Pjesa më e madhe e botës demokratike do të donte që Shtetet e Bashkuara të mbeten fuqia kryesore globale. Por ky rezultat rrezikon të bëhet i pamundur.
Problemi me lidershipin global të Amerikës fillon në shtëpi. Politika hiperpartizane dhe polarizimi i thellë po gërryen demokracinë amerikane dhe po pengojnë ndjekjen e objektivave afatgjata. Në politikën e jashtme, ndarja partiake mund të shihet në perceptimet e sfiduesve të mundshëm ndaj SHBA-së: sipas një sondazhi të marsit 2021, republikanët janë më të shqetësuar për Kinën, ndërsa demokratët shqetësohen për Rusinë mbi të gjitha.
Kjo mund të shpjegojë pse presidenti i SHBA-së Joe Biden po e trajton Rusinë si një konkurrente homologe, kur ai duhet të fokusohet në sfidën e homologut aktual të Amerikës, Kinës. Në krahasim me Rusinë, popullsia e Kinës është rreth 10 herë më e madhe, ekonomia e saj është pothuajse 10 herë më e madhe dhe shpenzimet e saj ushtarake janë rreth katër herë më të mëdha.
Jo vetëm që Kina është më e fuqishme se Rusia, ajo me të vërtetë kërkon të zëvendësojë SHBA-në si fuqia më e shquar globale.
Në të kundërt, me ndërtimin e saj ushtarak në kufijtë e Ukrainës, Rusia po kërkon të zbusë një kërcënim të perceptuar të sigurisë në fqinjësinë e saj.
Përshpejtimi i rënies së lidershipit global të SHBA-së vështirë se është në dorë të demokratëve.
Një paradë dypartiake e liderëve amerikanë nuk ka arritur të kuptojë se rendi botëror unipolar i pas Luftës së Ftohtë, i karakterizuar nga mbizotërimi i pakundërshtueshëm ekonomik dhe ushtarak i SHBA-së, është zhdukur prej kohësh. SHBA-ja e shpërdoroi ‘momentin e saj njëpolar’, veçanërisht duke zhvilluar një luftë globale të shtrenjtë dhe amorfe kundër terrorit, duke përfshirë disa ndërhyrje ushtarake.
Pas fitores së saj në Luftën e Ftohtë, SHBA-ja kërkoi të zgjeronte NATO-n në oborrin e shtëpisë së Rusisë, por bëri pak përpjekje për ta futur Rusinë në krahun perëndimor, siç kishte bërë me Gjermaninë dhe Japoninë pas Luftës së Dytë Botërore.
Acarimi i marrëdhënieve me Kremlinin kontribuoi në rimilitarizimin përfundimtar të Rusisë.
Pra, ndërsa SHBA mbetet fuqia më e madhe ushtarake në botë, ajo është dobësuar nga vendimet dhe angazhimet që ka marrë, në Evropë dhe gjetkë, që nga viti 1991.
Kjo shpjegon se pse SHBA-ja ka përjashtuar vendosjen e trupave për të mbrojtur Ukrainën sot. Ajo që SHBA po i ofron Ukrainës – armë dhe municione – nuk mund ta mbrojë vendin nga Rusia, e cila ka një avantazh dërrmues ushtarak ndaj fqinjit të saj.
Por liderët amerikanë bënë një gabim tjetër fatal që nga Lufta e Ftohtë: ata ndihmuan ngritjen e Kinës, duke ndihmuar në krijimin e rivalit më të madh me të cilin është përballur ndonjëherë vendi i tyre.
Fatkeqësisht, ata ende nuk kanë nxjerrë mësim nga kjo. Në vend të kësaj, SHBA-ja vazhdon t’i kushtojë vëmendje dhe burime të pamjaftueshme një gamë tepër të gjerë çështjesh globale, nga revanshizmi rus dhe agresioni kinez e deri te kërcënimet më të vogla në Lindjen e Mesme dhe Afrikë, dhe në gadishullin Korean. Dhe ajo vazhdon pa dashje të forcojë ndikimin global të Kinës, jo më pak përmes përdorimit të tepruar të sanksioneve.
Marrëdhëniet dypalëshe ka të ngjarë të thellohen, pavarësisht se çfarë ndodh në Ukrainë. Por grupi i sanksioneve të reja të ashpra që SHBA ka premtuar të zbatojë në rast të një pushtimi rus do ta përshpejtojë ndjeshëm këtë ndryshim, me Kinën si fituesen e madhe.
Nëse Biden do të përmbushte premtimin e tij për të bllokuar gazsjellësin Nord Stream 2, i cili do të dërgojë furnizimet ruse drejtpërdrejt në Gjermani nëpërmjet Detit Baltik, Kina do të fitonte akses më të madh në energjinë ruse.
Në fakt, duke siguruar një angazhim nga Putin këtë muaj për një rritje gati dhjetëfish të eksporteve të gazit natyror rus, Kina po ndërton një rrjet sigurie që mund të përballojë – në rast të një pushtimi kinez të Tajvanit – nxitjen e energjisë perëndimore dhe madje edhe një bllokadë.
Kina gjithashtu mund të përfitojë ushtarakisht duke kërkuar akses më të madh në teknologjinë ushtarake ruse në këmbim të mbështetjes së saj.
Për SHBA-në, një bosht i forcuar Rusi-Kinë është rezultati më i keq i mundshëm i krizës së Ukrainës.
Rezultati më i mirë do të ishte një kompromis me Rusinë për të siguruar që ajo të mos pushtojë dhe ndoshta të aneksojë Ukrainën.
E ardhmja e rendit ndërkombëtar të udhëhequr nga SHBA do të vendoset në Azi dhe Kina aktualisht po bën gjithçka në fuqinë e saj për të siguruar rënien e këtij rendi.
Tashmë, Kina është mjaft e fuqishme sa mund të presë Lojërat Olimpike Dimërore, edhe pse ajo kryen një gjenocid kundër muslimanëve në rajonin e Xinjiang.
Nëse administrata e Biden-it nuk e njeh shkallën e vërtetë të kërcënimit që paraqet Kina dhe nuk miraton së shpejti një strategji të synuar siç duhet, çfarëdo dritare mundësie për ruajtjen e epërsisë së SHBA-së mund të mbyllet.
Brahma Chellaney, profesoreshë e studimeve strategjike në Qendrën për Kërkime Politike me bazë në Nju Delhi dhe bashkëpunëtore në Akademinë Robert Bosch në Berlin, është autore e disa librave.
Burimi: Project Syndicate
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Prit dhe shiko’, strategjia e suksesshme e Kinës
‘Makthi’ i Biden mund të jetë Kina
“Armikja e Amerikës nuk është Kina, është…”
