Evropa e ka çuar angazhimin e saj me Tajvanin në një nivel të paimagjinueshëm vetëm disa vite më parë – një dinamikë e cila është e mirëpritur në Uashington, por rrezikon të shkaktojë probleme tregtare nga Pekini.
Nëse nuk menaxhohen me kujdes, veprime të tilla kërcënojnë të zvogëlojnë lirinë diplomatike të BE-së dhe aftësinë për të kontribuar në një zgjidhje paqësore të marrëdhënieve ndërmjet ngushticave.
Që nga viti 2021, ka pasur një ndryshim dramatik në marrëdhëniet Evropë-Tajvan.
Qeveritë evropiane vazhdojnë t’i përmbahen zyrtarisht politikës “Një Kinë” – dmth, pranimi i qëndrimit të Pekinit se ka vetëm një qeveri kineze.
Sipas kësaj politike, BE-ja dhe shtetet e saj anëtare njohin dhe kanë lidhje formale me Republikën Popullore të Kinës dhe jo me ishullin e Tajvanit.
Megjithatë, në praktikë, institucione të ndryshme të BE-së dhe qeveritë evropiane po e trajtojnë Tajvanin si një shtet ‘de facto’ të pavarur me të cilin ata kanë të drejtë të kenë marrëdhënie ekonomike dhe politike.
Parlamenti Evropian po udhëheq përpjekjet që synojnë përmirësimin e statusit të Tajvanit.
Më 21 tetor 2021, legjislatura e BE-së miratoi një rekomandim për marrëdhëniet dhe bashkëpunimin politik BE-Tajvan, duke i kërkuar Bashkimit të mbrojë demokracinë e Tajvanit dhe statusin e ishullit si një partner i rëndësishëm i BE-së.
Në nëntor 2021, një delegacion prej shtatë anëtarësh i Parlamentit Evropian vizitoi Tajvanin – delegacioni i parë zyrtar i dërguar nga legjislatura e BE-së në ishull.
Për më tepër, nënkryetarja e parlamentit Nicola Beer, një eurodeputete gjermane nga Partia Demokratike e Lirë, vizitoi Tajvanin në korrik 2022, ku u takua me udhëheqësen e Tajvanit Tsai Ing-wen për të diskutuar mbi përmirësimin e marrëdhënieve midis dy palëve.
Ka plane që Komiteti i Parlamentit Evropian për Tregtinë Ndërkombëtare të vizitojë Tajvanin deri në fund të vitit.
Legjislativat kombëtare kanë miratuar gjithashtu rezoluta dhe kanë dërguar – ose po planifikojnë të dërgojnë – delegacione në Tajvan.
Për shembull, komiteti i peticioneve i Bundestagut gjerman miratoi një rezolutë më 9 dhjetor 2021 duke i bërë thirrje qeverisë në Berlin të rivlerësojë qëndrimin e saj ndaj Tajvanit, duke përfshirë njohjen e mundshme të tij si një shtet sovran.
Komiteti i Bundestagut gjerman për të drejtat e njeriut ka njoftuar se do të dërgojë një delegacion prej tetë ligjvënësish nga gjashtë parti politike në Tajvan në fund të tetorit 2022.
Një delegacion i nivelit të lartë të Senatit Francez vizitoi Tajvanin në fillim të shtatorit – delegacioni i dytë i senatit francez që vizitoi ishullin në 2022.
Një delegacion i deputetëve italianë pritet të vizitojë ishullin deri në fund të vitit.
Krahas ligjvënësve, qeveritë evropiane po tregojnë gjithashtu mbështetje në rritje për Tajvanin, pavarësisht kritikave nga Pekini. Në gusht të vitit 2022, një delegacion lituanez i kryesuar nga zëvendësministrja për transport dhe komunikacion Agne Vaiciukeviciute vizitoi Tajvanin gjatë së cilës u njoftua se shteti baltik do të hapë një zyrë tregtare në Taipei.
Si përgjigje, Pekini vendosi sanksione ndaj politikanit lituanez.
Ministrja e Jashtme gjermane Annalena Baerbock ka bërë komente të ndryshme pro Tajvanit. Në gusht 2022, duke folur në një konferencë të Kombeve të Bashkuara, Baerbock paralajmëroi Kinën kundër përshkallëzimit të tensioneve me Tajvanin dhe shprehu mbështetje për demokracinë e ishullit.
Giorgia Meloni, liderja e partisë konservatore italiane të ekstremit të djathtë, ‘Brothers of Italy’, u takua me Andrea Sing-Ying Lee, kreun e zyrës përfaqësuese të Tajvanit në Romë në fund të korrikut 2022.
Gjatë vizitës, Meloni iu drejtua Sing-Ying Lee si “ambasadorja e Tajvanit”, duke premtuar se kur të bëhet kryeministre do të promovonte marrëdhëniet Itali-Tajvan dhe do të luante një rol pozitiv në avancimin e lidhjeve më të gjera Bruksel-Tajpei.
Ky është një zhvillim pozitiv pasi i jep kuptim dhe përmbajtje angazhimeve të BE-së për një politikë të jashtme të bazuar në vlera. Megjithatë, Kina mbetet një partner ekonomik shumë i rëndësishëm për BE-në.
Deficiti tregtar i bllokut me Kinën aktualisht është 249 miliardë euro.
A do të gjejë Europa forcën e nevojshme për të vazhduar të thellojë lidhjet me Tajvanin dhe t’i rezistojë kërcënimeve të hakmarrjeve ekonomike që vijnë nga Pekini?
Nxitja e marrëdhënieve bashkëpunuese me të gjitha kombet aziatike, duke përfshirë Pekinin, është një shtyllë kryesore e strategjisë së BE-së për Indo-Paqësorin.
Sfida përpara politikëbërësve të BE-së është të gjejnë një ekuilibër midis tre dinamikave kryesore:
Njëra, ruajtja e politikës së BE-së “Një Kinë” për të shmangur rrezikimin e marrëdhënieve me Pekinin;
Së dyti, vazhdimi i thellimit të lidhjeve me Taipein, duke përfshirë mbështetjen për iniciativat që synojnë të pengojnë një pushtim të mundshëm të ishullit në të ardhmen;
Tre, shmangia e perceptimit të një BE-je që punon shumë ngushtë me Uashingtonin, në mënyrë që të lërë hapësirë për manovra diplomatike.
Për ta bërë këtë, BE-ja duhet të krijojë një kanal komunikimi me Pekinin për sigurinë në Azinë Lindore me objektivin për ta transformuar këtë, me kalimin e kohës, në një mekanizëm të strukturuar dialogu që do të plotësonte dialogun e nivelit të lartë BE-SHBA për Indo-Paqësorin. .
Kina, natyrisht, do të vazhdojë ta perceptojë Evropën si një partner më të vogël të Uashingtonit dhe do të jetë e kujdesshme ndaj synimeve të BE-së – ndërkohë që SHBA mund të jetë kundër një dialogu të tillë kino-evropian nga frika e humbjes së ndikimit.
Megjithatë, nëse BE-ja dëshiron të jetë një aktor politik në Azinë Lindore dhe të kontribuojë seriozisht në uljen e tensioneve në një zonë që mund të dalë lehtësisht jashtë kontrollit – dhe të jetë shumë e dëmshme për kontinentin e vjetër – dialogu me Kinën është thelbësor.
Evropa me të drejtë po përqafon Tajvanin – është gjithashtu koha për të shtrënguar duart me Pekinin dhe për t’ia shpjeguar Uashingtonit.
Burimi: Eu Observer
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Kufiri” që ndan miqësinë mes Xi Jinping dhe Putin
“Luftoni varfërinë, para se të merreni me Kinën!”
“Një rrugë pa kthim, kundërshtimi i vlerave perëndimore”
