Çfarë ndodh me trurin para vdekjes? Shkencëtarët regjistruan pa dashje aktivitetin e trurit të një burri 87-vjeçar që po vdiste duke dhënë një pasqyrë të asaj që mendohet se ndodh me trurin.
I moshuari u shtrua në spital pas një rënie dhe iu shfaq epilepsia. Dr. Raul Vicente nga Estonia dhe kolegët e tij përdorën elektroencefalografi të vazhdueshme (EEG) për të zbuluar krizat dhe për të trajtuar pacientin. Gjatë këtyre regjistrimeve, pacienti pësoi atak në zemër dhe ndërroi jetë. Kjo ngjarje e papritur i lejoi shkencëtarët të regjistrojnë aktivitetin e një truri njerëzor që po vdes dhe besojnë se është hera e parë që ndodh.
Raportimet e njerëzve që jeta u ka kaluar para syve kur kanë pasur një përvojë që ka qenë afër vdekjes janë dokumentuar vazhdimisht dhe kanë habitur prej kohësh neuroshkencëtarët. Një studim psikologjik i vitit 2017 mbi fenomenin zbuloi se ata që e përjetuan kishin shumë ngjashmëri dhe se kujtimet nuk u vinin në mënyrë lineare, por lidheshin me gjëra të rëndësishme në jetë.
Ky hulumtim i ri, i cili u botua të martën në revistën Frontiers in Aging Neuroscience, shqyrtoi arsyet neurologjike të fenomenit dhe sugjeron që truri mund të jetë aktiv dhe i koordinuar gjatë dhe madje edhe pas kalimit drejt vdekjes.
Para vdekjes, a u kalon njerëzve jeta para syve? Ja çfarë
“Ne matëm 900 sekonda të aktivitetit të trurit rreth kohës së vdekjes dhe vendosëm një fokus specifik për të hetuar se çfarë ndodhi në 30 sekonda para dhe pasi zemra ndaloi së rrahuri,” tha Dr. Ajmal Zemmar, një neurokirurg në Universitetin e Louisville, SHBA.
“Pak para dhe pasi zemra ndaloi së punuari, ne pamë ndryshime në një vend specifik të lëkundjeve nervore, të ashtuquajturat lëkundje gama, por edhe në të tjera si lëkundjet delta, teta, alfa dhe beta”.
Lëkundjet e trurit (të njohura më shpesh si “valët e trurit”) janë modele të aktivitetit ritmik të trurit që normalisht janë të pranishme te truri i njerëzve të gjallë. Llojet e ndryshme të lëkundjeve, duke përfshirë gamën, përfshihen në funksione të larta njohëse, të tilla si përqendrimi, ëndërrimi, meditimi, kthimi i kujtesës, përpunimi i informacionit dhe perceptimi i vetëdijshëm.
“Përmes gjenerimit të lëkundjeve të përfshira në rikthimin e kujtesës, truri mund të kujtojë ngjarje të rëndësishme të jetës pak para se të vdesim, të ngjashme me ato të raportuara në përvojat afër vdekjes,” spekuloi Zemmar.
Megjithatë, këto të dhëna bazohen në një rast të vetëm dhe burojnë nga truri i një pacienti që kishte pësuar lëndime, konvulsione dhe ënjtje, të cilat e ndërlikojnë interpretimin e të dhënave. Studiuesit shpresojnë se studimi i rastit mund të çojë në studime të mëtejshme.