Javët e fundit, publiku perëndimor ka qenë i fiksuar me pyetjen “Çfarë po ndodh në mendjen e Putinit?” Ekspertët perëndimorë pyesin veten: a i thonë njerëzit rreth tij të gjithë të vërtetën? Është i sëmurë apo po çmendet?
Ne duhet të ndalojmë këtë obsesion me vijën e kuqe, këtë kërkim të pafund për ekuilibrin e duhur midis mbështetjes për Ukrainën dhe shmangies së luftës totale.
“Vija e kuqe” nuk është një fakt objektiv: vetë Putini po e rivizaton atë gjatë gjithë kohës dhe ne kontribuojmë në rivizatimin e tij me reagimet tona ndaj aktiviteteve të Rusisë. Një pyetje si “A e kaloi kufirin shkëmbimi i inteligjencës së SHBA me Ukrainën?” na bën të harrojmë gjënë më të rëndësishme: ishte vetë Rusia ajo që kaloi kufirin, duke sulmuar Ukrainën.
Pra, në vend që ta perceptojmë veten si një grup që thjesht reagon ndaj Putinit, ne duhet ta kthejmë shikimin nga vetja: çfarë duam ne – “perëndimi i lirë” në këtë çështje?
Ne duhet të analizojmë paqartësinë e mbështetjes sonë ndaj Ukrainës me të njëjtën mizori që analizojmë qëndrimin e Rusisë.
Ne duhet të arrijmë përtej standardeve të dyfishta të aplikuara në vetë themelet e liberalizmit evropian. Mos harroni se si, në traditën liberale perëndimore, kolonizimi shpesh justifikohej në termat e të drejtave të njerëzve që punonin. John Locke, filozofi i madh i Iluminizmit dhe avokati i të drejtave të njeriut, i justifikoi kolonët e bardhë që rrëmbenin tokën nga amerikanët vendas me një argument të çuditshëm kundër pronës së tepërt private.
Premisa e tij ishte që një individi duhet të lejohet të zotërojë vetëm aq tokë sa është në gjendje të përdorë në mënyrë produktive, jo pjesë të mëdha toke që ai nuk është në gjendje t’i përdorë (dhe më pas t’ua japë me qira të tjerëve). Në Amerikën e Veriut, siç e pa ai, njerëzit indigjenë përdornin sipërfaqe të mëdha toke kryesisht vetëm për gjueti, dhe kolonët e bardhë që donin ta përdornin atë për bujqësi intensive kishin të drejtën ta merrnin atë për të mirën e njerëzimit.
Në krizën e vazhdueshme në Ukrainë, të dyja palët i paraqesin veprimet e tyre si diçka që thjesht duhej të bënin: perëndimi duhej të ndihmonte Ukrainën të qëndronte e lirë dhe e pavarur; Rusia u detyrua të ndërhynte ushtarakisht për të mbrojtur sigurinë e saj. Shembulli i fundit: Ministria e Jashtme ruse që pretendon se Rusia do të “detyrohet të ndërmarrë hapa hakmarrës” nëse Finlanda bashkohet me NATO-n. Jo, nuk do të “detyrohet”, në të njëjtën mënyrë që Rusia nuk u “detyrua” të sulmojë Ukrainën.
Këto supozime duhet të analizohen mirë. Shpesh dëgjohet se duhet të vendosim një vijë ndarjeje midis politikës së Putinit dhe kulturës së madhe ruse, por kjo vijë ndarjeje është shumë më poroze sesa mund të duket.
Ne duhet të hedhim poshtë idenë se, pas vitesh përpjekjesh me durim për të zgjidhur krizën ukrainase përmes negociatave, Rusia më në fund u detyrua/detyrua të sulmonte Ukrainën – askush nuk detyrohet kurrë të sulmojë dhe të asgjësojë një vend të tërë.
Rrënjët janë shumë më të thella; Unë jam gati t’i quaj metafizike.
Anatoli Chubais, babai i oligarkëve rusë (ai orkestroi privatizimin e shpejtë të Rusisë në 1992), tha në vitin 2004: “Kam rilexuar të gjithë Dostojevskin gjatë tre muajve të fundit. Dhe nuk ndjej asgjë tjetër veç urrejtje pothuajse fizike për atë njeri. Ai është padyshim një gjeni, por ideja e tij për rusët si njerëz të veçantë, të shenjtë, kulti i tij i vuajtjes dhe zgjedhje që ai paraqet, më bëjnë të dëshiroj ta bëj copë-copë”.
Aq sa nuk e pëlqej Chubais për politikën e tij, mendoj se ai ka të drejtë për Dostojevskin.
Rusia tani e paraqet pushtimin e saj si një hap të ri në luftën për dekolonizim, kundër globalizimit perëndimor. Në një shkrim të botuar në fillim të këtij muaji, Dmitry Medvedev, ish-presidenti i Rusisë dhe tani zëvendës sekretari i Këshillit të Sigurimit të Federatës Ruse, shkruante se “bota është në pritje të rënies së idesë së një bote me qendër amerikane”.
Pra, ne duhet të caktojmë edhe vija të kuqe, por në një mënyrë që e bën të qartë solidaritetin tonë me vendet në zhvillim.
Medvedev parashikon se, për shkak të luftës në Ukrainë, “në disa shtete, uria mund të ndodhë për shkak të krizës ushqimore” – një deklaratë e cinizmit që të lë pa frymë.
Evropa tani premton të ndihmojë Ukrainën të transportojë grurin me hekurudhë dhe kamion – por kjo nuk mjafton. Duhet një hap më shumë: një kërkesë për hapjen e portit për eksportin e drithit, përfshirë këtu dërgimin e anijeve ushtarake mbrojtëse.
Nuk bëhet fjalë për Ukrainën, por për urinë e qindra miliona njerëzve në Afrikë dhe Azi. Këtu duhet të vizatohet vija e kuqe.
Ministri i Jashtëm rus, Sergei Lavrov, tha kohët e fundit: “Imagjinoni se lufta e Ukrainës po ndodh në Afrikë, ose në Lindjen e Mesme. Imagjinoni që Ukraina është Palestinë. Imagjinoni se Rusia është Shtetet e Bashkuara.”
Siç pritej, krahasimi i konfliktit në Ukrainë me gjendjen e palestinezëve “ofendoi shumë izraelitë, të cilët besojnë se nuk ka ngjashmëri”, vuri në dukje Newsweek. “Për shembull, shumë theksojnë se Ukraina është një vend sovran, demokratik, por nuk e konsiderojnë Palestinën si një shtet.” Sigurisht që Palestina nuk është shtet sepse Izraeli mohon të drejtën e tij për të qenë shtet – në të njëjtën mënyrë Rusia mohon të drejtën e Ukrainës për të qenë shtet sovran.
Po, perëndimi liberal është hipokrit, që i ka standardet e larta në mënyrë shumë selektive. Por hipokrizi do të thotë të shkelësh standardet, dhe në këtë mënyrë të hapesh ndaj kritikave të qenësishme – kur kritikojmë perëndimin liberal, ne përdorim standardet e tij.
Ajo që ofron Rusia është një botë pa hipokrizi – sepse është pa standarde etike globale. Ne e kemi parë qartë se çfarë do të thotë kjo kur, pasi talebanët morën pushtetin në Afganistan, ata bënë menjëherë një marrëveshje me Kinën. Kina pranon Afganistanin e ri, ndërsa talebanët do të injorojnë atë që Kina po u bën ujgurëve – ky është, në thelb, globalizimi i ri i mbrojtur nga Rusia.
Dhe e vetmja mënyrë për të mbrojtur atë që ia vlen të ruhet në traditën tonë liberale është të këmbëngulësh pamëshirshëm për universalitetin e saj. Në momentin që zbatojmë standarde të dyfishta, nuk jemi më pak “pragmatikë” se Rusia.
Slavoj Žižek është një filozof kulturor. Ai është një studiues i lartë në Institutin për Sociologji dhe Filozofi në Universitetin e Lubjanës, Profesor i nderuar Global i gjermanishtes në Universitetin e Nju Jorkut dhe drejtor ndërkombëtar i Institutit Birkbeck për Shkenca Humane të Universitetit të Londrës.
Burimi: The Guardian
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“NATO do të vendosë praninë e përhershme ushtarake në kufirin e saj”
“Nëse Putin do ishte në pushtet, s’do lejonte NATO-n të…”
“Do të ketë një Ukrainë të pavarur “shumë më gjatë” sesa…”
