MENU
klinika

Analiza/ Shtatë kompani

Kush i kontrollon realisht rezervat e naftës në botë?

15.07.2022 - 16:39

Kompanitë e mëdha të naftës në Shtetet e Bashkuara e kanë gjetur veten objektivin e një presioni të madh për të rritur prodhimin kohët e fundit, pasi çmimet shkojnë lartë mes një tregu të ngushtë dhe shtrëngues. Në të njëjtën kohë, qeveria e SHBA-së, si dhe BE-ja, kanë kërkuar në të gjithë botën për më shumë furnizim. Wood Mackenzie kishte një lajm të keq për ta. Sipas një studimi të ri nga konsulenca e energjisë, më shumë se gjysma – 65 për qind, për të qenë të saktë – të rezervave të zbuluara të naftës dhe gazit në botë janë nën kontrollin e kompanive kombëtare të naftës.

Arsyeja pse ky është një lajm i keq është se, përveç NOC-ve si Saudi Aramco, QatarEnergy dhe Adnoc i Abu Dhabit, këto kompani përfshijnë gjithashtu Rosneft dhe Gazprom të Rusisë, Kompaninë Kombëtare të Naftës Iraniane dhe PDVSA të Venezuelës.

Këto shtatë kompani, sipas analistëve të Wood Mac, mund të vazhdojnë të prodhojnë naftë dhe gaz me ritmet e tyre aktuale për 40 deri në 60 vitet e ardhshme ose edhe më gjatë nëse shfrytëzojnë kapacitetin e tyre rezervë.

Ishin kompanitë kombëtare të naftës që kanë bërë 41 përqind të të gjitha zbulimeve të reja të naftës dhe gazit në burimet konvencionale që nga viti 2011, vunë në dukje analistët. Për më tepër, pjesa e NOC-ve në zbulimet e reja ka qenë në rritje që nga viti 2018 pasi shtytja e tranzicionit të energjisë nxit evoluimin e strategjive të tyre të eksplorimit, thuhet në raport.

Në total, kompanitë kombëtare të naftës kanë zbuluar më shumë se 100 miliardë fuçi ekuivalente nafte që nga viti 2011, thuhet në raport, që ishte dyfishi i asaj që zbuluan kompanitë kryesore të naftës. Por jo gjithçka është rozë për KOKSH. Ndryshe nga kompanitë kryesore, NOC-të ishin dukshëm më keq në komercializimin e këtyre zbulimeve të reja, vunë në dukje analistët e Wood Mac.

Dy të tretat e asaj që Big Oil ka zbuluar që nga viti 2011 konsiderohet e zbatueshme dhe e favorshme. Nga ana tjetër, dy të tretat e asaj që kanë zbuluar NOC-të konsiderohen të kushtëzuara.

Kjo, sigurisht, mund të ndryshojë me nxitjen e duhur. Megjithatë, tani për tani, duket se NOC-të, veçanërisht në Lindjen e Mesme, nuk kanë shumë një nxitje, veçanërisht pasi çmimet fillojnë të bien nën peshën e frikës së recesionit.

Megjithatë, fakti mbetet se shumica e naftës dhe gazit të zbuluar tashmë në botë, dy të tretat e saj, është nën kontrollin e vetëm shtatë kompanive, nga të cilat katër janë subjekt i sanksioneve nga disa prej naftës dhe gazit më të mëdhenj në botë. 

Dikush mund ta shmangë këtë në bazë të faktit se këta konsumatorë të mëdhenj, përballë Evropës dhe Shteteve të Bashkuara, veçanërisht, po shkojnë drejt një modeli ekonomik shumë më pak të varur nga lëndët djegëse fosile sesa ka qenë deri më tani.

Mund të bëhet një argument – dhe është bërë nga organizata të tilla si Ember – se këto fuçi nafte dhe metra kub gaz janë asete të bllokuara në të ardhmen që do të zhduken para se të rrokulliset mesi i shekullit.

Megjithatë, sa i vlefshëm do të ishte një kundërshtim ose një argument i tillë, është një çështje tjetër. Gjashtë muajt e fundit, dhe veçanërisht tre muajt e fundit, kanë nxitur disa rishqyrtime serioze të prioriteteve në kryeqytetet evropiane dhe në Uashington. Të dy kanë kaluar nga kundërshtarë të vendosur të naftës dhe gazit në mbrojtës të kujdesshëm pasi siguria e energjisë mposhti frikën e emetimeve për herë të parë në vite.

Sado e vërtetë të jetë kjo, qeveritë e Evropës dhe të SHBA-së, dy nga konsumatorët më të mëdhenj të naftës dhe gazit në nivel global, besojnë se ky rifokus në sigurinë e energjisë do të jetë vetëm një çështje afatshkurtër. Nafta dhe gazi do të jenë të nevojshme vetëm për disa vite të tjera, thotë arsyetimi i tyre, derisa të ndërtojmë mjaft parqe me erë dhe ferma diellore. Qymyri gjithashtu.

Fakti që blerësit evropianë po nënshkruajnë kontrata afatgjata për LNG-në e SHBA-së, megjithatë, sugjeron diçka tjetër. Ai sugjeron një pranim se nafta dhe gazi mund të vazhdojnë të jenë shumë të nevojshme për jo vitet, por dekadat në vijim.

Dhe janë vetëm shtatë kompani që mund të vazhdojnë të furnizojnë atë naftë dhe atë gaz për dekadat e ardhshme pa presionin rregullator, qeveritar ose investitor aktivist të llojit të cilit i është nënshtruar Big Oil vitet e fundit, presion që ka ndikuar në normat e prodhimit të saj. E ardhmja, pra, i përket kompanive kombëtare të naftës.

/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga OilPrice.com