A është partia Konservatore një anije që po fundoset?
Kështu tregojnë ngjarjet e së hënës. Kapiteni, Liz Truss, mungonte në kuvertë për pjesën më të madhe të pasdites.
I dyti i qeverisë ishte larguar javën e kaluar pas një mini-buxheti katastrofik. Për të drejtën e anijes së qeverisë në listën e Truss, bashkëshorti i ri dhe kancelari i ri, Jeremy Hunt, listoi ndryshimet fiskale.
Politika tani është që të rritet paga e bankierëve dhe të shohim që faturat e energjisë shtëpiake të rriten në prillin e ardhshëm me 75% në një mesatare prej 4,400 £ në vit.
Duke marrë kritika nga laburistët, Truss dërgoi kolegen e saj Penny Mordaunt, për të mbrojtur atë që kishte mbetur nga programi i saj.
Truss nuk është larguar nga partia e saj. Por duket se e ka lënë atë.
Me pak shanse për të fituar zgjedhjet e ardhshme, nuk është për t’u habitur që ajo përballet me një ekuipazh rebel. Qeveria e saj po bie, jo për shkak të një grushti shteti, apo të opozitës, por si pasojë e paaftësisë së saj.
Në vend të një revolucioni të premtuar në të menduarit ekonomik, Truss risolli ideologjisë e dështuar. Ky është një lajm i keq për Britaninë.
Dekada e fundit ka treguar se, kursimi i tepërt përfundon me një krizë të paqeverisjes që është shumë më intensive se urgjenca që përshpejtoi ardhjen e saj.
Në verë, Truss injoroi paralajmërimin e Zyrës për Përgjegjësi Buxhetore se Britania përballej me një barrë borxhi “të paqëndrueshëm”.
Por strategjia e saj alternative e rritjes u ndërtua mbi politika – të tilla si thyerja dhe liberalizimi i ligjeve të planifikimit – që nuk mund të miratoheshin nga partia e saj.
Ishte politika ajo që solli në tokë Truss. Programi i saj i uljes së taksave është zëvendësuar nga 32 miliardë paund rritje taksash. OBR sugjeron se do të nevojiteshin një shkurtim i mëtejshëm prej 40 miliardë paundësh.
Shuma të tilla tingëllojnë të mëdha, por ato janë plotësisht të menaxhueshme – nëse ekziston një koordinim i politikave midis qeverisë dhe bankës së saj qendrore.
Fakti që një kryeministër është shumë më i lehtë për t’u hequr sesa një guvernator i Bankës është i gabuar në terma thjesht demokratikë, por kjo do të thotë se qeveritë gjithmonë mbyllin njërin sy të parët.
Banka ishte e qartë se nuk ishte e përgatitur për të ndihmuar Thesarin me financimin e kërkuar për t’u marrë me një goditje importi të shkaktuar nga pushtimi rus i Ukrainës.
Kostoja e vlerësuar prej 190 miliardë £ mund të përballohet vetëm nga bilancet në sektorin publik dhe privat. Nëse nuk përmbushet nga qeveria, e ndihmuar nga banka e saj qendrore, atëherë do të jenë familjet dhe bizneset që do të marrin goditjen.
Duheshin shpenzime të mençura publike për të mbrojtur të ardhurat, veçanërisht për të varfërit; të ulë kërkesën për industri me intensitet karboni duke subvencionuar siç duhet transportin publik; dhe të krijojë vende pune të paguara mirë në sektorin publik. Në vend të kësaj, Truss ka zgjedhur masat shtrënguese.
Britania përballet me një recesion të gjatë dhe të thellë – me potencial për falimentime masive pasi njerëzit nuk janë në gjendje të përballojnë rinovimin e hipotekave.
Kriza sistematike e shtetit do të vazhdojë për aq kohë sa në krijimin e saj janë të implikuar aktorët më të fuqishëm, nga të dyja partitë kryesore politike.
Në këtë drejtim, rënia e qeverisë së Truss është një simptomë e një sëmundjeje shumë më të përhapur.
Burimi: The Guardian
Përktheu dhe përshtati: Konica.al