Stadifikimi është një pjesë e rëndësishme e diagnostikimit dhe trajtimit të kancerit të qafës së mitrës, pasi ndihmon mjekët të përcaktojnë shtrirjen e sëmundjes dhe të zhvillojnë një plan të përshtatshëm trajtimi.
Një nga mjetet kryesore të përdorura për të diagnostikuar dhe trajtuar kancerin e qafës së mitrës është sistemi i stadifikimit FIGO.
Çfarë është skena FIGO?
Skenimi FIGO është një sistem i zhvilluar nga Federata Ndërkombëtare e Gjinekologjisë dhe Obstetrikës (FIGO) për të staduar (ose matur) kanceret që prekin sistemin riprodhues femëror, si kanceri i qafës së mitrës, ovarian dhe endometrial.
Skenimi i FIGO bazohet në tre faktorë kryesorë:
- madhësia dhe shtrirja e tumorit
- përfshirja e nyjeve limfatike aty pranë
- prania ose mungesa e metastazave të largëta (përhapja e qelizave të kancerit nga tumori origjinal në pjesë të tjera të trupit)
Fazat numërohen nga I në IV, me nënkategori të përfaqësuara me shkronja ose numra, që tregojnë ashpërsinë dhe përparimin e kancerit.
Pse është i rëndësishëm stadifikimi i kancerit?
Hulumtimet tregojnë se kanceri i qafës së mitrës është kanceri i katërt më i zakonshëm tek gratë e të gjitha moshave në mbarë botën. Zbulimi i hershëm është thelbësor sepse përmirëson ndjeshëm shanset për trajtim dhe kurim të suksesshëm.
Skenimi i kancerit i ndihmon mjekët të përcaktojnë madhësinë e kancerit dhe sa larg është përhapur nga vendndodhja e tij origjinale në pjesë të tjera të trupit. Duke ditur fazën e kancerit, mjekët mund të zhvillojnë një plan trajtimi të personalizuar që merr parasysh situatën unike të çdo personi.
Fazat FIGO të kancerit të qafës së mitrës
Fazat primare FIGO të kancerit të qafës së mitrës janë si më poshtë:
Faza 0
Faza 0, e njohur edhe si karcinoma in situ (latinisht “kancer në vend”), është një gjendje prekanceroze ku qelizat anormale gjenden vetëm në sipërfaqen e qafës së mitrës.
Trajtimi i rekomanduar zakonisht përfshin heqjen e qelizave jonormale nga sipërfaqja e qafës së mitrës.
Një metodë heqjeje quhet biopsi konike, e cila përfshin përdorimin e një bisturie ose lazer për të hequr pjesët e indit në formë koni nga qafa e mitrës). Metoda tjetër e heqjes quhet procedura e ekscizionit elektrokirurgjik të lakut (LEEP), e cila përfshin përdorimin e një laku me tela buzëqeshjeje për të hequr qelizat anormale nga qafa e mitrës.
Kanceri i qafës së mitrës në fazën 0 zakonisht shërohet me trajtim dhe shanset për sukses janë shumë të larta.
Faza I
Faza 1 i referohet një kanceri të lokalizuar që nuk është përhapur përtej qafës së mitrës.
Kjo fazë ndahet më tej në dy nën-faza bazë:
Faza 1A: Qelizat e kancerit nuk janë të dukshme me sy të lirë dhe janë të kufizuara në qafën e mitrës.
Faza 1B: Kanceri është i dukshëm me sy të lirë dhe është i kufizuar në qafën e mitrës (nuk është përhapur në indet ose organet e afërta).
Në Fazën 1, kanceri konsiderohet ende si një stad relativisht i hershëm dhe shpesh është i shërueshëm me trajtim, i cili zakonisht përfshin kirurgji për heqjen e indit kanceroz, të tilla si histerektomia radikale (heqja e mitrës së një personi) ose trakelektomia (heqja e qafës së mitrës dhe pjesa e sipërme e vaginës).
Terapia me rrezatim dhe kimioterapia mund të përdoren gjithashtu në disa raste.
Faza II
Faza II i referohet një kanceri që është përhapur përtej qafës së mitrës, por ende nuk është përhapur në murin e legenit ose në të tretën e poshtme të vaginës.
Faza 2 ndahet më tej në dy nën-faza:
Faza 2A: Kanceri është përhapur në dy të tretat e sipërme të vaginës, por nuk është përhapur në murin e legenit.
Faza 2B: Kanceri është përhapur në indet ngjitur me qafën e mitrës, siç është muri anësor i legenit, por jo në pjesën e poshtme të vaginës.
Në fazën 2, kanceri ka filluar të përhapet përtej qafës së mitrës, por ende konsiderohet një kancer i avancuar lokalisht. Trajtimi i rekomanduar zakonisht përfshin një kombinim të terapisë me rrezatim dhe kimioterapisë, dhe në disa situata, kirurgji.
Faza III
Faza III i referohet kancerit që është përhapur përtej qafës së mitrës dhe në zonën e legenit.
Faza 3 ndahet më tej në tre nën-faza:
Faza 3A: Kanceri është përhapur në pjesën e poshtme të vaginës, por jo në murin e legenit.
Faza 3B: Kanceri është përhapur në murin e legenit ose ka shkaktuar probleme me veshkat.
Faza 3C: Kanceri është përhapur në nyjet limfatike aty pranë.
Trajtimi i rekomanduar për kancerin e qafës së mitrës në fazën 3 zakonisht përfshin një kombinim të rrezatimit dhe kimioterapisë, me mundësinë e operacionit.
Faza IV
Faza 4 i referohet kancerit që është përhapur përtej legenit në pjesë të tjera të trupit, të tilla si fshikëza ose rektumi.
Faza 4 ndahet më tej në dy nën-faza:
Faza 4A: Kanceri është përhapur në organet e afërta, si fshikëza ose rektumi.
Faza 4B: Kanceri është përhapur në pjesë të tjera të trupit, të tilla si mushkëritë, mëlçia ose kockat.
Trajtimi i rekomanduar për kancerin e qafës së mitrës në fazën 4 përfshin zakonisht një kombinim të terapisë me rrezatim, kimioterapisë dhe kujdesit paliativ. Qëllimi i trajtimit në këtë fazë është shpesh të menaxhojë simptomat dhe të përmirësojë cilësinë e jetës, në vend që të kurojë kancerin.
Kanceri i qafës së mitrës është shpesh i trajtueshëm dhe shumë gra mund të shërohen plotësisht me zbulimin e hershëm.
Sistemi FIGO ofron një mënyrë të standardizuar për mjekët për të përcaktuar ashpërsinë e kancerit të qafës së mitrës, si dhe një mënyrë për t’u shpjeguar grave pikëpamjet e tyre, në mënyrë që ato të marrin vendime të informuara për opsionet e tyre të trajtimit.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A mund të shfaqet kanceri i qafës së mitrës gjatë shtatzënisë?
