Ukraina ka akuzuar Rusinë për vjedhjen e grurit nga vendi dhe shitjen e tij, ndërsa Rusia ka mohuar pretendimet.
Akuzat vijnë mes frikës së një krize globale ushqimore mbi paaftësinë e Ukrainës për të eksportuar miliona tonë drithë përmes porteve të saj të bllokuara.
Cilat janë akuzat?
Zyrtarët ukrainas kanë akuzuar Rusinë për vjedhjen e “disa qindra mijëra tonë” grurë në zonat ukrainase nën pushtimin rus.
“Unë personalisht e dëgjoj këtë nga shumë pronarë të kapanoneve në territorin e pushtuar. Kjo është grabitje e plotë. Dhe kjo po ndodh kudo në territorin e pushtuar”, tha në prill ministri i bujqësisë i Ukrainës, Mykola Solskyi.
Në fillim të kësaj jave, një raport nga New York Times deklaroi se Shtetet e Bashkuara dërguan një alarm në 14 vende, kryesisht në Afrikë, në lidhje me anijet ruse të ngarkesave të ngarkuara me atë që Departamenti i Shtetit e përshkroi si “drithë të vjedhur ukrainas”.
Sipas raportit, kablloja identifikoi tre anije me emra që thuhet se dyshohej se e transportonin atë.
Ambasadori i Kievit në Ankara Vasyl Bodnar tha se Rusia po i dërgonte drithërat e vjedhura jashtë Krimesë dhe shtoi se Kievi po punonte me Turqinë dhe Interpolin për të gjetur fajtorët.
“Rusia po vjedh paturpësisht drithërat ukrainas dhe po i nxjerr nga Krimea e pushtuar. Këto drithëra po dërgohen në vendet e huaja, përfshirë Turqinë, “u tha ai gazetarëve në Ankara.
“Ne kemi bërë thirrjen tonë që Turqia të na ndihmojë dhe, me sugjerimin e palës turke, po hapim çështje penale për ata që vjedhin dhe shesin drithin,” tha ai.
Çfarë thotë Rusia?
Kremlini ka mohuar akuzat e Ukrainës, duke thënë se nuk e dinte se nga vinte informacioni.
Të mërkurën, gjatë një vizite në Ankara, ministri i Jashtëm rus Sergej Lavrov u përball me këtë çështje nga një gazetar ukrainas gjatë një konference për shtyp.
“Unë jam nga televizioni publik ukrainas, absolutisht dua të bëj një pyetje!” tha ai. “Përveç drithërave, çfarë mallrash keni vjedhur nga Ukraina dhe kujt ia keni shitur?” pyeti gazetari.
Me një buzëqeshje, Lavrov u përgjigj: “Ne nuk po e pengojmë grurin. Në mënyrë që ajo të largohet nga portet, zoti Zelenskyy duhet të japë urdhrin, kjo është e gjitha, “shtoi ai.
Sipas qeverisë ruse, barra e porteve të çminimit përpara rifillimit të dërgesave të grurit ra mbi Kievin dhe ata kanë fajësuar Zelenskyy për refuzimin “kategorikisht” për të zgjidhur problemin.
Ukraina ka thënë se nuk do të çminojë ujërat rreth portit të Detit të Zi të Odesa-s për të lejuar eksportimin e grurit, duke përmendur kërcënimin e sulmeve ruse në qytet.
Ndërkohë, të mërkurën, një raport nga agjencia e lajmeve Interfax tha se territoret e kontrolluara nga Rusia të rajonit të Zaporizhzhia po furnizojnë drithë në Lindjen e Mesme.
“Ne po dërgojmë grurë përmes Rusisë dhe kontratat primare janë nënshkruar me Turqinë. Trenat e parë janë nisur përmes Krimesë për në Lindjen e Mesme”, tha Balitsky në një intervistë për kanalin televiziv Rossiya 24. “Ishte një treg tradicional për Ukrainën,” shtoi ai.
Pse gruri është kaq i rëndësishëm?
Rusia dhe Ukraina përbëjnë gati një të tretën e furnizimeve globale të grurit. Por dërgesat e grurit ukrainas nga portet e saj të Detit të Zi kanë ngecur që nga pushtimi i Rusisë, me rreth 20 milionë tonë drithë të ngecur në Ukrainë.Lufta, së bashku me sanksionet perëndimore kundër Rusisë, ka rritur çmimet e drithit , vajit të gatimit, plehrave dhe energjisë.
Kjo nga ana tjetër po kërcënon një krizë ushqimore në vendet më të varfra, disa prej të cilave mbështeten tek Rusia dhe Ukraina për më shumë se gjysmën e importeve të grurit.
Ukraina është gjithashtu një eksportues i madh i misrit, elbit, vajit të lulediellit dhe vajit të rapes, ndërsa Rusia dhe Bjellorusia – e cila ka mbështetur Moskën në luftë dhe është gjithashtu nën sanksione – përbëjnë më shumë se 40 për qind të eksporteve globale të lëndës ushqyese të potasës.
Si ka reaguar pjesa tjetër e botës ndaj pretendimeve të Ukrainës?
Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken, ka thënë se SHBA-ja beson se Rusia po vjedh dhe shet grurë ukrainas.
“Ka raporte të besueshme … se Rusia po grabit eksportet e grurit të Ukrainës për t’i shitur për përfitimin e saj,” tha Blinken në një konferencë të Departamentit të Shtetit mbi çështjet e sigurisë ushqimore që lindin nga pushtimi i Ukrainës.
“Tani, Rusia po grumbullon edhe eksportet e saj ushqimore,” shtoi Blinken.
Ndërkohë, Mbretëria e Bashkuar ka bërë thirrje për një hetim të menjëhershëm për akuzat.
Kombet e Bashkuara po përpiqen të ndërmjetësojnë një marrëveshje për të mundësuar dërgimin e grurit të Ukrainës nga portet si Odesa. Rusia ka thënë se dëshiron që sanksionet perëndimore të hiqen si pjesë e një marrëveshjeje.
Ministrat e mbrojtjes ruse dhe turke kanë diskutuar një korridor të mundshëm të eksportit të grurit nga Ukraina, por perspektivat për një marrëveshje duken të pakta.
Vendet afrikane janë veçanërisht të goditura nga mungesa e ushqimit dhe rritja e çmimeve. Ata importuan 44 për qind të grurit të tyre nga Rusia dhe Ukraina midis 2018 dhe 2020, sipas shifrave të OKB-së.
“Fakti që kjo krizë solli ndërprerjen e eksporteve nga Ukraina, por edhe nga Rusia për shkak të sanksioneve, ne e kemi gjetur veten mes këtyre të dyjave”, u tha gazetarëve kryetari aktual i Bashkimit Afrikan dhe presidenti i Senegalit Macky Sall.
“Është e domosdoshme që ata (partnerët perëndimorë) të ndihmojnë për të lehtësuar eksportin e drithërave ukrainas, por gjithashtu që Rusia të jetë në gjendje të eksportojë plehra, produkte ushqimore, por kryesisht drithëra”.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A mund të transportohet më shumë grurë nga Ukraina?
Ku do të preket më shumë ekonomia shqiptare?
Çfarë ndodhi me importet e drithërave nga Rusia?
