Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen tha të hënën se kishte plane për veprime urgjente për të ndaluar “rritje në qiell” të çmimeve të energjisë elektrike në BE.
Në vazhdën e pushtimit rus të Ukrainës, vendet e BE-së kanë parë një rritje të çmimeve të energjisë dhe kanë kërkuar të shkurtojnë varësinë e tyre nga Moska.
Tregu i energjisë “u zhvillua në rrethana krejtësisht të ndryshme,” tha von der Leyen në një fjalim në një konferencë ndërkombëtare në Slloveni.
Rritja e mprehtë e çmimeve po “ekspozon kufizimet e modelit aktual të tregut tonë të energjisë elektrike,” tha ajo. “Kjo është arsyeja pse ne, Komisioni, po punojmë tani për një ndërhyrje emergjente dhe një reformë strukturore të tregut të energjisë elektrike,” shtoi Presidentja e KE.
Ministrat e Energjisë nga blloku 27 anëtarësh do të takohen për një takim urgjent më 9 shtator.
‘Gatishmëri e madhe’ për ndryshim mes liderëve të BE-së
Kancelari gjerman Olaf Scholz gjithashtu i bëri jehonë vërejtjeve të von der Leyen, duke thënë se “është e nevojshme që ne të bëjmë ndryshime strukturore” për të ulur çmimet e energjisë elektrike.
Scholz shtoi se “ekziston një gatishmëri e madhe për të ndryshuar diçka, dhe kjo më duket se është shumë e ndërsjellë midis krerëve të shteteve dhe qeverive në Evropë”.
“Është e qartë, ajo që kërkohet aktualisht si çmim tregu nuk pasqyron ofertën dhe kërkesën në kuptimin e duhur,” tha ai në një konferencë shtypi në Çeki, e cila aktualisht mban presidencën e rradhës të BE.
Si vendosen çmimet e energjisë elektrike në BE?
Reforma e tregut evropian të energjisë elektrike mund të rishikojë të ashtuquajturin mekanizëm të porosisë së meritës, i cili përcakton çmimet e energjisë elektrike. Sipas këtij sistemi, termocentralet më të lira përdoren së pari për të ushqyer rrjetin dhe, në rend rritës, ato të shtrenjtat janë të fundit.
Megjithatë, çmimet e energjisë elektrike vendosen në bazë të kostove marxhinale të termocentraleve më të shtrenjta. Aktualisht, ato termocentrale të shtrenjta janë ato që përdorin gaz, i cili është rritur ndjeshëm në çmim mes furnizimeve të reduktuara nga Rusia.
Kjo shkakton disproporcionalitet, veçanërisht në vendet që prodhojnë kryesisht energji nga burime të rinovueshme të lira, për shkak të diferencës midis kostove aktuale të prodhimit të energjisë kundrejt çmimit që paguajnë konsumatorët.
Berlinit duket se i pëlqen të mbajë mekanizmin ndërsa bën ndryshime në të.
Beate Baron, një zëdhënëse e Ministrisë Gjermane të Ekonomisë, tha më herët se parimi i urdhrit të meritës duhet të qëndrojë, “por eliminoni efektet negative që ka urdhri i meritës, në mënyrë që çmimet e larta të gazit të mos mund të ndikojnë më menjëherë dhe automatikisht në çmimet e energjisë elektrike”.
Për shembull, reforma duhet të lejojë klientët të përfitojnë nga çmimet më të lira të prodhimit për energjinë e rinovueshme, tha Baron.
Ministri çek i Industrisë dhe Tregtisë Jozef Sikela tha se një nga propozimet që zyrtarët e BE po shqyrtojnë është “vënia e një tavani në çmimet e gazit të përdorur në prodhimin e energjisë elektrike. Kjo do të jetë një zgjidhje funksionale dhe më pak e kushtueshme që duhet të ulë çmimet.”
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Deutsche Welle
