Pse problemet e zinxhirit të furnizimit nuk po zhduken. Dalin në pah efektet financiare të pengesave të zinxhirit të furnizimit në firmat industriale
Zinxhirët e furnizimit janë paraqitur rrallë në raportet e të ardhurave të kompanive gjatë tre dekadave të lulëzimit të globalizimit, me përjashtim të përmendjes së herëpashershme të përfitimeve të kostove më të ulëta. Megjithatë, në këtë sezon të deklarimit të fitimeve, mungesat e shkaktuara nga Covid-19 janë ndër problemet e para të përmendura nga shumë firma. Varianti Omicron ka përkeqësuar pengesat, duke i detyruar punëtorët në shumë industri të karantinohen. Dhe mungesat e stafit dhe materialeve po kontribuojnë në inflacion, duke rritur kostot për shumë kompani.
Më 25 janar, investitorët e zhgënjyer ulën çmimin e aksioneve të kompanisë GE me 6%, pasi Larry Culp, shefi i firmës industriale, tha se “erërat e kundërta” të zinxhirit të furnizimit kishin goditur veçanërisht rëndë biznesin e kujdesit shëndetësor. Të ardhurat e tremujorit të katërt ranë me 3.5%, në bazë vjetore. Në të njëjtën ditë, Gregory Hayes, shefi i Raytheon, paraqiti rezultate të përziera, duke vënë në dukje se kompania kishte “vuajtur nga ndërprerjet e furnizimit”.
Të tjerë po nuhasin vështirësitë e ardhshme. Më 26 janar, Boeing tha se zinxhirët e furnizimit nuk ishin një “pengesë” sepse prodhimi i avionëve nga kompania ishte i ulët. Por ai shtoi se lëndët e para dhe sfidat logjistike ishin “elemente që duheshin mbajtur nën vëzhgim”. Disa orë më vonë, Tesla deklaroi se pengesat e zinxhirit të furnizimit e kishin detyruar kompaninë që të operonte fabrikat e saj nën kapacitetin maksimal.
As kompanitë europiane nuk janë imune ndaj këtyre problemeve. Më 21 janar, Siemens Gamesa, gjigant i turbinave me erë, fajësoi problemet e zinxhirit të furnizimit për rezultatet e dobëta dhe uljen e fitimeve. Rivali Vestas ka shprehur shqetësime të ngjashme. Firma e konsulencës EY, ka llogaritur se firmat e listuara në Britaninë e Madhe lëshuan 19% më shumë paralajmërime për ulje fitimesh në tremujorin e fundit të vitit 2021, në krahasim me një vit më parë. Një numër rekord kompanish fajësuan ndërprerjen e zinxhirit të furnizimit dhe rritjen e kostove.
Mungesat kanë arritur nivele rekord (shih grafikun). Mungesa e çipave çoi në një ulje prej 10% të prodhimit vjetor të makinave në vitin 2021, pasi firmat ulën porositë në fillim të pandemisë dhe kërkesa u rrit me lehtësimin e kufizimeve.
Shenjat e përmirësimit janë të pakta. Së fundmi, kompania Toyota tha se do të ulte prodhimin me 150,000 automjete, ose rreth 18%, në muajin shkurt, për shkak të mungesës së çipave. Kompanitë e mëdha amerikane të anketuara nga Departamenti Amerikan i Tregtisë, raportuan se inventarët e tyre të çipave kishin rënë nga 40 ditë në vitin 2019, në më pak se pesë ditë në vitin 2021 – dhe nuk prisnin asnjë përmirësim për të paktën gjashtë muajt e ardhshëm. Departamenti ka paralajmëruar se mungesat e vazhdueshme mund t’i detyrojnë fabrikat të mbyllen.
Edhe transporti i mallrave vazhdon të jetë problem. Normat e transportit me kontejnerë po arrijnë nivelet rekord të verës së kaluar. Analistët nuk presin lehtësim të madh përpara gjysmës së dytë të vitit. Mungesa e punëtorëve po e bën gjendjen edhe më të vështirë.
Shoqëria e konsulencës IHS Markit vëren se fuqia punëtore e Amerikës ka një mungesë prej 4 milionë punëtorësh në krahasim me nivelet para pandemike, ndërkohë fuqia punëtore e Europës është ngushtuar nga lëvizja e reduktuar e punëtorëve emigrantë dhe ajo e Azisë nga masat e reja kufizuese. Kompania Raytheon fajësoi mungesën e saldatorëve që janë me rëndësi jetike për tehet e turbinave të motorëve reaktivë. Shoqata Amerikane e Kamionëve, një organ tregtar, tha vitin e kaluar se industria u përball me një mungesë prej 80,000 shoferësh kamioni.
Të gjitha këto kufizime janë duke shtuar kostot e pjesëve të këmbimit, materialeve dhe pagave. Me rritjen e çmimeve të energjisë, kompanitë industriale kudo po përballen me një fillim të vështirë të vitit 2022. Me të gjitha këto pengesa që tregojnë pak shenja zhdukjeje, zinxhirët e furnizimit mund të jenë një arsye kryesore pse kompanitë po përjetojnë rezultate zhgënjyese tremujore në fitime./Monitor
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Pandemia më e rrezikshme!” Ja çfarë do të ndodhë me Covid-19!
“Shqipëria rrezikon krizë ekonomike për shkak të COVID-19”
“Koronavirusi po teston shtetin por s’do ju mungojnë ushqimet!”
