po konsumohet në kohë të pandemisë?
Importet e drithërave kthehen në normalitet në 6-mujor
