Gjermania e konsideronte prej kohësh tranzicionin e saj energjetik si avantazh, krahasuar me vendet e tjera të industrializuara perëndimore. Politikëbërësit prisnin që vendi do të ishte në gjendje të siguronte furnizimin e tij me energji tërësisht nga burimet e rinovueshme, kështu që ata vendosën të heqin dorë nga qymyri dhe energjia bërthamore njëkohësisht. Tre të fundit nga 17 termocentralet bërthamore të Gjermanisë do të mbyllen këtë vit.
Politikanët e gjelbër në Gjermani gjithmonë shpresonin se vendet e tjera do ta imitonin këtë axhendë energjetike sapo të shihnin se sa mirë po funksiononte. Por, në dritën e luftës në Ukrainë, bota po dëshmon se si qasja e Gjermanisë ka krijuar një katastrofë politike.
Për të zbutur ndërprerjen e dyfishtë të qymyrit dhe bërthamës dhe për të mbyllur boshllëqet e furnizimit gjatë tranzicionit të gjatë drejt energjisë së rinovueshme, Gjermania vendosi të ndërtojë një numër të madh termocentralesh shtesë me gaz. Edhe menjëherë përpara se forcat ruse të pushtonin Ukrainën, politikëbërësit supozuan se gazi për këto objekte do të vinte gjithmonë nga Rusia, e cila furnizonte më shumë se gjysmën e nevojave të Gjermanisë.
Në fund të fundit, Rusia kshte provuar të ishte një furnizues i besueshëm i lëndëve të para për Gjermaninë gjatë shumë krizave të mëparshme dhe madje edhe gjatë rënies së Bashkimit Sovjetik. Pritej që të zgjeronte më tej furnizimet e saj pasi gazsjellësi Nord Stream 2 i pezulluar tashmë, i cili do të kishte transportuar gazin rus direkt në Gjermani nëpërmjet Detit Baltik, të fillonte funksionimin.
Por lufta e presidentit rus Vladimir Putin e ka minuar qartë këtë llogaritje. Varësia e tepruar nga gazi rus është bërë tani një rrezik sigurie për Gjermaninë dhe gjithë botën perëndimore. Ai i jep Putinit fuqinë për të gjunjëzuar ekonominë më të madhe të Evropës dhe në të njëjtën kohë kufizon shanset e Perëndimit për të vendosur sanksione të mëtejshme lidhur me energjinë ndaj Rusisë.
Premtimi i Gjermanisë për të braktisur qymyrin dhe ato bërthamore, vetë burimet e energjisë që do t’i kishin dhënë asaj një shkallë të vetë-mjaftueshmërisë dhe autonomisë, e ka vendosur kështu vendin në rrezik të madh. Jo shumë kohë më parë, Gjermania ishte prodhuesi i dytë më i madh i linjitit në botë, pas Kinës. Dhe lehtë mund të kishte blerë sasinë e vogël të uraniumit të nevojshëm për të drejtuar termocentralet e saj bërthamore dhe ta ruante atë brenda vendit për shumë vite.
Të Gjelbrit e përkushtuar pretendojnë se ndërprerja e dyfishtë nuk do të kishte qenë problem nëse Gjermania do të vazhdonte përpara me zhvillimin e energjisë së erës dhe diellit për të arritur autonominë e energjisë së gjelbër. Sipas tyre, nevoja për të garantuar sigurinë e energjisë është një argument për, jo kundër, strategjisë së Gjermanisë të bazuar në burimet e rinovueshme.
Kjo pikëpamje është e diskutueshme. Përkundër faktit se turbinat dhe panelet fotovoltaike tani përbëjnë pjesën më të madhe të peizazhit, në vitin 2021 pjesa e energjisë së erës dhe diellore në konsumin total të energjisë përfundimtare të Gjermanisë, e cila përfshin ngrohjen, përpunimin industrial dhe trafikun, ishte 6.7%. Dhe ndërsa era dhe dielli prodhonin 29% të prodhimit të energjisë elektrike të vendit, vetë energjia elektrike përbënte vetëm rreth një të pestën e konsumit të saj përfundimtar të energjisë. Gjermania nuk do t’i ishte afruar arritjes së autonomisë energjetike edhe nëse sektori i burimeve të rinovueshme do të ishte zgjeruar me dyfishin e shpejtësisë së tij.
Argumenti i Gjelbër gjithashtu anashkalon faktin se shkallëzimi i planifikuar i furnizimit me energji të bazuar në erë dhe diellor duhet të plotësohet gjithmonë nga prodhimi konvencional i energjisë elektrike i rregullueshëm, duke qenë se zgjidhjet e ruajtjes janë të vështira dhe jashtëzakonisht të shtrenjta. Kjo energji futet në rrjet kur era dhe dielli nuk prodhojnë energji të mjaftueshme dhe mund të sigurojë që ekonomia të mos ndërpritet gjatë një qetësie të zgjatur të erës dhe diellit.
Me fjalë të tjera, energjia e gjelbër nuk mund t’i japë fund vërtet mbështetjes së Gjermanisë në importet e gazit pas përfundimit të dyfishtë. E vetmja rrugë klimatike neutrale e Gjermanisë drejt vetë-mjaftueshmërisë energjetike do të kërkonte që ajo të investonte sërish në energjinë bërthamore.
Edhe ata në Gjermani që janë më optimistë për potencialin e energjisë së erës dhe diellit duhet të pranojnë se, në afat të shkurtër, përfundimi i importeve të gazit rus në një përpjekje për të shtrydhur Putinin do të mbyste gjithashtu ekonominë gjermane. Është thjesht e pamundur për Gjermaninë që të importojë mjaft shpejt gazin natyror të nevojshëm nga burime të tjera. Nuk ka ofertë të tepërt në tregun evropian dhe vendet e tjera, përfshirë Italinë dhe Austrinë, janë në një pozicion shumë të ngjashëm, nëse jo më keq. Gjermania nuk ka terminale të gazit natyror të lëngshëm dhe objektet e LNG-së në vende të tjera në Evropë nuk kanë kapacitetin e nevojshëm për të zëvendësuar dërgesat ruse. Për më tepër, kapaciteti i tubacioneve ekzistuese të gazit brenda-evropian është shumë i ulët.
Nëse Gjermania do të ndalonte papritur importet e gazit rus, sistemet e ngrohjes së banesave me bazë gazi, në të cilat mbështetet gjysma e popullsisë gjermane, afërsisht 40 milionë njerëz dhe proceset industriale që varen shumë nga importi i gazit do të prisheshin përpara se energjia zëvendësuese të bëhej e disponueshme. Qeveria nuk ka gjasa t’i mbijetojë kaosit ekonomik, zhurmës publike dhe zemërimit, nëse gazi bëhet i padisponueshëm ose kostot e ngrohjes rriten në mënyrë dramatike. Në fakt, shkalla e mundshme e përçarjes së brendshme do të vinte në pikëpyetje kohezionin e përgjigjes perëndimore ndaj luftës së Ukrainës.
Vetëm në një afat më të gjatë, të themi, 3-5 vjet, terminalet gjermane të LNG-së do të jenë në gjendje të zëvendësojnë furnizimet ruse me gaz nga pjesë të tjera të botës. Por deri atëherë, Rusia do të ndërtojë tubacione të reja për në Kinë, Indi dhe vende të tjera aziatike që do të blejnë dhe djegin me padurim gazin që lëshon Gjermania.
Prandaj, si në planin afatshkurtër ashtu edhe në atë afatgjatë, Perëndimi nuk do të jetë në gjendje t’i bëjë gjërat të vështira për Rusinë duke mbyllur tubacionet e gazit pa i bërë gjërat po aq të vështira për veten e tij.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Project Syndicate
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Kriza e energjisë do qëndrojë gjatë, pa zgjidhje!
Nord Stream 2 dhe lufta gjeoenergjetike
Kush përfiton nga kriza kufitare Poloni-Bjellorusi?
