Vetëm pak javë pas 30 vjetorit të saj, Federata Ruse ka hyrë në luftë me Ukrainën, një vend krenar për historinë e saj, por që kaloi 700 vjet kryesisht nën sundimin e huaj. Ofensiva fillestare ruse filloi në tre fronte të enjten nën zhurmën e një breshërie raketash. Presidenti rus, Vladimir Putin, dërgoi tanke për të goditur qytetet e Ukrainës. Luftanijet e tij sulmuan nga deti. Civilë të pafajshëm po vriten, shtëpitë e tyre janë bërë gërmadha. Me mbylljen e forcave ruse në kryeqytetin e Ukrainës, Kiev, dhe me qeverinë që u kërkon tre milionë njerëzve të saj të marrin armët, lufta e Putinit “për të ndaluar gjenocidin” mund të nxisë një të tillë.
Putin po sillet si një bandit. Ai po kërcënon sistemin ndërkombëtar duke marrë atë që do, pavarësisht kostos njerëzore. Një krizë humanitare po afrohet teksa dhjetëra mijëra refugjatë kalojnë në Evropën Lindore. Imazhet nga rrugët e Ukrainës kanë ringjallur kujtimet e luftërave të shekullit të 20-të – të një lloji që dikur dukej i paimagjinueshëm në vitin 2022. Shumë prej tyre janë lënë të pyesin: a është kjo një luftë e re e ftohtë? Apo fillimi i një lufte të tretë botërore? Nga të dyja, e para është e padëshiruar.
Kjo shpjegon pse lutjet e presidentit ukrainas Volodymyr Zelenskiy për ndihmë nga perëndimi kanë mbetur pa përgjigje. Zelenskiy mund të marrë më shumë armë. Ka edhe dënim diplomatik kundër agresionit rus. Por Ukraina nuk do të marrë asnjë ndihmë ushtarake – siç është një zonë ndalim-fluturimi e detyruar nga NATO – që do t’i zhvendoste shanset në mënyrë vendimtare në favor të Ukrainës.
Kërcënimi i Putinit ndaj atyre që përpiqen të ndërhyjnë me hakmarrje bërthamore është i rrezikshëm dhe i pamatur. Vetëm dikush i përgatitur për një luftë zhdukjeje do të bente një paralajmërim të tillë.
Vendet perëndimore kanë vendosur, për momentin, se sanksionet e ashpra do t’i dëmtonin ata më shumë sesa do të dëmtonin Rusinë. Në 24 orët pasi Putin nënshkroi një dekret që njihte dy territore të shkëputura ukrainase, Bloomberg llogariti se BE, Britania e Madhe dhe SHBA shpenzuan 600 milionë dollarë për produktet ruse të naftës dhe gazit.
Kjo do të shpjegonte pse paketa e sanksioneve të Perëndimit kundër bankave të Moskës është krijuar për të lejuar vazhdimin e pagesave të energjisë.
Por varësia nga Moska është e paqëndrueshme – siç është edhe një luftë më e gjerë ekonomike. Në vend të kësaj, perëndimi, dhe Europa në veçanti, duhet të fillojnë të manovrojnë pa gazin rus duke rritur furnizimet me burime më të gjelbra të energjisë.
Vendosmëria e Rusisë për të imponuar një zgjidhje ushtarake për problemin politik të Ukrainës është një gabim kriminal që mbështetet në një argument të mundshëm.
Zyrtarët rusë pretendojnë se janë të hapur për bisedime, por përshkrimi i Putinit për qeverinë ukrainase si “një grup narkomanësh dhe neo-nazistësh” tregon se Moska nuk është serioze.
Bota po shkpn në një luftë të zgjatur ndërkombëtare për sferat e ndikimit midis fuqive të mëdha. Një humbje e Ukrainës do ta bënte Uashingtonin të kthehej drejt një Evrope ku potencialisht Rusia dhe SHBA e shohin njëri-tjetrin si armiq. Megjithatë, armiqësitë do të duhet të mbeten nën një prag të caktuar.
Edhe nëse Putin arrin sukses të shpejtë, pjesët e ushtrisë ukrainase që nuk janë mposhtur ka të ngjarë të vazhdojnë të luftojnë – duke rritur mundësinë e një lufte të ashpër guerile kundër pushtimit rus ose një qeverie kukull.
Qëllimi kryesor i Putinit është që Ukraina të mos bashkohet kurrë me NATO-n. Kërkesa tjetër e tij do të kufizonte sovranitetin e Ukrainës në mënyrë që vendi të ishte fort në kontrollin e Moskës.
Pa kompromis, presidenti rus do të izolojë veten dhe vendin e tij nga kontinenti evropian. Populli i Ukrainës duhet të jetë në gjendje të zgjedhë qeveritë e tyre dhe këto duhet të jenë në gjendje të përballen me lindjen dhe perëndimin pa armiqësi.
Lufta e Putinit po i kushton kësaj, e cila është një tragjedi me përmasa të mëdha. Por historia nuk mbaron kur shpallet fitorja. Luftërat nuk fitohen kurrë përgjithmonë.
Burimi: The Washington Post
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
