“Zgjidhja gjeniale e komandantëve ushtarakë ukrainas,” shkroi në Twitter analisti kanadez Michael MacKay në fillim të kësaj jave, “është të çojnë forcat e tyre atje ku nuk janë rusët, duke i detyruar rusët të tërhiqen nga ku janë”.
Kjo është pikërisht ajo që ka ndodhur edhe në frontin e brendshëm Rusisë.
Ndërsa trupat ruse shmangën rrethimin duke u tërhequr, Vladimir Putin e gjeti veten të rrethuar politikisht në Moskë.
Ashtu si fjala “luftë” më në fund u shfaq në mediat e kontrolluara nga qeveria (më parë pushtimi i Ukrainës quhej “operacion special ushtarak”), ata që kërkojnë mobilizim total janë bërë problemi më i madh i presidentit rus. .
Pas dështimit për të marrë Kievin dhe për të rrëzuar presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskyy, Kremlini shpalosi një strategji që mund të përmblidhet si më poshtë: kapni sa më shumë territor që të jetë e mundur me fuqinë punëtore në dispozicion; të shkaktojë sa më shumë dëme në ekonominë e Ukrainës; dhe të organizojë referendume për aneksimin e territoreve të pushtuara, duke krijuar kështu një ndjenjë të pashmangshmërisë.
Kjo strategji, besonte Kremlini, do të thyente vendosmërinë e Ukrainës dhe do të dekurajonte aleatët perëndimorë të Kievit që të vazhdonin të armatosnin trupat e Zelenskyy.
Duke e ngrirë konfliktin sipas kushteve të tij, Kremlini u përpoq të fitonte epërsi dhe të eliminonte nevojën për çdo mobilizim të detyruar ushtarak. Vetëm 64 ditë para tërheqjes ruse, zëvendës shefi i parë i shtabit të Kremlinit Sergei Kirienko tha: “Ne i shohim territoret e çliruara si pjesë të perandorisë sonë dhe pjesë të shtetit tonë”.
Për ca kohë kjo dukej si një strategji fituese.
Është e vërtetë që elita ekonomike e Rusisë ishte e hutuar, por ata ishin të paktën të bindur. Dhe sondazhet kanë sugjeruar se shumica e rusëve mbështesin agresionin e Putinit kundër Ukrainës.
Shumë njerëz besojnë se edhe nëse kjo nuk është lufta e tyre, Rusia është ende vendi i tyre.
Megjithatë, e gjithë kjo ndërtesë strategjike e projektuar me kujdes u shkatërrua brenda pak ditësh.
Kundërofensiva ukrainase ka inkurajuar liderët politikë perëndimorë të cilët këmbëngulin se Kievi duhet të marrë armët që i nevojiten dhe se ushtria ruse jo vetëm duhet të ndalet, por edhe të mposhtet.
Përplasjet e fundit ushtarake në kufirin midis Armenisë dhe Azerbajxhanit janë një shenjë se disa nga fqinjët e Moskës ndjejnë dobësinë ruse.
Ndërkohë të enjten Putin, i ulur me liderin kinez Xi Jinping, u detyrua të shpjegonte pse Rusia nuk po fiton.
Presioni në rritje ndaj Putinit për të shpallur luftë dhe për të filluar mobilizimin e forcave e ka vënë Kremlinin në presion dhe detyron të bëjë zgjedhjet që presidenti rus është përpjekur të shmangë që nga fillimi i pushtimit.
Në sytë e njerëzve të arsyeshëm, refuzimi i Kremlinit për ta quajtur luftë sulmin e tij ndaj Ukrainës është thjesht një shenjë e cinizmit të thellë.
Megjithatë, për shumë rusë të zakonshëm, ky vendim është i një rëndësie të madhe. Një “operacion special ushtarak” është diçka për t’u brohoritur, ndërsa lufta është diçka për t’u frikësuar.
Sulmi rus ndaj Gjeorgjisë në vitin 2008 ishte një “operacion special”, gjithashtu përfshirja e Moskës në konfliktin në Siri. Nga ana tjetër, përballja me Gjermaninë naziste ishte një luftë.
Operacionet speciale janë konflikte të cilat mund të humbasin pa e vënë re vërtet popullatën. Por kur humbisni një luftë, rrezikoni të humbni vendin tuaj.
Mësimi që shumë rusë nxorrën nga fundi i Luftës së Ftohtë, për shembull, ishte se edhe nëse jeni një fuqi bërthamore, nuk duhet ta merrni si të mirëqenë mbijetesën tuaj.
Të parashikosh se çfarë do të ndodhë në Moskë pasi trupat ruse janë poshtëruar në Ukrainë nuk është e lehtë. Por është e sigurt të thuhet se ndërsa Putin nuk rrezikon të humbasë pushtetin, ai ka humbur hapësirën e tij për manovrim.
Kremlini ka frikë se mobilizimi masiv mund të zbulojë dobësinë e brendshme të regjimit.
Mund të ekspozojë gjithashtu egoizmin e elitave ruse. Në rast mobilizimi, djemtë e gardës pretoriane të Putinit ose do të iknin nga vendi ose do të përfundonin në spital. Korrupsioni do të paralizonte sistemin.
Dhe ndërsa, të paktën fillimisht, nuk ka gjasa që njerëzit të revoltohen, ata do të bëjnë atë që rusët bëjnë më mirë: zvarritin këmbët e tyre.
Putini i ka rezistuar çdo përpjekjeje për mobilizimin masiv për të njëjtën arsye që ai hezitoi të vendoste vaksinimin e detyrueshëm gjatë pandemisë Covid: frika se një lëvizje e tillë do të ekspozonte mungesën e kontrollit të tij.
Ky është ndryshimi thelbësor midis demokracisë dhe autokracisë: edhe qeveritë e dobëta demokratike janë në gjendje të ruajnë legjitimitetin e tyre, ndërsa legjitimiteti i autokratit varet nga sa të fortë i percepton publiku se janë.
Dhe në kundërshtim me pretendimet e propagandës së Kremlinit, ndërsa shumica e rusëve janë gati të brohorasin për ushtrinë e tyre, ata janë shumë më pak entuziastë.
E vetmja mundësi që i mbetet Putinit, nëse ai i reziston një thirrjeje masive, është të zhysë Ukrainën më tej në errësirë.
Prandaj, në afat të shkurtër, kundërofensiva e Kievit ka të ngjarë të nënkuptojë përshkallëzim dhe jo armëpushim.
Shkrimtari është redaktor i FT dhe kryetar i Qendrës për Strategjitë Liberale, Sofje, dhe bashkëpunëtor në IWM Vienna
Burimi: Financial Times
Përktheu dhe përshtati: Konica.al