Kur presidenti rus Vladimir Putin filloi pushtimin e plotë të Ukrainës të enjten, ai i dha fund epokës së pas Luftës së Ftohtë. Duhet të ndërtohet një arkitekturë e re për marrëdhëniet globale dhe forma e saj do të varet nga fakti nëse fushata brutale e Putinit ka sukses apo dështon.
Sulmi i Putinit zgjoi fantazmat e luftës që kishin përndjekur Evropën për një shekull. Bota shikonte me tmerr se si një forcë masive sulmuese sulmonte Ukrainën nga tre anët me raketa, bomba, tanke dhe luftë kibernetike.
Shumë kombe e dënuan pushtimin. Por fakti tronditës është se Ukraina po lufton vetë me Putinin.
Ky konflikt nuk është një rast i ecjes së gjumit drejt luftës, siç e kanë përshkruar historianët marshimin e verbër në Luftën e Parë Botërore në 1914. Është më afër sulmit që një udhëheqës i hidhur dhe hakmarrës gjerman nisi ndaj Çekosllovakisë fqinje në vitin 1939.
Putini nuk është Adolf Hitleri – megjithatë – por ai ndan një obsesion të ngjashëm për të larë hesapet me forcë ushtarake.
Gatishmëria e Putinit për të përshkallëzuar deri në luftë ka qenë gjithnjë e më e qartë për administratën Biden që kur drejtori i CIA-s William J. Burns vizitoi Moskën në fillim të nëntorit. Ai udhëtoi atje për të paralajmëruar Putinin se inteligjenca amerikane kishte arritur në përfundimin se pas një vendosjeje të trupave ruse përgjatë kufirit të Ukrainës qëndronte një planifikim serioz i luftës.
Burns u tha kolegëve se Putini, normalisht një kalkulator i mirë, dukej gati për të shkuar në luftë.
Në thelb ishte obsesioni i gjatë i Putinit me një Ukrainë sfiduese, të cilën ai e pa të lëvizte në mënyrë të pashmangshme drejt Perëndimit pavarësisht paralajmërimeve të Kremlinit – dhe kundër peshës së vetë historisë ruse.
Putin e kishte shprehur fiksimin e tij me Ukrainën për Burns në vitin 2008, kur Burns ishte ambasadori i SHBA-së në Moskë. “A nuk e di qeveria juaj se Ukraina është e paqëndrueshme dhe e papjekur politikisht dhe NATO është shumë përçarëse atje?” Putin e këshilloi Burns. “A nuk e dini se Ukraina nuk është as një vend i vërtetë? Një pjesë e saj është me të vërtetë e Evropës Lindore dhe një pjesë është vërtet ruse.”
Putini i përsëriti këto fjalë pothuajse saktësisht këtë javë në shpalljen e luftës.
Ai beson dukshëm se Rusia nuk mund të jetë një fuqi e madhe nëse nuk kontrollon Ukrainën.
Administrata Biden u përpoq të pengonte Putinin duke e paralajmëruar atë për sanksione të mundshme, të cilat i vendosi të enjten menjëherë pas fillimit të pushtimit. Shtëpia e Bardhë miratoi gjithashtu një taktikë të re përçarjeje për zbulimin e planifikimit ushtarak rus, komplote me flamuj të rremë për të provokuar luftë dhe madje edhe skema për vrasje të synuara.
Teksa Putin po shkonte drejt një lufte gjithëpërfshirëse, ai u këshillua nga një rreth i vogël i brendshëm, i udhëhequr nga tre njerëz: Ministri i Mbrojtjes Sergei Shoigu; shefi i FSB-së Aleksandër Bortnikov; dhe shefi i këshillit të sigurimit Nikolai Patrushev. Disa ishin skeptikë në lidhje me planet e luftës në Ukrainë, besojnë zyrtarët amerikanë. Por kjo pyetje nuk depërtoi qartë tek vetë Putini.
Tani që trupat ruse kanë hyrë në Ukrainë, si planifikon Putin të vazhdojë? Ka të ngjarë që ai shpreson të mbajë trupat tokësore ruse jashtë Kievit dhe qyteteve të tjera të mëdha, në vend të kësaj të përdorë forcat speciale të Spetsnaz dhe operativët e FSB-së për të neutralizuar këto objektiva.
Ai ndoshta do të kërkojë një qeveri. Por ja ku zyrtarët amerikanë besojnë se planet e Putinit prishet.
Ajo që Putini nuk duket se e kupton, me vizionin e tij për unitetin ruso-ukrainas, është se sulmi i tij i ka tjetërsuar thellësisht ukrainasit. E pashë atë ndjenjë anti-Putin kur vizitova Kievin në fund të janarit, dhe padyshim është edhe më e fortë tani që tanket ruse janë në rrugë dhe avionët janë në qiell
Me pushtimin e tij të paprovokuar, Putini ka thyer rregullat ligjore ndërkombëtare të vendosura pas Luftës së Dytë Botërore, së bashku me rendin evropian që pasoi Luftën e Ftohtë.
Ajo arkitekturë e vjetër po lëkundej dhe ishte e destinuar të zëvendësohej përfundimisht.
Sulmi në Ukrainë, duke vënë një autokrat mesianik rus kundër dëshirave të çdo kombi tjetër të madh, ndoshta duke përfshirë Kinën, do të përcaktojë formën e rendit të ri që do të vijë.
Nëse Putini humb betejën e tij për të nënshtruar Ukrainën, rendi i ri do të ketë një themel të fortë dhe premtues. Nëse Putini fiton, epoka e re do të jetë vërtet shumë e rrezikshme.
Burimi: The Washington Post
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Rusia po tenton të krijojë pretekst për luftë”
