Perëndimi është përpjekur të shkurtojë të ardhurat e Rusisë nga eksporti i naftës pa shkaktuar rritje të çmimeve globale që nga shkurti. Të dy synimet me sa duket po arrihen aktualisht. Rusia eksporton po aq naftë sa përpara pushtimit të Ukrainës, por nafta e papërpunuar e Urals, klasa kryesore që pompon, tregtohet me një zbritje prej 37% ndaj Brent, pikë referimi globale, që do të thotë se Moska ka një marrëveshje të dobët. Ndërkohë, Brent ka rënë në nivelin më të ulët vjetor prej rreth 80 dollarë për fuçi, që do të thotë se konsumatorët përballen më pak me një krizë energjie.
Pak nga kjo varet nga përpjekjet perëndimore. Më 14 dhe 15 dhjetor bankat qendrore në Amerikë, Britani dhe BE njoftuan rritje të normave të interesit dhe sinjalizuan se do të vinin më shumë, duke thithur kërkesën nga ekonomia. Kina, e rrëmbyer nga rritja e rasteve të Covid-19, postoi të dhënat e saj më të këqija të fabrikës dhe shitjes me pakicë në gjashtë muaj. Anëtarët e Organizatës për Vendet Eksportuese të Naftës (OPEC) dhe aleatët e saj po prodhojnë pothuajse po aq sa përpara se të shpallej një shkurtim i objektivit të tyre kolektiv në tetor, pasi shumica tashmë po pomponin nën kuotat e tyre.
Bojkoti i Perëndimit ndaj Uraleve, i cili përbën 10-15% të furnizimit të papërpunuar në botë, ndoshta po e ul pak çmimin e tij. Një përjashtim nga ndalimi i Evropës për sigurimin për cisternat që transportojnë naftë ruse, i cili zbatohet për blerësit që pranojnë të paguajnë një maksimum prej 60 dollarë për fuçi, mund të ndihmojë në parandalimin e një goditjeje në furnizim. Por asnjë masë nuk ka një ndikim të madh. Nëse kushtet ekonomike ose të tregut ndryshojnë, çmimet mund të rriten.
Për më tepër, lojtarët financiarë duket se kanë pasur një dorë më të madhe se zakonisht në uljen e çmimeve të kohëve të fundit, gjë që mund të paraqesë një korrigjim të papritur lart kur rifillojnë bazat e ofertës dhe kërkesës. Një burim i industrisë tregon për porositë e mëdha “shitje” që bëhen çdo ditë në orën 14:00 me orën e Londrës javët e fundit. Ngjarjet që duhet të rrisin çmimet, si mbyllja e gazsjellësit Keystone në Amerikë, një nga më të mëdhenjtë në botë, më 9 dhjetor, duket se mezi janë regjistruar, vëren Saad Rahim nga Trafigura, një firmë tregtare.
Deri në tremujorin e dytë të 2023 mund të ketë një tjetër mungesë nafte. Përdoruesit industrialë në Evropë po kalojnë nga gazi natyror në naftë më të lirë. Konsumi në Indi dhe Lindjen e Mesme po rezulton më elastik se sa pritej. Rihapja e Kinës ndoshta do të nxisë një rikthim ekonomik pas kulmit të rasteve.
Tashmë ka shenja se ndalimi i sigurimeve në Evropë mund të përfundojë duke u rezultuar më shkatërrues sesa pritej. Iea, një parashikues zyrtar, llogarit se Rusia do të detyrohet të ulë prodhimin me 1.6 milionë fuçi në ditë, në 9.6 milionë fuçi në ditë, deri në tremujorin e dytë. Ngarkimet e një shkalle të vogël ruse të quajtur espo, e cila ndryshe nga Urals së fundmi tregtohej mbi 60 dollarë, janë pothuajse përgjysmuar që nga 5 dhjetori, kur u prezantua kapaku i çmimit. Nëse kërkesa në rritje për naftë e shtyn çmimin e Uraleve mbi 60 dollarë, pronarët e anijeve mund të kenë gjithashtu mendime të dyta për ta mbajtur atë.
Rusia ka kërcënuar të shkurtojë furnizimin për vendet që respektojnë kufirin dhe rritja diku tjetër parashikohet të jetë e ngadaltë. Një deficit në ofertën globale do të ndikojë në stoqet tashmë të pakta globale, të cilat mbeten afër niveleve më të ulëta të pesë viteve, duke bërë që çmimet të rriten edhe më tej. E gjithë kjo do të thotë se testi i vërtetë i taktikave të luftës me naftën e Perëndimit ndoshta do të vijë vitin e ardhshëm.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “The Economist“
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A do të nisë një luftë bërthamore Putini? Zheji: Perëndimi i pa sigurtë
“Një stuhi që kërcënon ekonomitë e shumë vendeve”
A është kjo një tjetër luftë për naftë?
