Mobilizimi i perëndimit për të adresuar krizën globale të ushqimit të shkaktuar nga lufta në Ukrainë është njohja se miliona mund të përballen me urinë në Afrikë, Lindjen e Mesme dhe Azi, pasi konflikti trondit tregjet e mallrave dhe i lë importuesit e pambrojtur të drithërave në prag të katastrofës. Por është gjithashtu një pranim i heshtur i rreziqeve gjeopolitike për të lënë Moskën të fajësojë sanksionet për rritjen e çmimeve të ushqimeve.
Ata që janë të aftë në procesin kompleks të bashkërendimit të nismave ndërkombëtare thonë se aleatët perëndimorë kanë treguar solidaritet dhe vendosmëri për të trajtuar pasigurinë ushqimore dhe trazirat e mundshme sociale në vendet më të varfra. Qeveritë e SHBA dhe ato evropiane kanë shpallur nisma dhe masa të ndryshme krahas angazhimeve për shpenzime nga organizatat shumëpalëshe. Gjermania, e cila mban presidencën e G7, dhe Banka Botërore po i bashkërendojnë këto përpjekje në kuadër të Aleancës Globale për Sigurinë Ushqimore.
Më shumë detaje do të përshkruhen përpara takimit të krerëve të shteteve të G7 në Gjermani këtë muaj për të adresuar nevojat imediate financiare dhe humanitare të vendeve më të varfra, si dhe masat afatgjata për bujqësi të qëndrueshme.
Lehtësimi i pasigurisë ushqimore është bërë parësore për vendet evropiane, të cilat përballen me mundësinë e migrimit të lidhur me urinë nga kontinenti afrikan dhe Lindja e Mesme, ku vendet duke përfshirë Tunizinë dhe Libanin mbështeten në rajonin e Detit të Zi për produktet kryesore ushqimore – veçanërisht grurin.
Por pjesërisht vendet perëndimore po kërkojnë gjithashtu të fitojnë zemrat dhe mendjet e kombeve të shqetësuara për inventarët e tyre të grurit dhe të cilat kryesisht kanë hezituar të zgjedhin një anë që nga pushtimi i Ukrainës në shkurt nga Moska.
Përveç zbutjes së krizës ushqimore midis vendeve më të varfra dhe për të treguar se perëndimi po qëndron në solidaritet me vendet e prekura, një nismë e koordinuar “është gjithashtu një mjet me të cilin ne e bëjmë të qartë: ne nuk e kemi shkaktuar këtë krizë, ajo është shkaktuar nga Putini dhe lufta e tij kundër Ukrainës”, thotë një zyrtar i ministrisë gjermane të zhvillimit.
Pas një takimi me Vladimir Putin javën e kaluar, presidenti i Senegalit Macky Sall, gjithashtu kryetar i Bashkimit Afrikan, bëri thirrje për heqjen e sanksioneve ekonomike perëndimore kundër Rusisë. Ai përqafoi narrativën e Moskës se Rusia ishte e gatshme të “lehtësonte eksportin e drithërave ukrainas” dhe ishte “gati të siguronte eksportin e grurit dhe plehrave të saj” edhe pse portet ukrainase janë nën një bllokadë ruse.
“Disa vende po thonë ‘ne nuk na intereson [kush është fajtori për luftën], ne duam vetëm grurin dhe për të ushqyer njerëzit tanë’, tha David Laborde, studiues i lartë në Institutin Ndërkombëtar të Kërkimit të Politikave Ushqimore.
Në paraqitjen e masave ndërkombëtare, politikëbërësit duhet gjithashtu të shmangin të shihen si veshje për dritare. Pas krizës 2007-08, e cila u shkaktua nga një rritje e çmimeve të energjisë dhe thatësirave në vendet prodhuese, G8 dhe G20 njoftuan një paketë ndihme prej 22 miliardë dollarësh. Megjithatë, kishte një skepticizëm të gjerë mbi shumën e parave të reja të siguruara për sigurinë ushqimore. Shumica e fondeve u ricikluan, thanë disa agjenci ndihme.
Për të zgjeruar mbështetjen, vendet e G7 kanë ftuar Indonezinë, Indinë dhe vendet afrikane, si dhe OJQ-të për të marrë pjesë në diskutimet e GAFS.
Një pyetje tjetër e madhe është nëse masat mund të hyjnë në fuqi përpara kohës së krizës për importuesit e varfër të ushqimit, veçanërisht ata në Afrikë, të cilët do të shohin që inventarët e tyre të varfërohen rreth shtatorit. Disa, duke përfshirë Kamerunin dhe Kenian, kanë udhëhequr një ekzistencë gojë më gojë, duke blerë vetëm kur është absolutisht e nevojshme, thonë tregtarët e drithërave. Fermerët ukrainas gjithashtu duhet të zbrazin kapanonet e tyre përpara korrjes së ardhshme muajin e ardhshëm.
Paralelisht me masat e G7, BE dhe OKB janë përpjekur të negociojnë me Putinin për të krijuar një korridor humanitar për kalimin e grurit. Por mosbesimi është i thellë midis Rusisë dhe Ukrainës dhe aleatëve të saj perëndimorë.
Edhe nëse do të kishte një lloj kompromisi për të zhvendosur ushqimin nga Ukraina, të dyja palët mund të mos arrijnë një marrëveshje deri në minutën e fundit. Rreziku është se ajo kthehet në një lojë pulash, thotë Ilana Bet-el, analiste politike dhe bashkëpunëtore e lartë në King’s College në Londër. “Në një moment të caktuar, me kaq [shumë vende] që varen nga gruri nga Ukraina, [perëndimi] do të duhet të marrë rrezikun dhe [të arrijë në një marrëveshje me Rusinë].”
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Financial Times
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Ku do të preket më shumë ekonomia shqiptare?
Kriza energjitike “fik” biznesin!
Kriza që u kanoset vendeve në zhvillim
