Pesë muaj më parë, trupat e fundit amerikane u larguan nga Afganistani dhe vendi ra nën kontrollin e talebanëve. Megjithatë, një çështje thelbësore – disponimi i 9 miliardë dollarëve në asetet e ish-qeverisë, të cilat Shtetet e Bashkuara i kanë ngrirë – mbetet e pazgjidhur.
Zyrtarët talebanë filluan një konferencë këtë javë me diplomatët amerikanë dhe evropianë në Oslo – takimi i tyre i parë i tillë në Evropë që nga marrja e pushtetit.
Me ekonominë tashmë të varfër të Afganistanit pranë kolapsit dhe gjysmën e popullit afgan që po përballet me urinë këtë dimër, sipas Kombeve të Bashkuara, vendi patjetër mund t’i përdorë paratë.
Lutja e talebanëve ka marrë mbështetje nga Rusia dhe Kina, por edhe nga një figurë më e paanshme, Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, António Guterres.
Sidoqoftë, qëndrimi i administratës Biden është “ende jo” – dhe duhet të jetë.
Ndryshe nga pronarët e ligjshëm të aseteve, republika afgane me të meta, por e zgjedhur, të cilën talebanët e rrëzuan, talebanët nuk gëzojnë njohje ndërkombëtare dhe nuk pretendojnë të nderojnë demokracinë apo të drejtat e njeriut, veçanërisht të drejtat e grave.
Mbetet për t’u parë nëse premtimet e grupit për t’i dhënë fund të gjithë mbështetjes për terrorizmin do të përmbushen; Ministri i Brendshëm i Talibanëve është Sirajuddin Haqqani, djali i themeluesit të grupit terrorist të rrjetit famëkeq Haqqani – dhe i kërkuar nga FBI.
Skepticizmi është gjithashtu në rregull në lidhje me një lutje të fundit nga shefi taleban, Mohammad Naeem për t’i dhënë fund vrasjeve hakmarrëse të ish-personelit të qeverisë, të cilat u raportuan gjerësisht muajt e fundit.
Si të ndihmohet një popull i vuajtur pa ndihmuar shtypësit e tyre në këtë proces është, mjerisht, një dilemë e njohur, ku ndoshta rasti më i vështirë është ndihma ushqimore që Shtetet e Bashkuara dhe të tjerët dërguan në Korenë e Veriut.
Në përgjithësi, kjo është qasja që Shtetet e Bashkuara dhe Evropa kane me Afganistanin tani.
Takimi i Oslos përfundoi pa ndryshim në pozicionin e SHBA-së për aktivet e ngrira, por me një angazhim për të eksploruar injektimin e më shumë likuiditetit në sistemin bankar në të kundërt.
Vendet perëndimore e bënë të qartë se takimi i tyre me talebanët nuk nënkupton njohje diplomatike dhe se marrëdhëniet e ardhshme do të varen pjesërisht nga fakti nëse talebanët do t’i japin fund “kushteve dhe pengesave për dërgimin e ndihmave humanitare” dhe nëse i lejojnë vajzat të kthehen në shkollat e mesme, kur klasat të rihapen në mars.
Populli i Afganistanit ka nevojë të dëshpëruar për ushqim dhe ilaçe; ata gjithashtu mund të kërkojnë të drejtat e tyre njerëzore. Politika e SHBA-së duhet t’i zgjidhë të dyja.
Burimi: Washington Post
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
