MENU
klinika

Çrregullimi i gjumit

Apnea dhe humbja e kujtesës, kanë lidhje?

23.08.2022 - 12:59

Nëse jeni diagnostikuar me apnea të gjumit (ose thjesht, keni vënë re se zgjoheni shumë gjatë natës dhe nuk ndiheni të freskët pas gjumit), mund të ndiheni sikur nuk mbani mend shumë gjëra.

Kjo mund t’ju bëjë të pyesni nëse ka një lidhje midis këtyre mangësive të kujtesës dhe apneas së gjumit..

Çfarë është apnea e gjumit?

Apnea e gjumit është një gjendje mjaft e zakonshme ku frymëmarrja e një individi ndalon në mënyrë të përsëritur gjatë gjumit. Kjo mund të bëjë që individi të zgjohet shpesh dhe të mos ndihet plotësisht i çlodhur edhe pasi të ketë “fjetur” për një kohë të gjatë.

Apnea e gjumit është një çrregullim i gjumit që mund të ndahet në dy kategori bazuar në shkakun e saj: apnea obstruktive e gjumit dhe apnea qendrore e gjumit. Ndërsa shumë individë përjetojnë vetëm një lloj apnea të gjumit, disa përjetojnë një kombinim të të dyjave.

Apnea obstruktive e gjumit (OSA)

Ky është lloji më i zakonshëm i apnesë së gjumit dhe ndodh kur rruga e frymëmarrjes bllokohet ndërsa një individ po përpiqet të flejë. Obeziteti, bajamet e mëdha dhe ndryshimet në nivelet e hormoneve mund të rrisin mundësinë e OSA.

Apnea qendrore e gjumit (CSA)

Një lloj tjetër i apnesë së gjumit ndodh kur truri nuk dërgon sinjalet e nevojshme për të marrë frymë. CSA mund të shkaktohet nga kushte të ndryshme shëndetësore që ndikojnë në kontrollin e trurit mbi rrugët e frymëmarrjes dhe muskujt e gjoksit. Gërhitja ose gulçimi në gjumë mund të jetë një shenjë e apnesë së gjumit, veçanërisht nëse jeni duke përjetuar përgjumje gjatë ditës ose shenja të tjera të gjumit të dobët.

Nëse besoni se keni apnea të gjumit, mjeku mund të rekomandojë një vlerësim të gjumit.

Pse apnea e gjumit ndikon në tru?

Gjumi është një kohë e rëndësishme për të konsoliduar kujtimet. Njerëzit  me OSA të patrajtuar mund ta kenë të vështirë të kujtojnë detaje nga e kaluara, sepse truri i tyre nuk ka kohë të mjaftueshme për të konsoliduar ose koduar lloje të caktuara të kujtimeve të jetës me zgjim më të shpeshtë gjatë natës.

Për më tepër, mungesa e gjumit mund t’ju bëjë të ndiheni të mërzitur ose të mjegulluar. Kjo mund ta bëjë të vështirë të mendosh qartë ose të zgjidhësh problemet gjatë gjithë ditës.

Hulumtuesit që analizuan rezultatet e 42 studimeve zbuluan se individët me OSA të patrajtuar ishin dukshëm të dëmtuar në krahasim me të tjerët në kujtesën e tyre verbale episodike dhe kujtesën episodike vizuohapësinore.

Për shkak se njerëzit me OSA të patrajtuar mund të kenë vështirësi të kujtojnë detaje specifike rreth jetës së tyre, kjo mund të çojë në depresion. Nevojiten më shumë kërkime përtej këtij studimi të vjetër të vitit 2011 për të përcaktuar shkallën në të cilën trajtimi i apneas së gjumit mund të rivendosë kujtimet e humbura.

Sidoqoftë, ekzistojnë një sërë opsionesh trajtimi në dispozicion për njerëzit me apnea të gjumit, duke përfshirë pajisjet e frymëmarrjes, ndryshimet e stilit të jetesës dhe madje, në disa raste, kirurgjinë. Këto mund t’ju ndihmojnë të bëni një gjumë më të mirë gjatë natës dhe mund të ndihmojnë në parandalimin e problemeve të kujtesës.

Ju mund të flisni me mjekun nëse besoni se keni apnea të gjumit. Ata mund t’ju ndihmojnë të kuptoni se cilat trajtime (nëse ka) janë të përshtatshme për ju.