Duket gjithnjë e më shumë e mundshme që ne jemi dëshmitarë të agimit të një epoke të re bërthamore. Pas dekadash rënieje në Perëndim, një përzierje e fuqishme e qëllimeve klimatike dhe luftërave energjetike të motivuara politikisht kanë ndryshuar opinionin publik dhe privat në lidhje me burimin e diskutueshëm të energjisë bërthamore. Ka të meta famëkeqe, por është gjithashtu një formë e provuar e prodhimit të energjisë pa karbon, me shumë infrastrukturë ekzistuese. Ai gjithashtu nuk përfshin asnjë nga çështjet me ndryshueshmërinë që lidhen me energjinë e erës dhe diellore. Shumë avokatë të energjisë bërthamore argumentojnë se ne nuk mund të përballojmë më ta injorojmë atë si një burim kyç të energjisë së pastër në luftën kundër ndryshimeve klimatike. Dhe gjithnjë e më shumë, sektori publik dhe privat po dëgjojnë.
Në Shtetet e Bashkuara, administrata e Biden-it ka vazhduar të ndërtojë vrullin për një rilindje bërthamore me Aktin e saj të Reduktimit të Inflacionit, i cili përfshin ulje taksash dhe stimuj të tjerë përgjatë zinxhirit të furnizimit me energji bërthamore. Ndërkohë, në Bashkimin Evropian, avokatët bërthamorë po përpiqen të shtyjnë politikën që mbështet energjinë bërthamore ndërsa Evropa rikonfiguron peizazhin e saj energjetik në kontekstin e luftës së saj energjetike me Rusinë. Ndërsa blloku përpiqet të zëvendësojë rolin historikisht të madh të gazit natyror rus në përzierjen e tij energjetike, shumë e shohin bërthamën si një zgjidhje të qartë. Aktualisht, Franca pro-bërthamore po udhëheq një fushatë për të bindur Komisionin Evropian që të marrë seriozisht rolin e energjisë bërthamore në tranzicionin e energjisë së pastër. Edhe opinioni publik po ndryshon. Një sondazh i ri i Gallup tregon se mbështetja për energjinë bërthamore në Shtetet e Bashkuara është në nivelin më të lartë të 10 viteve.
Por ka disa të meta të konsiderueshme për revolucionin bërthamor. Së pari, Perëndimi nuk ka karburant të mjaftueshëm bërthamor për të fuqizuar llojin e rikthimit që shumë presin. Pas dekadash neglizhence, infrastruktura bërthamore dhe zinxhirët e furnizimit në Perëndim janë atrofizuar. Por disa vende nuk ndaluan kurrë së zhvilluari industritë e tyre të energjisë bërthamore. Kina, Koreja e Jugut dhe Rusia, për shembull, kanë sektorë të fuqishëm të energjisë bërthamore dhe zinxhirë furnizimi për t’i mbështetur ato. Kjo e vendos Perëndimin në pozitën ironike se potencialisht duhet të mbështetet në karburantin bërthamor ruse për të ndërtuar një sektor bërthamor të rritur mjaftueshëm për të zëvendësuar lëndët djegëse fosile ruse. Kjo do t’i tregojë ato.
Në fakt, ndërsa Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara e kanë dënuar luftën e paligjshme të Rusisë në Ukrainë përmes një sërë sanksionesh, sektori bërthamor rus nuk ka reshtur kurrë së grumbulluari në të ardhurat nga eksporti. Firma ruse e energjisë bërthamore e drejtuar nga shteti Rosatom mbetet një burim kryesor global i karburantit bërthamor, shërbimeve të pasurimit dhe linjave të financimit për objektet e reja bërthamore, të gjitha këto janë jashtëzakonisht të shtrenjta për pothuajse çdo kompani private. Pothuajse një në pesë termocentrale bërthamore në mbarë botën janë ose në Rusi ose janë të ndërtuara nga Rusia. Dhe krahu i gjatë i Rosatom është ende në rritje. Aktualisht, kompania është e përfshirë në ndërtimin e 15 centraleve të tjera bërthamore në mbarë botën. Në fakt, Rusia ka përdorur zgjerimin bërthamor si një taktikë për të rritur ndikimin në vendet afrikane, të cilat përndryshe nuk mund të përballonin ndërtimin e impianteve tepër të shtrenjta.
Sipas Institutit Mbretëror të Shërbimeve të Bashkuara në Londër, vetëm kompanitë në Shtetet e Bashkuara dërguan rreth 1 miliard dollarë në Rosatom në vitin 2022. “Këto janë para që po shkojnë drejt e në kompleksin e mbrojtjes në Rusi,” Scott Melbye, nënkryetar ekzekutiv i minatorit të uraniumit Uranium Energy dhe president i Prodhuesve të Uraniumit të Amerikës, u citua nga Wall Street Journal. “Ne po financojmë të dyja anët e luftës.” Por goditja e sanksioneve ndaj bërthamës ruse do të ishte një makth logjistik dhe politik, falë “varësisë së ndërthurur të një kukulle ruse”, sipas fjalëve të Paul Dorfman, kryetar i Grupit të Konsulencës Bërthamore.
Por heqja e Perëndimit nga furnizimet bërthamore ruse nuk është vetëm një çështje parimore, por është një çështje e sigurisë energjetike. Nëse viti i kaluar na ka mësuar diçka, nuk është që të fusim të gjitha vezët në shportën e një despoti. Prandaj, krijimi i zinxhirëve alternativë të furnizimit është thelbësor për suksesin e revolucionit të ri bërthamor, por nuk do të jetë e lehtë. Thënë kjo, tashmë po bëhen përpjekje të mëdha për të diversifikuar burimet e uraniumit. 700 milionë dollarë nga paratë e akorduara nga Akti i Reduktimit të Inflacionit janë të destinuara pikërisht për këtë: zhvillimin e një zinxhiri furnizimi vendas për uraniumin e pasuruar me analizë të lartë. Për të qenë të sigurt, nuk është asgjë në krahasim me shkallën e operacioneve të Rosatom, por është një fillim.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “OilPrice.com“
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Sanksionet kundër Rusisë, si goditen ekonomitë evropiane?
