Me imazhet e agresionit rus dhe krimeve të luftës në Ukrainë që vazhdojnë të dominojnë mediat në Evropë dhe në mbarë botën, Gjermania është zotuar të shkurtojë importet e saj të gazit rus me dy të tretat deri në vitin 2023. Edhe më menjëherë, Robert Habeck, zëvendëskancelari i Gjermanisë dhe Ministri për Çështjet Ekonomike dhe Veprimin për Klimën, tani flet për uljen e importeve të naftës ruse nga vendi në fillim të këtij qershori.
Por shkurtimi i importeve të gazit natyror rus do të marrë më shumë kohë. Bashkimi Evropian kohët e fundit krijoi një agjenci të re për të blerë gaz në emër të të 27 vendeve anëtare. Blerja e saj e parë e përbashkët, prej rreth 15 miliardë metra kub (bcm) këtë vit, do të vijë nga Shtetet e Bashkuara në formën e gazit natyror të lëngshëm. Por ky është vetëm një fillim.
Evropa nuk mund të largohet shpejt nga gazi rus, veçanërisht në sektorin industrial. Lufta e presidentit rus Vladimir Putin kundër Ukrainës do të nxisë përpjekjet e intensifikuara për të zhvilluar më shumë ferma me erë dhe objekte diellore në të gjithë BE-në. Por energjia e rinovueshme kërkon përmirësime specifike në infrastrukturë, të cilat do të kërkojnë kohë për t’u financuar dhe vendosur. Derisa teknologjia e baterive të lejojë që energjia të ruhet në vëllime të konsiderueshme, Evropa do të ketë nevojë për termocentrale me gaz për furnizimin me energji rezervë në ditët pa erë ose diell.
Edhe me 15 bcm LNG nga SHBA, Evropa do të kërkojë ende 140 bcm të tjera për të zëvendësuar plotësisht importet e saj të gazit nga Rusia. Këto furnizime do të duhet të vijnë nga një treg botëror, i cili tashmë ishte pakësuar përpara se Rusia të pushtonte Ukrainën. Dhe kërkesa evropiane për gaz natyror jo-rus do të shtojë presionin mbi çmimet për vendet që varen nga importet, jo më pak Kina, importuesi më i madh i gazit në botë.
Ndërkohë që nuk ka mungesë të gazit në tokë, zhvillimi i këtyre burimeve dhe nxjerrja e tyre në treg mund të zgjasë 3-5 vjet, ose më shumë nëse duhen instaluar objekte komplekse LNG. Lufta e Putinit do të nxisë zhvillimin e fushave të reja të gazit, veçanërisht në Lindjen e Mesme dhe Mesdheun lindor. Por për momentin, ekziston vetëm një burim i disponueshëm i furnizimeve të konsiderueshme shtesë: SHBA.
Megjithatë, nuk është e qartë se SHBA-ja dëshiron të jetë furnizuesi i fundit i gazit natyror në botë, Arabia Saudite e tregut global të gazit. Për industrinë amerikane të naftës dhe gazit dhe disa politikanë, eksportet e gazit janë një përgjigje racionale ndaj nevojave globale dhe një burim i ri i mirëpritur të ardhurash dhe vendesh pune pas disa vitesh të dobëta. Ata mendojnë se një lulëzim i ri i argjilës argjilore vjen si shenjë, sepse shumica e eksporteve të mundshme të gazit të Amerikës do të vijnë si një nënprodukt i zhvillimeve të naftës argjilore.
Për të tjerët, megjithatë, promovimi i gazit për eksport përfaqëson një ringjallje të padëshiruar të ekonomisë së bazuar në hidrokarbure. Gazi i eksportuar nga SHBA në formën e LNG-së do të gjenerojë emetime të gazit serrë (GHG), duke i shtuar një total global që tashmë është kthyer në nivelet para pandemisë dhe është ende në rritje.
Pastaj ka nga ata që theksojnë rrezikun që eksportet e rritura do të marrin furnizimet me gaz, dhe ndoshta edhe naftë, jashtë SHBA-së pikërisht kur çmimet e konsumit për të gjitha format e energjisë po rriten me shpejtësi. Amerika ka arritur të gëzojë vetë-mjaftueshmërinë në naftë dhe gaz që ka ofruar argjilori dhe është e pasigurt nëse të bëhesh eksportuesi kryesor i gazit në botë ka ndonjë tërheqje të madhe.
Do të jetë e vështirë për presidentin amerikan Joe Biden që t’i pajtojë këto pikëpamje të ndryshme. Iniciativat kryesore legjislative të administratës së tij për të kufizuar emetimet e gazrave serrë dhe për të promovuar energjinë e pastër kanë ngecur në Kongres ose janë zvogëluar në shkallë dhe ndikim të mundshëm. Lobi mjedisor, një pjesë e rëndësishme e bazës së votimit të Partisë Demokratike, po shpreh tashmë zhgënjimin për mungesën e progresit, mes frikës se demokratët mund të humbin kontrollin e Kongresit në zgjedhjet afatmesme të nëntorit.
Nga ana tjetër, një mungesë e madhe dhe në rritje e gazit natyror në Evropë, ku tashmë flitet për racionimi, mund të minojë mbështetjen publike për sanksionet kundër Rusisë. Tundimi për Gjermaninë dhe të tjerët për të shtyrë qeverinë ukrainase në pranimin e një marrëveshjeje të pakënaqshme paqeje me Rusinë do të rritet vetëm nëse rritet ndikimi i mungesës së gazit në ekonominë evropiane.
Lufta e Putinit kundër Ukrainës e ka kthyer sigurinë energjetike në krye të agjendës politike në të dy anët e Atlantikut. Zgjedhjet me të cilat përballen tani liderët amerikanë dhe evropianë mund të jenë të pakëndshme, por ato janë gjithashtu urgjente dhe të pashmangshme.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Project Syndicate
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Ku do të preket më shumë ekonomia shqiptare?
A është kjo një tjetër luftë për naftë?
Lufta e Putinit në Ukrainë: “Promovimi” i gjakderdhjes, jo fundi i saj
