Regjimi i Ladimir Putin sulmon të vërtetën dhe propagandon gënjeshtrat.
Ai kërcënon të burgos ata që përshkruajnë me ndershmëri atë që po ndodh në Ukrainë – një luftë. Ai mohon me paturpësi sulmet e dokumentuara ndaj civilëve. Ajo sajon pretendime se SHBA dhe Ukraina komplotojnë për të përhapur patogjenë duke përdorur zogjtë shtegtarë. Ai akuzon të tjerët për mëkatet e veta: i njohur për gatishmërinë e tij për të falsifikuar ngjarjet, ai pretendoi se një grua shtatzënë rëndë, e plagosur dukshëm e fotografuar duke dalë nga materniteti i bombarduar në Mariupol ishte një aktore.
Ato imazhe, dhe historia e saj, u kapën nga një fotograf dhe një reporter nga Associated Press. Mungesa e informacionit në një bllokadë ka dy qëllime, vuri në dukje reporteri, Mstyslav Chernov: kaos, pasi njerëzit janë në panik, por edhe mosndëshkim. “Pa asnjë informacion që dilte nga një qytet, pa foto të ndërtesave të rrënuara dhe fëmijëve që po vdisnin, forcat ruse mund të bënin çfarë të donin.” Chernov ka zbuluar se ushtarët ukrainas kishin rrezikuar jetën e tyre për ta nxjerrë atë dhe kolegun e tij nga qyteti, sepse rusët po i kërkonin – duke shpresuar t’i detyronin të tërhiqnin punën e tyre në kamera dhe të thoshin se gjithçka që kishin filmuar ishte një gënjeshtër.
Rusia ka kërkuar prej kohësh të krijojë realitetin e saj, si duke mohuar të vërtetën ashtu edhe duke shpikur një histori të re.
Por në vend, shtypja e tij është zgjeruar në mënyrë dramatike që nga pushtimi. Facebook dhe Instagram janë ndaluar, dhe Twitter është bllokuar; qasja në mediat e huaja të lajmeve është e kufizuar. Futja e një ligji që dënon përhapjen e “lajmeve të rreme” deri në 15 vjet burg, i shtyu gazetarët të largoheshin nga vendi; degët e pavarura, duke përfshirë faqen e internetit të Meduza dhe stacionin radiofonik Ekho Moskvy, u bllokuan ose u mbyllën.
Ndërkohë, media shtetërore nxjerr gënjeshtra. Që shumë nga mohimet dhe akuzat e Rusisë janë dukshëm të pavërteta, thellësisht jobindëse ose qartazi qesharake, mund të mos ketë rëndësi.
Qëllimi është të ngatërrojnë, jo të bindin.
Dezinformimi rus depërtoi në shoqërinë tonë shumë kohë më parë: duke punuar për të promovuar fushatat e Donald Trump në zgjedhjet presidenciale të 2016 dhe 2020; ndërhyrja në referendumin e Brexit. Në disa raste, qëllimi nuk ka qenë nxitja e një kauze të caktuar, por nxitja e ndarjes, si p.sh. duke përforcuar mesazhe të fuqishme pro dhe kundër vaksinës.
Dhe përtej përfshirjes së drejtpërdrejtë, ndërhyrja ruse ka kontribuar në një stil politik – më qartë, si ai i Trump – i cili e trajton të vërtetën dhe faktin si të domosdoshëm dhe të parëndësishëm.
Sfidat po rriten me zhvillimin e teknologjisë. Javën e kaluar, u shfaq një “deepfake”: një klip i shkurtër që pretendonte të tregonte Volodymyr Zelenskiy duke u thënë ushtarëve ukrainas të linin armët.
Fushatat e dezinformimit duhet të hetohen dhe ekspozohen plotësisht – diçka që Mbretëria e Bashkuar dështoi ta bënte sinjalisht në rastin e referendumit të Brexit, siç vuri në dukje raporti i komitetit të inteligjencës dhe sigurisë mbi ndikimin rus. Kjo mund të nënkuptojë gjithashtu sigurimin që firmat e teknologjisë të arkivojnë, jo thjesht të fshijnë, dezinformatat, për t’u siguruar që mund të gjurmohen.
Por mbështetja e atyre që e kuptojnë siç duhet është po aq e rëndësishme sa mbajtja përgjegjëse e aktorëve të këqij. Mbi të gjitha, ne duhet të kremtojmë guximin e atyre që flasin të vërtetën, qofshin ata ukrainas në vijën e parë si ekipi i AP, apo rusë si Marina Ovsyannikova, e cila ndërpreu transmetimin kryesor të lajmeve të Channel One, dhe stafi i gazetës Novaya Gazeta.
Burimi: The Guardian
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Do të ketë një Ukrainë të pavarur “shumë më gjatë” sesa…”
‘Cari’ që gremis Rusinë dhe po shkatërron Europën
