Mbretëresha Elizabeth II nuk ishte vetëm kreu i shtetit të Britanisë.
Ajo ishte një pjesë integrale e mënyrës sesi një vend gjeti fatin e humbur.
Perandoria ishte tashmë në rënie kur mbretëresha e ndjerë u bë monarke, por Mbretëria e Bashkuar kishte ende 70 territore përtej detit dhe ”e zhytur” në shkëlqimin e triumfit të saj moral dhe ushtarak në Luftën e Dytë Botërore. Kurorëzimi ishte një ngjarje e rëndësishme globalisht, luhatja e tij e artë një akt i llojit të kombit që Britania mendonte se ishte.
Monarkia u paraqit si fytyra njerëzore e hierarkisë.
Por historia shpërndau iluzionin e vazhdimësisë së përjetshme përmes ritualit ceremonial. Me shpërthimin e revoltave në pothuajse çdo zotërim perandorak, gjurma globale e Britanisë u zbeh.
Kur Hong Kongu u transferua në Kinë në 1997, Princi i Uellsit mendoi se ishte “fundi i perandorisë”. Lindi një mit që Britania kishte vendosur vullnetarisht të transformonte kolonitë e saj në një Komonwealth. Duke qenë të shfrytëzuara mizorisht për dekada, kolonitë britanike u bënë republika të pavarura me nxitim të pahijshëm.
Sot ka vetëm 15 mbretëri me monarkun si kryetar shteti. Ky numër është vendosur të bjerë: Barbados u bë një republikë vitin e kaluar, me Xhamajkën që ka të ngjarë të pasojë – dhe madje ndoshta Australinë.
Commonwealth, me Mbretëreshën si kreun e saj, ishte një klub i projektuar si një destinacion për vendet që dilnin me parashutë jashtë sundimit britanik.
Monarku kultivoi marrëdhënie të ngrohta personale me shumë udhëheqës të Commonwealth për të mbajtur grupin të bashkuar.
Nëse mbreti Charles III mund të vazhdojë trashëgiminë e nënës së tij është një pyetje tjetër. Ai e pasoi atë si kryetar – megjithëse pozita nuk është e trashëguar dhe atij i mungon fuqia e yllit të nënës së tij si monarku që mbretëron më gjatë në epokën moderne.
Angazhimi i saj ndaj klubit post-perandorak ishte i tillë që në vitin 1986, kur një bojkot i Lojërave të Komonuelthit u kërcënua nga vendet që nuk miratuan kundërshtimin e Margaret Thatcher ndaj sanksioneve ekonomike kundër Afrikës së Jugut, Buckingham Palace informoi kundër Downing Street.
Monarkia ka qenë e përfshirë në përleshje me qeverinë – por një ekzekutiv pas Brexit, i ngritur mbi fuqinë e vet, i ka hequr dorë nga ndërhyrjet e tij.
Mbreti Charles u përpoq këtë vit të tërhiqej kundër politikës së turpshme të dëbimit të azilkërkuesve në Ruanda dhe djali i tij kritikoi skandalin Windrush, i cili pa qindra qytetarë të Komonuelthit të arrestuar dhe dëbuar gabimisht.
Si monarku ashtu edhe trashëgimtari e kanë pranuar dëmin dhe trashëgiminë e skllavërisë.
Por që të dy kërkuan falje për qeverinë– ndoshta nga frika se mos i hapnin një derë dëmshpërblimeve.
Një monark nuk duhet të përzihet në politikë, edhe për arsyet e duhura.
Kjo gjithashtu ekspozon dobësinë e Commonwealth. Kreu i saj nuk ka qenë në gjendje ta çojë politikën në një drejtim progresiv në MB, e lëre më askund tjetër. Iluzioni post-perandorak i jetës politike britanike u ekspozua kur Boris Johnson nuk arriti të largonte sekretarin e përgjithshëm të Commonwealth.
Një mentalitet i gabuar, kolonial thekson iluzionin e Brexiterëve se klubi i kombeve post-perandorake mund të jetë një alternativë ndaj Bashkimit Evropian.
Komonuelthi ka marrë më shumë vëmendje mbretërore sesa BE- pjesërisht sepse ofroi një skenë globale që justifikonte madhështinë dhe shkallën e kurorës – por të dyja mbeten të padashur në Britani.
E ardhmja e Komonuelthit dhe qëllimi i saj është e paqartë.
Nëse do të bashkohet ose do të ndahet, do të varet nga shtetet anëtare. Por ata do të vëzhgojnë Britaninë – të vetëdijshëm se ajo po përballet me të ardhmen e saj të pasigurt ndërsa një valë shpërbërjeje lundron në brigjet e saj.
Burimi: The Guardian
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Bashkë me Mbretëreshën, Britania ka humbur edhe prestigjin?
Mbreti Charles III dhe një kapitull i ri në histori
Liderët që do të marrin pjesë në funeralin e Mbretëreshës Elizabeth
