Kushdo që jeton me lupus, e di se kjo sëmundje mund të jetë dobësuese. Lupusi është një sëmundje kronike autoimune, që do të thotë se sistemi imunitar i trupit fillon të sulmojë indet dhe organet. Ashpërsia mund të variojë gjerësisht dhe shpesh është e vështirë të diagnostikohet sepse disa nga simptomat më të zakonshme janë të ngjashme me shumë kushte të tjera.
Lupusi mund të shfaqet ndryshe për njerëz të ndryshëm dhe ekspertët pajtohen se dy njerëz nuk paraqesin kurrë të njëjtën gjë. Por shumë njerëz me lupus ose të afërm të atyre me këtë gjendje janë kuriozë nëse është një sëmundje e trashëguar ose diçka që ndodh për shkak të ekspozimit mjedisor.
A është lupus i trashëgueshëm?
Në të vërtetë, ndërsa lupusi mund të lidhet me shkaqe gjenetike ose trashëgimore, ekspozimi mjedisor është gjithashtu po aq i rëndësishëm. Sipas Organizatës Amerikane të Lupusit, ekziston një lidhje e fortë që modelet trashëgimore mund të kontribuojnë që një person të zhvillojë lupus. Në vitin 2010, studiuesit gjenetikë ishin në gjendje të zbulonin 30 variacione gjenetike që lidhen me lupusin, dhe sot, kjo shifër është zgjeruar në 100 variacione.
Por epigjenetika është treguar gjithashtu se është i përfshirë në zhvillimin e lupusit. Kjo do të thotë që mjedisi juaj gjithashtu luan një rol në mënyrën se si shprehet gjenetika juaj.
Së fundmi, një studim i vitit 2022 sugjeron që gjeni i receptorit të ngjashëm me Toll (TLR) 7 mund të jetë potencialisht një nga nxitësit gjenetikë kryesorë që shkaktojnë lupusin tek njerëzit. TLR-të janë një klasë e proteinave që njohin dhe lidhen me molekula të tjera. Në mënyrë të veçantë, TLR7 është një gjen i gjetur në kromozomin X që luan një rol kritik në aktivizimin e sistemit imunitar.
Ky gjen rregullon identifikimin e patogjenëve të bazuar në ARN me një zinxhir, siç janë viruset, duke shkaktuar efektivisht një përgjigje imune duke inkurajuar sistemin imunitar të fillojë prodhimin e qelizave B. Me pak fjalë, një gjen TLR7 tepër aktiv mund të keqidentifikojë indet dhe organet e trupit si viruse pushtuese, duke çuar në prodhimin e tepërt të qelizave B dhe shfaqjen e lupusit.
Por është e rëndësishme të theksohet se kjo hipotezë është ende e re dhe nevojiten më shumë kërkime për të krijuar një përfundim të caktuar.
Por mos harroni komponentin mjedisor.
Ndërsa ekzistojnë prova të forta se lupusi mund të jetë me origjinë gjenetike – ose të paktën të rrisë rrezikun e një personi për ta zhvilluar atë – shumica e ekspertëve pajtohen se vetëm gjenet nuk do ta shkaktojnë atë tek shumica e njerëzve.
Në vend të kësaj, faktorët mjedisorë gjithashtu luajnë një rol. Hulumtimet më të fundit vazhdojnë të sugjerojnë se një gamë e gjerë faktorësh mund të kontribuojnë në zhvillimin e lupusit, siç janë:
- mjekimi
- ekspozimi ndaj rrezeve ultravjollcë të diellit apo edhe llambave
- stresi emocional
- lëndimet fizike
- shtatzënia dhe lindja
- aktivitete të rënda
Lupusi është një sëmundje autoimune që aktualisht nuk ka një kurë. Ndërsa menaxhimi i simptomave është i mundur, diagnoza shpesh vonohet sepse simptomat e zakonshme të lupusit janë të ngjashme me ato që gjenden në sëmundje të tjera.
Deri më sot, provat sugjerojnë se edhe kur anomalitë gjenetike të lidhura me lupusin janë të pranishme, ato normalisht nuk janë të mjaftueshme për të shkaktuar zhvillimin e lupusit. Në vend të kësaj, faktorët mjedisorë janë po aq ndikues.
Nëse dyshoni se simptomat tuaja mund të lidhen me lupusin, mos e vononi të flisni me një mjek për t’u testuar dhe për të filluar një plan menaxhimi.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
