Nuk është kurrë e lehtë të lundrosh në tabelën e shahut të Lindjes së Mesme.
Shtetet e Bashkuara e dinë mirë se, gjatë dekadave të fundit, dhe në operacionet e ndryshme ushtarake dhe diplomatike të kryera në rajon, ato janë përballur me rivalitetet helmuese të ndërsjella të qeverive të ndryshme lokale.
Tani edhe Kina po fillon ta mësojë atë. Kjo erdhi pasi vizita e Xi Jinping në Arabinë Saudite, ose më saktë disa nga qëndrimet e ngritura gjatë takimeve të nivelit të lartë, përfshirë atë mes presidentit kinez dhe Këshillit të Bashkëpunimit të Gjirit (GCC), kanë shkaktuar pakënaqësi ndaj planeve iraniane.
Me fjalë të tjera, suksesi diplomatik i Xi në Riad ka ndihmuar në rritjen e temperaturave në Iran, një aleat strategjik i Pekinit që i sheh sauditët si tym dhe pasqyrë.
Dhe nuk është rastësi që, në një takim me zëvendëskryeministrin kinez Hu Chunhua në Teheran, Presidenti iranian Ebrahim Raisi kërkoi “kompensim” për vendin e tij dhe gjithashtu deklaroi se samitet e fundit “shkaktuan pakënaqësi dhe ankesa të kombit dhe qeverisë”.”Pakënaqësia e fortë” e Iranit me komunikatën e përbashkët Kinë-GCC u shfaq të shtunën e kaluar gjatë një takimi midis ambasadorit kinez në Teheran Chang Hua dhe zëvendësit të ministrit të jashtëm iranian për çështjet e Azisë dhe Paqësorit.
Në të vërtetë, siç theksoi South China Morning Post, Xi dhe udhëheqësit arabë ranë dakord të sigurojnë që programi bërthamor i Iranit të ishte paqësor dhe gjithashtu që Emiratet e Bashkuara Arabe, një anëtare e GCC, të zgjidhin mosmarrëveshjen e saj territoriale me Iranin mbi strategjitë e ishujve në Ngushtica e Hormuzit përmes negociatave.
Kujtojmë se Irani ka kontrolluar ishujt Abu Musa dhe Big dhe Lesser Tunb që nga viti 1971, dhe kjo është para se sheikhdomet sunduese të Gjirit të fitonin pavarësinë nga Britania e Madhe për të formuar Emiratet e Bashkuara Arabe. Teherani ka përsëritur vazhdimisht se pretendimi i tij sovran mbi tre ishujt është i panegociueshëm, ndërsa Emiratet e Bashkuara Arabe, nga ana tjetër, argumentojnë se kontrolli iranian i ishujve shkel ligjin ndërkombëtar.
Zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme iraniane Nasser Kanaani dha detaje të takimit me Chang, të cilit iu tha se “Republika Islamike e Iranit e konsideron çdo pretendim ndaj këtyre ishujve si një faktor destabilizues dhe një ndërhyrje në punët e saj të brendshmedhe në territorin e saj dhe fuqishëm e dënon atë.”
Pak rëndësi ka që ambasadori kinez Chang shpjegoi se Xi vizitoi Riadin “për të kontribuar në paqen dhe stabilitetin në rajon dhe për të përfituar nga dialogu si një mjet për zgjidhjen e problemeve”. Iranit duket se nuk i ka pëlqyer aspak afërsia e Kinës me GCC.
Më konkretisht, mosmarrëveshja diplomatike kino-iraniane tregon se sa e vështirë është për Kinën të lundrojë në gjeopolitikën e rajonit dhe rivalitetet e rrënjosura lokale. Pekini po përpiqet të forcohet në Lindjen e Mesme, edhe në sajë të vakumit të lënë nga Shtetet e Bashkuara, por pengesat janë më të shumta se sa pritej.
Ndërkohë, Dragoi vazhdon të intensifikojë marrëdhëniet diplomatike me aktorët e rajonit, me dëshirën e qartë për të mbajtur marrëdhënie të shkëlqyera me të gjitha qeveritë e zonës.
Megjithatë, në planin afatgjatë, duke gjykuar nga reagimi i Iranit, një qasje e tillë mund të rezultojë e paqëndrueshme dhe jo gjithmonë e zbatueshme.
Nga ana tjetër është aktivizuar dhe stërvitje të përbashkëta ushtarake Pekin-Moksë. Kremlini ka njoftuar se disa nga luftanijet e tij do të marrin pjesë në manovra së bashku me forcat e armatosura të Kinës në dy javët midis Krishtlindjeve dhe Vitit të Ri. Ministria ruse e Mbrojtjes lëshoi një deklaratë zyrtare: “Operacionet do të zhvillohen nga 21 deri më 27 dhjetor në Detin e Kinës Lindore. Objektivi kryesor i testeve është forcimi i bashkëpunimit detar dhe ruajtja e paqes dhe stabilitetit në rajonin Azi-Paqësor”.
Katër anije ruse (përfshirë kryqëzuesin me raketa Varyag), të cilat tashmë janë nisur nga porti i Vladivostok, dhe gjashtë anije kineze do të marrin pjesë në stërvitje, së bashku me avionë dhe helikopterë nga të dyja palët.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
