Nxitimi i arit i inteligjencës artificiale (AI) është vërtet duke u zhvilluar. Pas publikimit nëntorin e kaluar të ChatGPT – një platformë që ndryshon lojën për gjenerimin e përmbajtjes – nga kompania e kërkimit dhe zhvillimit OpenAI, disa gjigantë të tjerë të teknologjisë, përfshirë Google dhe Alibaba kanë garuar për të nxjerrë versionet e tyre.
Investitorët nga Shangai në Silicon Valley tani po derdhin dhjetëra miliarda dollarë në startup-et e specializuara në të ashtuquajturën AI gjeneruese në atë që disa analistë mendojnë se mund të bëhet një flluskë e re dot-com.
Shpejtësia me të cilën janë përdorur algoritmet dhe jo njerëzit për të krijuar tekst, kod softueri, muzikë, video dhe imazhe me cilësi të lartë, ka shkaktuar shqetësime se miliona vende pune në mbarë botën mund të zëvendësohen dhe teknologjia madje mund të fillojë të kontrollojë njerëzit.
Por edhe shefi i Tesla-s, Elon Musk, i cili ka paralajmëruar vazhdimisht për rreziqet e AI, ka njoftuar planet për të nisur një rival të ChatGPT.
ChatGPT u miratua shpejt
Bizneset dhe organizatat kanë zbuluar shpejt mënyra për të integruar me lehtësi AI gjeneruese në funksione si shërbimet e klientit, marketingu dhe zhvillimi i softuerit. Analistët thonë se entuziazmi i adoptuesve të hershëm ka të ngjarë të ketë një efekt masiv të mbledhjes.
“Dy deri në tre vitet e ardhshme do të përcaktojnë kaq shumë për AI gjeneruese”, tha për DW David Foster, bashkëthemelues i Applied Data Science Partners, një konsulencë e inteligjencës artificiale dhe të dhënave me bazë në Londër. “Ne do të flasim për të në të njëjtën mënyrë si vetë interneti – se si ai ndryshon gjithçka që bëjmë ne si specie njerëzore.”
Foster vuri në dukje se si AI gjeneruese po integrohet në mjetet që kompanitë tashmë i kanë, si Microsoft Office, kështu që ata nuk kanë nevojë të bëjnë investime të mëdha paraprake për të marrë një përfitim të rëndësishëm nga teknologjia.
Megjithatë, ChatGPT dhe të tjerët janë ende larg nga perfektja. Ata kryesisht ndihmojnë në procesin krijues me kërkesa nga njerëzit, por nuk janë ende zëvendësues të punëtorëve. Por muajin e kaluar, një azhurnim edhe më inteligjent, ChatGPT-4 u hodh në treg dhe versioni 5 përflitet për publikim deri në fund të vitit.
Një tjetër përparim, AutoGPT, u lançua në fund të muajit të kaluar, i cili mund të automatizojë më tej detyrat për të cilat ChatGPT ka nevojë për kontribut njerëzor.
Miliarda derdhen në projektet e AI
Hulumtimi muajin e kaluar nga Deutsche Bank tregoi se totali i investimeve globale të korporatave në AI është rritur 150% që nga viti 2019 në gati 180 miliardë dollarë (164 miliardë euro) dhe gati 30 herë që nga viti 2013. Numri i projekteve publike të AI u rrit në afro 350,000 deri në fund të vitit të kaluar, me më shumë se 140,000 patenta të paraqitura vetëm për teknologjinë AI në 2021.
Fillesat nuk kanë nevojë të rishpikin atë që tashmë është krijuar. Në vend të kësaj, ata mund të fokusohen në përshtatjen e platformave aktuale gjeneruese të AI për përdorime të specializuara, duke përfshirë kurat për kancerin, financat inteligjente dhe lojërat.
“Ju keni një treg të ri duke u shfaqur, pak si kur u hapën dyqanet e aplikacioneve [smartphone]. Fillesat e vogla do ta përdorin kreativisht teknologjinë, edhe pse nuk e krijuan vetë atë,” tha për DW autori dhe studiuesi i AI Thomas Ramge.
Ndërsa SHBA deri më tani ka udhëhequr botën në zhvillimin e AI, Kina së fundmi e ka mbyllur hendekun së bashku me Indinë. Kina tani është përgjegjëse për 18% të të gjitha projekteve të inteligjencës artificiale me ndikim të lartë, krahasuar me 14% për SHBA-në, sipas Deutsche Bank.
Kina rritet si konkurrent i AI
Gara Lindje-Perëndim për dominim ekonomik, megjithatë, është nën hijen e kërcënimit se si një qeveri autoritare, si Pekini, mund të përdorë më tej AI për të kontrolluar jo vetëm popullsinë e saj, por pjesën tjetër të botës. Disa mendojnë se kjo frikë është e tepruar, megjithatë, pasi udhëheqësit e Kinës kanë ankthet e tyre mbi fuqinë e algoritmeve.
“Qeveria kineze ka rregulluar inteligjencën artificiale, sepse ata e shohin shumë qartë se kjo mund t’i bëjë ata të humbin kontrollin”, tha për DW eksperti i AI dhe profesori i MIT, Max Tegmark. “Pra, ata po kufizojnë lirinë e kompanive për të eksperimentuar në mënyrë të egër me gjëra të kuptuara keq.”
Tegmark është më i shqetësuar për garën e gjigantëve të teknologjisë perëndimore për ta shtyrë teknologjinë drejt skajeve të jashtme të pranueshmërisë dhe më gjerë. Ai vuri në dukje se SHBA-ja heziton të prezantojë rregulloret e AI, për shkak të lobimit nga sektori i teknologjisë. Paralajmërimet e përsëritura në lidhje me nevojën për të shmangur një të ashtuquajtur garë armatimi të AI kanë rënë në vesh të shurdhër.
“Mjerisht, kjo është pikërisht ajo që ne kemi tani,” tha Tegmark, “Ata [udhëheqësit e korporatave] i kuptojnë rreziqet, ata duan të bëjnë gjënë e duhur, por ata nuk mund të ndalojnë. Asnjë kompani nuk mund të ndalojë vetëm sepse ata janë thjesht do të hanë drekën e tyre nga konkurrenca dhe do të vriten nga aksionerët e tyre.”
Dy vjet punë nga Bashkimi Evropian mbi Aktin e Inteligjencës Artificiale, i cili duhej të miratohej këtë vit, u përmirësua nga lançimi i ChatGPT, i cili i ktheu politikëbërësit në tabelën e vizatimit.
Ndërkohë, Evropa po përpiqet të përballojë urinë e homologëve të saj të teknologjisë amerikane dhe aziatike në hapësirën gjeneruese të inteligjencës artificiale për shkak të investitorëve që urrejnë rrezikun.
“E njëjta histori e vjetër. Evropa ka mbetur prapa,” tha Ramge. “Ajo nuk e parashikoi këtë trend dhe po pretendon edhe një herë se do të jetë në gjendje të arrijë.”
Ramge theksoi dy yje të mundshëm – një plan gjerman për të krijuar një infrastrukturë evropiane të AI të njohur si LEAM dhe startupin me bazë në Heidelberg Aleph Alpha, pavarësisht se ky i fundit ka mbledhur vetëm 31.1 milionë dollarë deri më sot, kundrejt 11 miliardë dollarëve të OpenAI.
“Ajo që Evropa nuk është në gjendje të bëjë është të transferojë njohuritë nga universitetet në startup-e me rritje të shpejtë – njëbrirësh – që në fund janë në gjendje të sjellin teknologjinë e re në botë”, tha ai për DW.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “Deutsche Welle“