Në raportin e tij të fundit mujor, OPEC zbuloi se kishte dështuar sërish të prodhonte aq naftë sa ra dakord të prodhonte herën e fundit që diskutoi për prodhimin. Dhe nuk ishte as me disa mijëra fuçi në ditë. Mungesa ishte rreth 1.8 milionë fuçi në ditë, por më e rëndësishmja, kjo lloj nëngoditje e objektivit të vet është bërë një gjë e zakonshme për kartelin. Ndërkohë, qeveria federale e Shteteve të Bashkuara duhet të blejë pak naftë për rezervën e saj strategjike të naftës, pasi lëshoi afër 200 milionë fuçi prej saj këtë vit, si një mënyrë për të luftuar inflacionin e çmimit të karburantit. Megjithatë, shpimtarët amerikanë nuk janë në nxitim për të rritur prodhimin. Përkundrazi, duket se rritja e prodhimit ka humbur vendin e saj midis prioriteteve kryesore të këtyre kompanive.
Sigurisht, ka edhe sanksione kundër Rusisë, të cilat shumë presin se do të dëmtojnë prodhimin e naftës në vend, dhe kjo mund të ndodhë, por ende nuk ka ndodhur. Në fakt, sanksionet e naftës – në formën e një kufiri çmimi për eksportet detare dhe një embargo ndaj eksporteve në BE – nuk kanë pasur asnjë efekt në rrjedhat e naftës nga Rusia, tani për tani.
Bankat e investimeve presin çmime më të larta të naftës, pavarësisht nga një rënie e fundit e shkaktuar nga pritshmëritë për një ngadalësim ekonomik në të gjithë globin. Pritjet, që tani kanë filluar të depërtojnë edhe në qarqet e tregtarëve, bazohen kryesisht në ndryshimin e politikës së saj zero-kovid nga Kina. Por ndoshta marrin parasysh edhe faktin që nafta mbetet një mall i domosdoshëm. Dhe epoka e naftës së lirë mund të ketë përfunduar përgjithmonë.
“Ne mbetemi konstruktiv për çmimet e naftës të nxitur nga rikuperimi i kërkesës (rihapja e Kinës, rimëkëmbja e aviacionit) mes furnizimit të kufizuar për shkak të niveleve të ulëta të investimeve, rreziqeve për furnizimin me Rusinë, përfundimit të çlirimit të SPR dhe ngadalësimit të argjilës amerikane,” tha Morgan Stanley.
Megjithatë, situata mund të jetë shumë më serioze në lidhje me ofertën, siç vërehet në një koment të fundit të tregut nga Presidenti dhe Menaxheri i Portofolit të TortoiseEcoFin, Matt Sallee.
“Inventari global i naftës është në nivelin më të ulët që nga viti 2004, Departamenti i Energjisë ka lëshuar 200 milionë fuçi naftë nga Rezerva Strategjike e Naftës këtë vit, OPEC vazhdon të luftojë për të prodhuar në kuotën e deklaruar dhe prodhuesit amerikanë po ndihmojnë, por vetëm kaq shumë të bëjnë.”
Ky është një përshkrim mjaft i përmbledhur i situatës globale të furnizimit me naftë, por fotografia nuk është ajo që do të nxiste emocione pozitive. Është ai që ka më shumë gjasa të ngjallë shqetësim dhe me një arsye të mirë. Sepse ka pak prova që ndonjë nga këto tendenca do të ndryshojë në mënyrë kuptimplotë së shpejti.
OPEC, për shembull, ka zero motivim për të provuar dhe rritur prodhimin, vuri në dukje Sallee në komentet vijuese për Oilprice. Ai do ta bënte këtë vetëm nëse e di se nafta do të mbetet mbi 100 dollarë për fuçi për një periudhë më të gjatë kohore, por nuk ka asnjë mënyrë për të qenë i sigurt për këtë tani.
Pastaj janë kufizimet thjesht fizike në prodhimin e OPEC-ut, siç dëshmohet nga dështimi i vazhdueshëm i grupit për të goditur objektivat e tij të prodhimit – të reduktuar. Shumica e anëtarëve të OPEC-ut kanë plane ambicioze të rritjes së prodhimit, por ato mbeten plane ndërsa prodhimi aktual mbetet i nënshtruar për arsye të tilla si varfërimi natyror në fushat e pjekura dhe, në fund të fundit, investimet e pamjaftueshme.
Siç vë në dukje Sallee, OPEC-u nuk ka prodhuar vazhdimisht më shumë se 30 milionë fuçi në ditë që nga viti 2015-2018, kur e bëri këtë qëllimisht në një përpjekje për të shkatërruar argjinaturën amerikane dhe, në një masë të madhe, pati sukses, përkohësisht. Dhe kjo sepse as nuk dëshiron dhe as nuk mund ta bëjë këtë.
Nën-investimet po kthehen në një gjë edhe në argjilorin amerikan, të paktën nga këndvështrimi i Shtëpisë së Bardhë. Sipas administratës Biden, gjithçka që duhet të bëjnë prodhuesit amerikanë është të shpenzojnë më shumë për prodhim shtesë. Sipas vetë prodhuesve amerikanë, perspektiva afatgjatë për kërkesën për naftë është shumë e pasigurt për të investuar në më shumë prodhim.
Më pas është çështja e sipërfaqes së parë, për të cilën disa ekspertë kanë paralajmëruar se po mbaron. Sallee e TortoiseEcoFin është mes tyre: “Akraja më e mirë është shpuar, industria po lufton për të tërhequr fuqi punëtore dhe ka burime të kufizuara financimi,” tha ai për Oilprice.
Sipas tij, prodhimi i naftës në SHBA nuk ka gjasa të shënojë përsëri norma të rritjes vjetore të prodhimit prej 1 milion fuçi në ditë ose më shumë, siç ndodhi në të kaluarën e afërt. Një normë rritjeje prej 500,000 deri në 750,000 bpd është shumë më e mundshme, beson ai. Dhe ky nuk është një lajm i mirë për konsumatorët, sepse kërkesa, megjithëse e synuar nga kampi i tranzicionit të energjisë, nuk do të bjerë së shpejti.
Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë, një nga anëtarët më aktivë të lëvizjes së tranzicionit të energjisë, në Raportin e saj të fundit të Tregut të Naftës rishikoi përpjetë parashikimin e saj për kërkesën globale të naftës vitin e ardhshëm për shkak të një rritjeje të papritur të konsumit këtë vit.
Shanset janë që ky është një trend i qëndrueshëm në mungesë të alternativave të qëndrueshme ndaj produkteve të naftës. Dhe kjo do të thotë se kërkesa dhe oferta do të jenë në një ekuilibër të pasigurt në të ardhmen, vazhdimisht në prag të mungesës apo edhe të thellë në mungesë, nëse strumbullari i Big Oil drejt energjisë me karbon të ulët do të vazhdojë, pasi kërkon që ata të reduktojnë prodhimin e tyre të naftës. E gjithë kjo do të thotë se epoka e naftës së papërpunuar të lirë mund të ketë përfunduar përgjithmonë.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Sfidat e ushqimit, paniku po dëmton më shumë se lufta
