Mundesia e një pushtimi të afërt rus të Ukrainës ka rritur alarmin në rajon, duke kërcënuar të zhysë më tej 44 milionë banorët e vendit në nje tjeter konflikt. Por, një lëvizje e Kremlinit do të ishte shumë përtej kufirit të përbashkët të dy vendeve.
Ekspertët kanë frikë se kjo mund të sjellë një epokë të re pasigurie në Evropën Lindore, të prishë zinxhirët e furnizimit dhe ekonominë globale dhe të detyrojë një ndryshim në ndikimin gjeopolitik që dëmton besueshmërinë e Perëndimit. Këto frikë ende mund të shmangeshin. Qeveria ukrainase po minimizon rreziqet e menjëhershme të një pushtimi në shkallë të plotë, edhe pse zyrtarët nga të gjitha anët përpiqen të gjejnë një zgjidhje diplomatike të një bllokimi që administrata Biden paralajmëron se është shumë afër luftës.
Analistët tregojnë për CNN pasojat e një lufte: “Kriza më serioze e sigurisë në Evropë pas viteve 1980”
Nëse ndodh një inkursion, është e paqartë se çfarë forme do të kishte dhe parashikimi i synimeve të presidentit rus Vladimir Putin është një ushtrim jashtëzakonisht i pamatur.
Efektiviteti i një reagimi të udhëhequr nga NATO është gjithashtu thelbësor në përcaktimin se sa do të ishin ndikimet e çdo pushtimi, bien dakord analistët.
Por çdo lëvizje ruse do të ishte një provë e vendosmërisë së vendeve perëndimore dhe do të përbënte një sërë pasigurish ekonomike dhe të sigurisë.
“Kjo është lehtësisht kriza më serioze e sigurisë në Evropë që nga vitet 1980. Rusia dhe Perëndimi kanë mosmarrëveshje kaq thelbësisht mbi botëkuptimin dhe kjo mosmarrëveshje themelore është fshirë nën qilim prej vitesh”- tha James Nixey, drejtor i programit Rusi-Euroazi në institutin Chatham House me qendër në Londër.
“Tani Rusia ka vendosur se do të ngrihet lart.Është një problem i botës reale që ka implikime globale.”-shtoi ai.
Një vijë e re e frontit në Evropë
Ndërsa kërcënimi i një lëvizjeje ruse në Ukrainë është rritur, po ashtu është rritur edhe vëllimi i retorikës së Perëndimit.
Presidenti i SHBA Joe Biden i tha CNN të martën se do të kishte “pasoja të rënda” mbi çdo pushtim rus. Kryeministri britanik Boris Johnson tha se vendi do të kontribuojë në çdo vendosje të re të NATO-s pas një sulmi, ndërsa presidenti francez Emmanuel Macron tha se “kostoja do të jetë shumë e lartë” nëse Putin vendos të lëvizë.
Por “shkalla e reagimit global varet nga shtrirja e futjes së Rusisë në Ukrainë,” tha Nixey. Ai shtoi se ndërsa shumë vëzhgues janë optimistë të kujdesshëm se një luftë e gjithanshme do të shmanget.
Pasojat më të menjëhershme përtej Ukrainës do të ndiheshin në shtetet e Evropës Lindore dhe Balltike, të cilat do të gjenin një Rusi të hapur luftarake në pragun e tyre.
“Ukraina kufizohet me disa shtete të NATO-s. Do të ketë një shqetësim të madh se kjo nuk është thjesht diçka që ndodh aty pranë që mund të ketë efekte të përhapura por se siguria e tyre do të kërcënohej,”-tha Gould-Davies.
Më pas, shumë do të vareshin nga reagimi i NATO-s dhe vendet që do të mund të gjendeshin në vijën e qitjes do të vinte re shpejt një prani të shtuar të trupave. Rreth 8,500 trupa amerikane janë vënë në gatishmëri të shtuar për një dislokim të mundshëm në Evropën Lindore, tha të hënën zëdhënësi i Pentagonit, John Kirby. Tre zyrtarë amerikanë të njohur me diskutimet i thanë gjithashtu CNN se Shtetet e Bashkuara dhe aleatët mund të dërgojnë dislokime shtesë në Rumani, Bullgari dhe Hungari në ditët në vijim. Ukraina nuk është anëtare e NATO-s dhe aleanca ka të ngjarë të mos dërgojë ushtarë në vend. Por pas një inkursioni, një prani e madhe trupash ka të ngjarë të mbetej përgjatë skajit lindor të Evropës për aq kohë sa Rusia mbante tokën ukrainase — një perspektivë që do të ringjallte kujtimet e një pengese të epokës së Luftës së Ftohtë që ndahej nga lindja nga perëndimi.
“Do të duhet të ketë një përgjigje gjatë gjithë vijës së frontit të NATO-s që vepron si një parandalues dhe ju duhet të keni një strategji të tërë luftarake rreth kësaj,” tha Neil Melvin, drejtor i studimeve të sigurisë ndërkombëtare në Instituti Mbretëror i Shërbimeve të Bashkuara (RUSI).
Shqetësimet ekonomike
Pasojat ekonomike të një pushtimi shkaktohen me të panjohura, por ka disa efekte të mundshme goditëse që i kanë shqetësuar ekspertët që kur u bë e qartë për herë të parë grumbullimi i trupave ruse pranë kufirit ukrainas. Më drejtpërdrejt, një ndërprerje në prodhimin bujqësor të Ukrainës mund të ketë një ndikim të drejtpërdrejtë në furnizimin me ushqime.
Vendi është një nga katër eksportuesit kryesorë të drithërave në botë — pritet të përbëjë rreth një të gjashtën e importeve të misrit në botë në pesë vitet e ardhshme, sipas parashikimeve nga Këshilli Ndërkombëtar i Drithërave — kështu që një goditje e drejtpërdrejtë në prodhimin e tij dhe prodhimi mund të ndikojë në furnizimin e disa produkteve ushqimore.
Por më shqetësuese është ndikimi më i gjerë i mundshëm në furnizimet me energji dhe pasojat e sanksioneve të ashpra perëndimore ndaj Rusisë që do të priten pas një inkursioni.
Rusia siguron rreth 30% të gazit natyror të Bashkimit Evropian, me furnizimet nga vendi që luajnë një rol jetik në prodhimin e energjisë dhe ngrohjen e shtëpive në të gjithë Evropën Qendrore dhe Lindore. Ajo tashmë është akuzuar për shfrytëzimin e kësaj mbështetjeje; Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë tha të mërkurën se Rusia ka kontribuar në mungesën e furnizimit me gaz në Evropë duke reduktuar eksportet e saj dhe në muajt e fundit vendi ka ushtruar presion të furnizimit edhe ndaj Moldavisë.
“Ne e kemi parë Rusinë në muajt e fundit duke shfrytëzuar dhe përkeqësuar problemet e furnizimit global të energjisë dhe çmimeve më të larta”- shtoi Gould-Davies.
Inflacioni në kostot e energjisë tashmë ka goditur miliona shtëpi në Evropë – në Britani, konsumatorët do të paguajnë afërsisht 790 £ (1,075 dollarë) më shumë për të ngrohur dhe ndriçuar shtëpitë e tyre këtë vit, sipas Bank of America – dhe konflikti në Evropën Lindore mund të shkaktojë apo thellojnë krizat e kostos së jetesës në disa vende.
Një shqetësim në Evropë është se Rusia me të vërtetë do të ishte e gatshme të përballonte një këputje me tregun evropian, duke pasur parasysh strumbullarin e saj gradual të furnizimeve me gaz dhe qymyr në Kinë në vitet e fundit.
Një përshpejtim në atë ndryshim do të shkaktonte “një tronditje të madhe në ekonominë [e Evropës], sepse atyre do t’u duhet të bëjnë diçka tjetër,” tha Melvin. Kjo potencialisht mund të pengojë planet për një ndërprerje bërthamore në pjesë të kontinentit nëse kombet janë të detyruara të synojnë furishëm alternativat e energjisë.
Administrata e Biden-it ka kryer një planifikim emergjence për të mbështetur furnizimet me energji të Evropës nëse Rusia pushton, duke parashikuar mungesa të gazit dhe një tronditje për ekonominë globale, thanë të martën zyrtarë të lartë të administratës.
BE-ja ndërkohë po punon për një “gamë të gjerë sanksionesh sektoriale dhe individuale” në rast të agresionit të mëtejshëm rus, sipas një deklarate të Komisionit Evropian që pasoi një takim virtual me liderët e SHBA-së, Mbretërisë së Bashkuar, Italisë, Francës, Gjermanisë, Polonia, BE dhe NATO. Biden i tha CNN se do të parashikonte “sanksione të rëndësishme ekonomike
Analistët përgjithësisht presin një paketë të gjerë sanksionesh që mund të godasin bankat kryesore ruse, sektorin e naftës dhe gazit dhe importet e teknologjisë. Por efektet në Evropë dhe në pjesën tjetër të botës do të ndiheshin gjithashtu.
“Sa herë që vendosni sanksione, ju vendosni kosto të mëdha për objektivin — por gjithashtu keni rrezikun e dëmeve kundër vetes, miqve dhe aleatëve tuaj,” tha Nathan Sales, një nënsekretar në detyrë për sigurinë civile, demokracinë dhe njerëzit. të drejtat në Departamentin e Shtetit të SHBA gjatë administratës Trump. Dhe ndërsa sanksionet e synuara ndaj individëve dhe kompanive ruse janë mbështetur që nga pushtimi rus i Krimesë në vitin 2014, ka ende “një marrëdhënie të konsiderueshme investimi” midis vendit dhe Perëndimit që mund të prishet, tha Melvin.
“Pyetja tani është se sa më tej do të shkonin ato sanksione dhe sa më e izoluar do të bëhej ekonomia ruse,” shtoi ai.
Një botë vëzhguese
Ekspertët thanë se jehona e një inkursioni, dhe më konkretisht forca e reagimit perëndimor, do të ndihen në mbarë botën. Disa kanë frikë se çdo lëvizje ruse që ajo mund ta konsiderojë si një fitore mund të inkurajojë kombet e tjera të përfshira në mosmarrëveshjet kufitare.
“Kina do të shikojë me kujdes për mësimet që mund të nxjerrë në lidhje me vendosmërinë perëndimore,” tha Gould-Davies. “Tajvanezët do të nxjerrin mësime nga kjo — siç është çdokush në një kufi, pavarësisht se do të jetojë pranë një lideri jashtëzakonisht superior,” ra dakord Nixey. Tajvani dhe Kina kontinentale janë qeverisur veçmas që nga fundi i luftës civile kineze më shumë se 70 vjet më parë, por Partia e Komunitetit Kinez (CCP) në pushtet e Kinës e sheh ishullin si pjesë të territorit të saj dhe nuk e ka përjashtuar mundësinë e përdorimit të forcës ushtarake.
Ky kontekst po nënvizon një ndjenjë në disa qarqe se përgjigja e SHBA ndaj krizës së Ukrainës mund të diktojë se si shihet ajo në mbarë botën për një brez.
“Ne do të shihnim efekte të dëmshme për vite dhe ndoshta dekada në vijim” nëse Rusia orkestron një lëvizje të suksesshme, tha Sales. “Kjo do t’u tregojë diktatorëve në mbarë botën se SHBA është një tigër letre.”
Ai përmendi “regjimet mashtruese si Koreja e Veriut dhe Irani” si kombe të tjera që mund të kërkojnë të përfitojnë nga një rezultat i tillë. Por Sales shtoi se ekziston gjithashtu “një skenar ku SHBA dhe NATO dalin nga kjo krizë me besueshmërinë e tyre të rritur”, nëse një përgjigje e fortë do të nisë një rënie ruse.
Nëse tensionet e gjata pasojnë një inkursion rus, një debat mund të rinovohet gjithashtu në SHBA se çfarë roli duhet të luajë vendi në Evropë. “Ata kanë një ndarje shumë të ashpër politike tani midis një roli të policit global, të cilin Biden e ka mbrojtur, ose një kampi tjetër që ne bëjmë vetëm atë që është në interes të SHBA,” tha Melvin.
Megjithëse shumë implikime të një lëvizjeje ruse në Ukrainë mbeten larg të qenit të sigurta, ka një gjë për të cilën ekspertët mund të bien dakord. “Në politikën ndërkombëtare, të gjithë janë gjithmonë duke vëzhguar të tjerët,” tha Gould-Davies, pergatiti BW.
