Nyjet limfatike janë pjesë kritike e sistemit imunitar. Ato filtrojnë substanca të huaja nga trupi dhe ruajnë qelizat e bardha të gjakut, të quajtura limfocite. Limfocitet luftojnë sëmundjet dhe infeksionet.
Ju keni qindra nyje limfatike të vogla në formë fasule në të gjithë trupin, duke përfshirë:
- qafën
- sqetull
- gjoksin
- barkun
- ijet
Nyjet limfatike të fryra, të njohura edhe si limfadenit, në sqetull tregojnë se trupi po i përgjigjet një infeksioni, dëmtimi ose një sëmundjeje, si kanceri. Është e rëndësishme të mbani në mend se në shumicën e rasteve, një nyje limfatike e fryrë në sqetull nuk është zakonisht një shenjë e kancerit.
Nuk është gjithashtu një simptomë për t’u anashkaluar, pasi mund të jetë një shenjë e një gjendjeje që kërkon kujdes mjekësor.
Një nyje limfatike në sqetull që është vetëm pak e zmadhuar mund të jetë e vështirë për t’u parë, por ju mund ta ndjeni atë me gishta. Një infeksion serioz ose gjendje tjetër mund të shkaktojë që një ose më shumë nyje të fryhen aq sa mund të shihni një gungë nën lëkurë.
Mbani në mend se sqetulla përmban shumë nyje, kështu që ënjtja mund të ndodhë në pjesën e përparme, qendrore ose të pasme të sqetullës, si dhe përgjatë pjesës së sipërme të krahut afër sqetullës.
Përveç të qenit e fryrë, një nyje limfatike e prekur mund të jetë gjithashtu e dhimbshme ose e ndjeshme në prekje.
Si të kontrolloni për një nyje limfatike të fryrë në sqetull?
Për të kontrolluar për një nyje limfatike të fryrë në sqetull, ngrini pak krahun dhe vendosni butësisht gishtat në sqetull. Shtypni gishtat në qendër të sqetullës dhe më pas rreth pjesës së përparme dhe të pasme të sqetullës përgjatë murit të kraharorit. Bëni të njëjtën gjë në anën tjetër.
Nyjet limfatike ekzistojnë në çifte në secilën anë të trupit dhe zakonisht vetëm një nyje në një anë do të fryhet. Duke krahasuar të dyja palët, mund të jetë pak më e lehtë të dallosh nëse njëra është e zmadhuar. Nëse nyjet limfatike janë të fryra në më shumë se një pjesë të trupit, gjendja njihet si limfadenopati e përgjithësuar, e cila sugjeron një sëmundje sistemike. Limfadenopatia e lokalizuar i referohet nyjeve limfatike të fryra në një vend.
Çfarë do të thotë të keni nyje limfatike të fryra?
Vendndodhja e nyjeve limfatike të fryra zakonisht sugjeron shkakun e problemit. Një nyje limfatike e fryrë në qafë, për shembull, është shpesh një shenjë e një infeksioni të rrugëve të sipërme të frymëmarrjes.
Kur nyjet limfatike në sqetull fryhen, trupi mund të jetë duke luftuar një infeksion viral ose ndonjë nga disa kushte të tjera. Shkaqet e mundshme të një nyje limfatike të fryrë në sqetull mund të përfshijnë:
Infeksion viral
Viruset e zakonshme mund të shkaktojnë ënjtje në një ose më shumë nyje limfatike në sqetull. Ato mund të përfshijnë:
- gripi
- i ftohte i zakonshem
- mononukleoza
- Infeksionet më serioze virale që mund të shkaktojnë zgjerim të nyjeve limfatike përfshijnë herpesin, rubeolën dhe HIV-in.
- Këto viruse gjithashtu mund të shkaktojnë zmadhimin e nyjeve limfatike në qafë. Në shumë raste, pushimi, lëngjet dhe koha janë gjithçka që mund të bëni ndërsa sistemi imunitar lufton virusin. Për disa infeksione virale, si HIV, mund të nevojiten medikamente antivirale.
*Infeksion bakterial
Disa infeksione të zakonshme bakteriale në krah ose në murin rrethues të kraharorit, duke përfshirë stafilokokun dhe streptokokun, mund të çojnë në një nyje limfatike të zgjeruar në sqetull dhe gjetkë në trup. Antibiotikët dhe pushimi zakonisht janë të mjaftueshëm për të kapërcyer një infeksion bakterial.
*Çrregullim i sistemit imunitar
Shpërthimet e çrregullimeve autoimune, si lupusi dhe artriti reumatoid, mund të shkaktojnë zgjerim të përkohshëm të nyjeve limfatike në një sqetull. Trajtimet ndryshojnë, në varësi të shkakut, por mund të nevojiten medikamente anti-inflamatore, qetësues dhimbjesh dhe në raste të rënda, ilaçe imunosupresuese.
*Kanceri
Disa lloje të kancerit përfshijnë drejtpërdrejt sistemin limfatik. Limfoma në fakt e ka origjinën në gjëndrat limfatike. Leuçemia, një kancer i qelizave të gjakut, mund të shkaktojë inflamacion dhe ënjtje të nyjeve limfatike. Kanceret që formohen në organe ose inde të tjera mund të përhapen në sistemin limfatik. Kanceri i gjirit, për shembull, mund të shkaktojë ënjtje të nyjeve limfatike në sqetull.
Një nyje limfatike e zmadhuar pranë një tumori kanceroz shpesh dyshohet se është gjithashtu kancerogjene. Trajtimet e kancerit ndryshojnë dhe mund të përfshijnë kimioterapi, terapi rrezatimi, kirurgji dhe qasje të tjera.
*Medikamente
Në raste të rralla, medikamente të caktuara mund të shkaktojnë ënjtje të nyjeve limfatike. Ndër to janë:
- Frenuesit ACE, beta-bllokuesit dhe vazodilatatorët për trajtimin e presionit të lartë të gjakut
- barna antikonvulsante, duke përfshirë fenitoinën dhe primidonin
- barna kundër malaries, duke përfshirë kinidinën
- reduktuesit e acidit urik, si alopurinoli
- Ndërrimi i barnave ose rregullimi i dozave mund të jetë i mjaftueshëm për të reduktuar efektet anësore si zgjerimi i nyjeve limfatike.
Sa zgjasin nyjet limfatike të fryra?
Ndërsa trupi fillon të luftojë me sukses infeksionin, ënjtja në nyjet limfatike duhet të fillojë të zvogëlohet.
Për shembull, me një infeksion tipik bakterial, një kurë antibiotikësh duhet të fillojë të lehtësojë ënjtjen e nyjeve limfatike dhe simptomat e tjera brenda pak ditësh. Një infeksion viral kokëfortë mund të zgjasë më shumë.
Nëse simptomat e tjera po zhduken, por nyjet limfatike mbeten të fryra, duhet të flisni përsëri me mjekun. Ju mund të keni nevojë për trajtim shtesë ose një ekzaminim pasues për të parë nëse ka arsye të tjera që nyjet limfatike janë ende të zmadhuara.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“U diagnostikova me kancer të pankreasit kur isha 49-vjeç”
