Problemi me perspektivën 12 mujore, një detyrim në këtë periudhë të vitit, është se parashikimet do të jenë të gabuara. Sigurisht që do ta bëjnë. Në tregjet financiare ka shumë mënyra për të gabuar, në drejtimin, kohën ose shpejtësinë e ndryshimit. Një vit është edhe shumë i gjatë edhe shumë i shkurtër. Shumë e gjatë, sepse ritmi i vrullshëm i ciklit aktual financiar-biznes do të thotë që edhe një ide e mirëidentifikuar të shfaqet brenda disa javësh. Shumë e shkurtër, sepse tendencat e thella mund të duhen vite për t’u bërë plotësisht të dukshme.
Pra, le të lëmë në raft perspektivën e menjëhershme dhe të pyesim në vend të kësaj se si gjërat mund të ndryshojnë gjatë dekadës së ardhshme apo më shumë. Sot kapitali është i bollshëm. Një fuqi punëtore globale e moshës së mesme ka shumë kursime për të vënë në punë. Normat e ulëta të interesit afatgjatë dhe aktivet e shtrenjta tregojnë për një mungesë mënyrash të vlefshme për t’i vendosur ato kursime. Bizneset e reja shpesh bazohen në ide dhe nuk kanë nevojë për shumë kapital. Mund të jetë e vështirë të imagjinohet përfundimi i kësaj gjendjeje. Por me kalimin e kohës kapitali do të bëhet më pak i bollshëm. Kërkesa më e madhe për të do të vijë nga tre burime në veçanti: populizmi ekonomik; zinxhirët më të shkurtër të furnizimit; dhe tranzicioni i energjisë.
Filloni me populizmin ekonomik. Tridhjetë vjet më parë, dy ekonomistë akademikë, Sebastian Edwards dhe Rudiger Dornbusch, skicuan elementet kryesore të tij. Mbi të gjitha, është një qasje që nuk sheh kufizime, të tilla si kufijtë e huamarrjes ose inflacioni, në rritjen ekonomike. Populistët e Amerikës Latine të studiuar nga studiuesit shtypën para për të paguar shpenzimet publike. Kjo përfundoi keq. Por populizmi ekonomik vazhdon. Është në formën e tij më të pastër në Venezuelë. Turqia duket e prirur për të përqafuar një version të saj. Argjentina kurrë nuk e hodhi poshtë.
Një formë e holluar e populizmit ekonomik po bëhet më e dukshme edhe në vendet e pasura. Një shenjë është një ringjallje e politikës fiskale diskrecionale. Paketa prej 1.9 trilion dollarësh e nënshkruar në mars nga presidenti Joe Biden është shembulli kurorëzues. Fondi i rimëkëmbjes prej 750 miliardë eurosh (900 miliardë dollarë) i BE-së është më modest, por ende i rëndësishëm. Stimuli fiskal është kthyer në favor për shkak të njohjes se kufizimet e politikave, të tilla si deficitet buxhetore, lidhen më pak kur normat e interesit janë të ulëta. Por me kalimin e kohës shpenzimet e financuara nga deficiti do të fillojnë të thithin kursime të tepërta. Një ndryshim ka pasur edhe në politikën monetare. Ju e shihni këtë në një ndryshim në objektiva dhe në personel. Bankieri qendror i stilit të vjetër, i larguar nga politika, paranojak për inflacionin, është i zhdukur në botën e pasur. Një racë e re shqetësohet për pabarazinë dhe gjen arsye për t’u ndjerë e sigurt për rreziqet e inflacionit. Marko Papic i Clocktower Group, një firmë investimi, e quan zhvendosjen drejt stimulit “Konsensusi i Buenos Aires”, në kontrast me Konsensusin e Uashingtonit, i cili këshillon maturinë.
Një faktor i dytë është rritja e investimeve në vazhdimësinë e biznesit. Zinxhirët e vlerës globale ka të ngjarë të shkurtohen disi. Pjesërisht, kjo është për të shmangur pengesat që rëndonin mbi prodhimin në vitin 2021. Madje edhe një kufizim modest afër do të kërkojë më shumë kapital. Një rritje e përgjithshme e kapitalit qarkullues duket e mundshme. Kompanitë humbën shitjet gjatë pandemisë për mungesë stoku. Kostoja e interesit e mbajtjes së inventarit tani është shumë më e ulët se sa ishte kur praktika e biznesit u zhvendos drejt niveleve të stokut të dobët dhe ofertës në kohë. Një imperativ i sigurisë kombëtare favorizon gjithashtu një tepricë më të madhe në zinxhirët e furnizimit, siç thekson z. Papic. Rivaliteti midis Amerikës dhe Kinës po e çon çdo vend në dyfishimin e kapaciteteve në disa industri kyçe, siç janë gjysmëpërçuesit. Një dyfishim i tillë do të thithë kapital.
Një arsye e tretë për të pritur mungesën e kapitalit është ndryshimi i klimës. Tranzicioni drejt energjisë më të gjelbër është në thelb një problem i shpenzimeve kapitale, argumentojnë Eric Lonergan dhe Corinne Sawers në një libër të ardhshëm. Çdo përpjekje serioze për të ndalur rritjen e temperaturës globale kërkon heqjen e aseteve që mbështesin ekonominë e karbonit, platformat e naftës, termocentralet me qymyr, parcelat e benzinës dhe ndërtimin e një infrastrukture të re të bazuar në automjetet elektrike, energjinë e erës dhe diellore dhe ruajtjen e baterive. Duhet të shpërndahet shumë kapital për të krijuar këto asete.
Asnjë nga këto tre tendenca nuk është ai lloji që shfaqet plotësisht gjatë një viti kalendarik. Në të vërtetë, të tilla janë ironitë e parashikimit që viti 2022 mund të japë prova kundër tezës së mungesës së kapitalit. Nëse Rezerva Federale rrit normat e interesit, ajo do ta bëjë këtë mjaft herët në ciklin e biznesit, duke hedhur poshtë idenë e një animi të politikës populiste. Fatura e shpenzimeve e zotit Biden “Ndërto përsëri më mirë” mund të mbledhë pluhur. Ndërsa pengesat lehtësohen, siguria e furnizimit mund të rrëshqasë listat e prioriteteve të kompanive. Por bollëku i kapitalit të sotëm nuk mund të zgjasë përgjithmonë. Prisni mjaftueshëm dhe disa parashikime pothuajse do të jenë të drejta.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga The Economist
