Udhëheqësit evropianë do të intensifikojnë përpjekjet për të marrë ushqim nga Ukraina me rrugë tokësore, pasi një bllokadë ruse e porteve të vendit kërcënon dhjetëra miliona njerëz në mbarë botën nga uria.
Një samit i BE-së që përfundon të martën do të zotohet të përmirësojë përpjekjet për të gjetur rrugë alternative për të nxjerrë miliona tonë drithë gjatë tre muajve të ardhshëm dhe për të liruar magazinat e Ukrainës për korrjen e ardhshme, sipas draft-konkluzioneve të parë nga Financial Times.
Dhjetra vende mbështeten në drithërat e rritura në vendin e shkatërruar nga lufta, kryesisht të eksportuara nëpërmjet porteve të Detit të Zi, të cilat tani janë ose në duart ruse ose të bllokuara nga anijet luftarake.
Presidenti rus Vladimir Putin ka thënë se do të lejojë anijet me grurë të largohen nga porti i Odesa-s vetëm nëse BE-ja heq sanksionet që vendosi pas pushtimit të tij në Ukrainë tre muaj më parë.
Kievit duhet të eksportojë 20 milionë tonë drithë në tre muajt e ardhshëm ose disa të korra do të kalben pasi nuk do të ketë ku t’i ruajë ato pas korrjes së gushtit. Në prill u eksportuan vetëm 1.2 milionë tonë.
Ukraina prodhon 12 për qind të grurit në botë, 15 për qind të misrit dhe 50 për qind të vajit të lulediellit.
“Ne do të diskutojmë mënyra konkrete për të ndihmuar Ukrainën të eksportojë prodhimet e saj bujqësore duke përdorur infrastrukturën e BE-së,” u tha udhëheqësve Charles Michel, president i Këshillit Evropian në një letër që i ftonte ata në samitin e kësaj jave.
BE-ja më 12 maj njoftoi një plan për të marrë deri në 4 milionë tonë drithë nga Ukraina në muaj përmes vendeve fqinje.
Por Brukseli pranon se sfidat janë të mëdha. Matësat hekurudhore në Ukrainë dhe BE janë të ndryshme, kështu që trenat duhet të ndryshojnë shasinë që mbajnë rrotat ose ngarkesa duhet të kalojë në trena të ndryshëm. Ajo ka nisur një lutje të dëshpëruar për shtetet anëtare për të siguruar pajisje për të kryer transferimin, si dhe mjete lëvizëse, kamionë, shoferë dhe maune.
Gjithsej 467 vagona mund të përdoren në ditë në tetë pikat kufitare hekurudhore me Poloninë, Hungarinë, Rumaninë dhe Sllovakinë.
Adina Vălean, komisionerja e transportit e BE-së, javën e kaluar udhëzoi gjithashtu ministrat e bujqësisë të bllokut të përshpejtojnë kalimet kufitare.
Kishte “shembuj tronditës të autokolonave të tëra që vonoheshin për katër ditë ose ndonjëherë edhe 10 ditë për një certifikatë të munguar për llojet e ngarkesave, ku certifikata të tilla as që kërkoheshin në destinacion”, tha ajo. “Ne po kërkojmë gjithashtu nga shtetet anëtare të rrisin kapacitetin e inspektimit në pikat kufitare për t’u marrë me ardhjet 24/7,” shtoi Vălean.
Diplomatët e BE-së thanë se rrjetet e mallrave tashmë ishin të mbingarkuar, që do të thotë se trenat po lëviznin ngadalë. Kompanitë private hezitojnë të dërgojnë kamionë në Ukrainë pasi nuk mund të marrin sigurim dhe mund të bombardohen nga forcat ruse
Maunet mund të çojnë grurin deri në Danub në Rumani, për dërgesë të mëtejshme nga porti i Konstancës. Por Vălean në fillim të këtij muaji përshkroi shkallën e sfidës, duke iu referuar një transportuesi detar të grurit që la Konstancën me 70,000 tonë.
Për ta mbushur atë në kapacitet, u përdor një kombinim prej 49 maunash dhe trenave. Një tren 600 metra mund të transportojë rreth 1900 ton drithë. Një autokolonë prej gjashtë maune, që është mënyra se si drithi udhëtoi nga portet e Danubit të Ukrainës, mund të transportojë një maksimum prej 18,000 tonësh.
Shumë besojnë se plani i BE-së është thjesht i papërshtatshëm. David Beasley, kreu i Programit Botëror të Ushqimit të OKB-së, i tha podcast-it Rachman Review të FT se kamionët mund të përballonin vetëm 1 milion ton në muaj.
“Njëzet e gjashtë vende marrin 50 për qind ose më shumë të grurit të tyre nga Ukraina ose Rusia,” tha ai, duke përfshirë Egjiptin, Libanin dhe Senegalin.
Me 49 milionë njerëz të kërcënuar nga uria, “ne po marrim ushqim nga fëmijët e uritur për t’ua dhënë fëmijëve të uritur”.
Michel ka ftuar presidentin e Senegalit, Macky Sall, kryetar i Bashkimit Afrikan, që t’i bashkohet samitit nga distanca të martën. Komisioni Evropian ka thënë se propaganda ruse u ka thënë afrikanëve se BE-ja, dhe jo Moska, është përgjegjëse për çmimet spirale dhe mungesat e ushqimit për shkak të sanksioneve të saj.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Financial Times
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
