Një fuqi që është e frikshme dhe që i detyron të gjithë të jenë në gatishmëri.
Nëndetëset me energji bërthamore që do të kenë për detyrë të patrullojnë si Paqësorin ashtu edhe Atlantikun: ky është pakti i nënshkruar në San Diego, Kaliforni, nga aleatët Aukus, i cili do të lejojë flotat e nëndetëseve të SHBA-së, Australisë dhe Mbretërisë së Bashkuar të bashkëpunojnë.
Një partneritet historik me synimin për të kundërbalancuar ndikimin në rritje kinez në Indo-Paqësor. Presidenti i SHBA, Joe Biden, dhe kryeministrat e Mbretërisë së Bashkuar dhe Australisë, Rishi Sunak dhe Anthony Albanese, u takuan në qytetin kalifornian ku ndodhet një nga bazat ushtarake më të rëndësishme të Flotës së Paqësorit të SHBA dhe njoftuan karakteristikat dhe kushtet e programit, hapi i parë konkret i paktit Aukus.
“Shtetet e Bashkuara kanë ruajtur paqen, stabilitetin dhe prosperitetin në mbarë botën për dekada,” tha Biden, i cili rifitoi pozicionin e SHBA si një “fuqi e Paqësorit” me autoritetin për të mbrojtur lirinë e lundrimit në ‘Indo-Paqësorin’. “Hapat që po shpallim do të na ndihmojnë të çojmë përpara këto synime të dobishme reciproke për dekadat në vijim.”
Sipas marrëveshjes, Shtetet e Bashkuara do t’i shesin Australisë nga tre deri në pesë nëndetëse të klasit Virginia, duke filluar nga viti 2032 dhe për herë të parë në 65 vjet ata do të ndajnë teknologjinë e nëndetëseve të tyre me energji bërthamore me një vend tjetër, duke lejuar Australinë të ndërtojë anijet e veta.
Nëndetëset do të drejtohen nga marinarë australianë, të trajnuar për t’i drejtuar ato. Projekti do të jetë në faza dhe do të kulmojë me prodhimin nga Australia dhe Mbretëria e Bashkuar të nëndetëseve të reja me energji bërthamore, të cilat do të përdorin teknologjinë amerikane dhe do të emërtohen “SSN-Aukus”. Ideja është që marina e ndryshme amerikane, australiane dhe britanike mund të përdorin çdo nëndetëse dhe të shkëmbejnë komponentë, dhe se flotat mund të komunikojnë duke përdorur të njëjtën teknologji.
Tre liderët folën kundër sfondit të nëndetëses masive USS Missouri, e cila peshon 7800 ton dhe është një nga nëndetëset bërthamore të Marinës së SHBA-së të klasit Virginia.
Këto nëndetëse fuqizohen nga një reaktor bërthamor, i cili u lejon atyre të operojnë me shpejtësi më të larta dhe të kalojnë më shumë kohë pa dalë në sipërfaqe sesa nëndetëset konvencionale, të cilat punojnë me naftë.
Aukus është një nga paktet më të rëndësishme të sigurisë në historinë moderne, e cila shënon një epokë të re të guximshme në mënyrën se si ne mendojmë për aleancat tona dhe qëndrueshmërinë tonë kombëtare.
Ai është një projekt praktik, por i detajuar për peshën simbolike të ekzistencës së tij. Edhe pse nuk do ta gjeni në asnjë nga mesazhet zyrtare, ky është një pakt që i përgjigjet rritjes së një konkurrenti strategjik: Kinës.
Ai lidh dy nga rrugët kryesorë të sigurisë të Euro-Atlantikut dhe Indo-Paqësorit dhe forcon qëndrimin mbrojtës të Amerikës dhe aleatëve të saj në të dy rajonet. Pika e dytë do të thellojë bashkëpunimin e avancuar teknologjik midis tre aleatëve, duke përfshirë në shumë fusha inovacioni. Bashkëpunimi trepalësh në fusha të tilla si hipersonikët, AI dhe kibernetike, duhet të lejojë firmat britanike të të gjitha madhësive të zgjerojnë aktivitetet e tyre dhe të nxjerrin teknologjitë e reja jetike në treg më shpejt.
Natyra transformuese e paktit nuk mund të mbivlerësohet. Që Aukus të ketë sukses, të tre vendet do të duhet të ndryshojnë në mënyrë dramatike qasjen e tyre ndaj bazave të tyre industriale të mbrojtjes dhe të punojnë në një shkallë të paprecedentë në gjysmë shekullin e kaluar. SHBA duhet të rimendojë politikat e saj aktuale mbi kontrollet e eksporteve dhe transfertat ndërkombëtare të armëve, të cilat pothuajse me siguri do të kërkojnë ndërhyrje presidenciale.
Edhe këtu, do të duhet të ndodhë një ndryshim i rëndësishëm për të inkurajuar bashkëpunimin mbi konkurrencën midis firmave të mbrojtjes dhe për të forcuar lidhjet midis qeverisë, akademisë dhe industrisë.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Analiza/ Pse zgjedhja e Kinës është vendimtare?
Çfarë është Aukus, aleanca që ka “trazuar” botën?
