MENU
klinika

Studimi

A mundet që drita blu e ekraneve t’ju plakë para kohe?

28.06.2023 - 21:45

Ekspozimi i përditshëm ndaj dritës blu nga burime të tilla si smartphone, kompjuterë dhe pajisje shtëpiake mund të shpejtojë plakjen, edhe nëse nuk i arrin sytë tuaj, sugjeron studimi.

Gjatësia e valës së kaltër të prodhuar nga dioda që lëshojnë dritë (LED) mund të dëmtojnë qelizat në trur, si dhe retinën, sipas studiuesve të Universitetit Shtetëror Oregon.

Studimi i tyre mbi mizat e frutave zbuloi se jeta e atyre që u ekspozohej cikleve ditore prej 12 orësh në dritë blu dhe 12 orë në errësirë ishin më të shkurtër se ato të mizave të mbajtura në errësirë totale ose në dritë me gjatësi vale të kaltër të filtruar.

Mizat e ekspozuara ndaj dritës blu kishin dëme në qelizat e tyre të retinës dhe neuronet e trurit dhe aftësia e tyre zakonshme ishte e dëmtuar.

Disa nga mizat ishin mutante që nuk zhvillojnë simtoma në sy, por madje edhe ato kishin dëmtim të trurit dhe lëvizje të dëmtuar kur ishin të ekspozuara ndaj dritës blu. Studiuesit thanë se kjo sugjeron që mizat nuk duhej ta shihnin dritën blu për t’u dëmtuar prej saj.

Studimi u botua në internet 17 Tetor në revistën Plakja dhe Mekanizmat e Sëmundjeve.

“Fakti që drita po përshpejtonte plakjen në mizat ishte shumë befasuese për ne në fillim”, tha udhëheqësi i studimit Jaga Giebultowicz, një profesor i biologjisë integruese.

“Ne do të matnim shprehjen e disa gjeneve tek mizat e vjetra dhe zbuluam se përgjigja ndaj stresit, gjenet mbrojtëse shpreheshin nëse mizat mbaheshin në dritë. Ne hipotezuam që drita po rregullonte ato gjene”, shpjegoi ajo në një njoftim universitar për lajmet.

Atëherë studiuesit u pyetën se si drita po i dëmtonte ata.

“Ne pamë spektrin e dritës”, tha Giebultowicz.

“Ishte shumë e qartë se megjithëse drita jo blu pakësoi pak jetëgjatësinë e tyre, vetëm drita blu vetëm shkurtoi jetëgjatësinë e tyre në mënyrë dramatike.”

Ajo tha se njerëzit janë gjithnjë e më shumë të ekspozuar ndaj dritës blu përmes përdorimit të gjerë të ndriçimit LED dhe pajisjeve elektronike, por teknologjia nuk ka qenë aq e gjatë sa të njohë efektet e saj gjatë një jete.

Rezultatet e testimit të kafshëve ndonjëherë janë të ndryshme në njerëzit.

Por studiuesit vunë në dukje se syzet me thjerrëza filtrojnë dritën blu dhe mbrojnë retinat dhe që telefonat, laptopët dhe pajisjet e tjera mund të vendosen për të bllokuar emetimet blu.

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN