Sëmundja autoimune ndodh kur sistemi imunitar sulmon gabimisht indet e shëndetshme. Në varësi të indit që është prekur, kjo mund të çojë në një sërë simptomash.
Në adrenalitin autoimun, sistemi imunitar sulmon gjëndrat mbiveshkore. Kjo mund të shkaktojë një gjendje të quajtur pamjaftueshmëri primare adrenale, ose sëmundja e Addison-it.
Çfarë është adrenaliti autoimun?
- Adrenaliti autoimun është një sëmundje autoimune ku sistemi imunitar sulmon gjëndrat mbiveshkore. Ju keni dy gjëndra mbiveshkore. Secila prej tyre ndodhet në majë të veshkave. Ato punojnë për të prodhuar një sërë hormonesh të ndryshme.
- Adrenaliti autoimun prek në mënyrë specifike korteksin adrenal, i cili është pjesa e jashtme e gjëndrës mbiveshkore. Sistemi imunitar sulmon dhe shkatërron këtë zonë, duke rezultuar në humbjen e prodhimit të dy hormoneve:
- Kortizoli. Një nga hormonet kryesore të përfshirë në përgjigjet ndaj stresit, kortizoli gjithashtu ka një rol në reduktimin e inflamacionit dhe rregullimin e gjërave si metabolizmin, sheqerin në gjak dhe presionin e gjakut.
- Aldosteroni. Duke ndihmuar në ruajtjen e ekuilibrit të kaliumit dhe natriumit në gjak, aldosteroni është i rëndësishëm për ruajtjen e presionit të gjakut të shëndetshëm, ritmin e qëndrueshëm të zemrës dhe funksionin e duhur të nervave dhe muskujve.
- Mungesa e këtyre hormoneve është ajo që shkakton simptoma. Komplikime potencialisht kërcënuese për jetën mund të ndodhin nëse gjendja nuk trajtohet.
- Adrenaliti autoimun është shkaku më i zakonshëm i insuficiencës primare të veshkave. Emri më i zakonshëm për këtë gjendje është sëmundja e Addison-it.
Cilat janë simptomat e adrenalitit autoimun?
Simptomat e adrenalitit autoimun mund të shfaqen ngadalë dhe të jenë jospecifike. Për shkak të kësaj, ato ndonjëherë mund të ngatërrohen me kushte të tjera shëndetësore.
Shumë njerëz me adrenalit autoimun nuk do të kenë simptoma derisa të ndodhë dëmtimi i rëndë i korteksit adrenal. Në fakt, vlerësohet se simptomat nuk ndodhin derisa rreth 90 për qind e korteksit adrenal të jetë shkatërruar.
Kur ato shfaqen, simptomat e adrenalitit autoimun mund të përfshijnë:
- lodhje kronike
- dobësi
- humbje peshe e pashpjegueshme
- oreksi i reduktuar
- dhimbje barku
- të përziera
- të vjella
- diarreja
- dhimbje të muskujve dhe kyçeve
- zonat e errëta të lëkurës, të quajtura hiperpigmentim, në zona si mishrat e dhëmbëve dhe buzët, sqetullat, bërrylat, nyjet dhe rrudhat e pëllëmbëve
- hipotension ortostatik, në të cilin marrje mendsh ose të fikët ndodh kur ngriheni nga një pozicion ulur
- sheqer të ulët në gjak, ose hipoglikemia
- një dëshirë për ushqime të kripura
- ndryshimet e humorit si nervozizmi dhe depresioni
Kur duhet të kërkoni kujdes mjekësor urgjent?
Njerëzit me adrenalit autoimun nuk mund të prodhojnë kortizol në mënyrë efektive në përgjigje të stresit. Për shkak të kësaj, mungesa e kortizolit në kohë stresi mund të çojë në një ndërlikim kërcënues për jetën, të quajtur krizë adrenale.
Shkoni menjëherë në urgjencë nëse ju ose dikush tjetër ka simptoma si:
- dhimbje në bark, në pjesën e poshtme të shpinës ose në këmbë që shfaqet papritur dhe është e rëndë
- dobësi
- të vjella
- diarreja
- konfuzion
- humbja e vetëdijes
Si trajtohet adrenaliti autoimun?
Trajtimi për adrenalitin autoimun përfshin zëvendësimin e hormoneve që mungojnë. Do t’ju përshkruhen medikamente që do t’i merrni nga goja çdo ditë për pjesën tjetër të jetës.
Mjeku do të përshtasë dozën sipas nevojave tuaja individuale. Në mënyrë që të zvogëlohet gjasat e efekteve anësore, në mënyrë ideale kjo do të jetë doza më e ulët e mundshme që ju shpëton nga simptomat.
Kortizoli mund të zëvendësohet duke përdorur një kortikosteroid. Ky është zakonisht hidrokortizon, megjithëse është e mundur që mund të përdoret edhe prednizon.
Një mjekim i quajtur fludrokortizon mund të ndihmojë me mungesën e prodhimit të aldosteronit.
Është gjithashtu e rëndësishme të jeni të vetëdijshëm se do t’ju duhet gjithashtu të merrni një dozë më të lartë të barnave kur jeni duke përjetuar stres të shtuar fizik. Disa shembuj përfshijnë:
- gjatë një sëmundjeje
- para, gjatë dhe pas operacionit
- pasi keni përjetuar një dëmtim
- gjatë shtatzënisë ose lindjes
Ju gjithashtu mund të merrni një kurë injeksionesh kortikosteroide. Ju mund ta mbani injeksionin me vete në rast se një krizë mbiveshkore shfaqet papritur përpara se të arrijë ndihma.
Një krizë mbiveshkore trajtohet në spital me kortikosteroide intravenoze dhe një tretësirë të kripur që ka sheqer të shtuar.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Pasojat që sjell kripa e tepërt në organizëm!
