“Gratë që bëjnë mamografi çdo dy vjet në vend të një viti mund të përballen me një rrezik më të madh për t’u diagnostikuar me tumore të gjirit më të mëdhenj, në fazën e mëvonshme”, sugjeron një studim i ri paraprak.
Studiuesit zbuluan se në mesin e 232 pacientëve me kancer të gjirit në spitalin e tyre, ata që do t’i nënshtroheshin ekzaminimit të mamografisë çdo dy vjet priren të kishin tumore më të përparuara: Nga ato 32 gra, 44% u diagnostikuan me kancerin e fazës 2 ose më vonë, përkundrejt 24% të pacientëve i cili do t’i nënshtrohej shqyrtimit vjetor.
Studimi nuk shqyrtoi rezultatet përfundimtare të grave – domethënë nëse testimi vjetor zvogëlonte rrezikun e vdekjes nga kanceri i gjirit.
Por shpresa është që t’u japim grave disa informacione që duhet të marrin parasysh kur marrin vendime për testimin, tha studiuesja Dr. Sarah Moorman, një radiologe në Universitetin e Miçiganit në Ann Arbor.
Këto vendime nuk janë domosdoshmërisht të lehta. Ekzistojnë udhëzime të ndryshme në shfaqjen e mamografisë, dhe ato ndryshojnë në moshën e rekomanduar të fillimit, dhe sa shpesh duhet të kontrollohen gratë, theksoi Moorman.
Për shembull, zakonisht rekomandohet që gratë në rrezik mesatar të kancerit të gjirit të kontrollohen çdo dy vjet.
Ndërkohë, Shoqata Amerikane e Kancerit sugjeron ekzaminim vjetor për gratë e moshës 45 deri në 54 vjeç; gratë e moshuara mund të kalojnë në shfaqje çdo dy vjet ose të bëjnë teste vjetore.
Mund të duket sikur testet më të shpeshtë do të ishin më mirë. Por, ka edhe ndikime të dobëta për kontrollimin për çdo sëmundje – përfshirë rezultatet “false” pozitive që çojnë në testime të mëtejshme, ndonjëherë edhe pushtuese.
Ky studim i fundit nuk pa ato “dëmtime” të mundshme, tha Moorman.
Dr Richard Wender është zyrtari kryesor për kontrollin e kancerit me Shoqërinë Amerikane të Kancerit (ACS). Ai shpjegoi arsyetimin pas rekomandimeve të ACS për shqyrtimin e mamografisë.
Në përgjithësi, hulumtimi sugjeron që nga kontrollimi vjetor përfitojnë më shumë gra, përkundrejt testimit çdo dy vjet – për sa i përket kapjes së tumoreve kur ato janë më të vogla dhe duke shmangur trajtimin më të gjerë. Por avantazhi është disi më pak në gratë që kalojnë menopauzën, krahasuar me gratë më të reja, tha Wender.
Kjo sepse megjithëse kanceri i gjirit është më i zakonshëm tek gratë e moshuara, ai zakonisht rritet dhe përparon më ngadalë pas menopauzës sesa më parë. Përveç kësaj, shpjegoi Wender, testi vjetor rezulton në shumë “prova” të tjera – ku gratë i nënshtrohen imazhit të mëtejshëm pasi një mamografi fillestare duket e dyshimtë.
Dhe sa i përket parandalimit të vdekjeve, Wender tha se një gjykim ka treguar që shqyrtimi vjetor mund të ulë rrezikun e vdekjes nga kanceri i gjirit, përkundrejt shfaqjes dy-vjeçare – në gratë më të reja se 50 vjeç.
“Duke pasur parasysh të gjitha këto gjetje”, tha Wender, “ACS rekomandoi që kontrollimi vjetor të jetë intervali më i mirë për të gjitha gratë para-menopauzës.”
“Ne mendojmë se të dhënat janë mjaft mbështetëse, kontrollimi çdo vit është optimal për gratë pas menopauzës,” tha Wender.
Por, ka edhe faktorë të tjerë që ata mund t’i konsiderojnë dhe diskutojnë me mjekun: Nëse në të kaluarën kanë pasur një mamografi jo normale, kontrollimi vjetor mund të jetë një zgjidhje e mençur. E njëjta gjë mund të jetë e vërtetë nëse ato kanë gjinj “të dendur” me ind më pak yndyror – gjë që mund ta bëjë më të vështirë interpretimin e mamografisë.
Gjetjet e tanishme u bazuan në 232 gra, të moshës 40 deri në 82 vjeç, të cilët u diagnostikuan me kancer të gjirit në 2016 ose 2017.
Pjesa dërrmuese, 200, kishte kaluar shqyrtimin vjetor, ndërsa 32 gra ishin ekzaminuar çdo dy vjet.
Mesatarisht, gratë në grupin dyvjeçar kishin tumore pak më të mëdha dhe kishin më pak të ngjarë të diagnostikoheshin në fazat më të hershme. Për më tepër, 38% kishin nevojë për kimioterapi si pjesë e trajtimit të tyre, përkundrejt 28% të grave në grupin e ekzaminimit vjetor; megjithatë, kjo diferencë nuk ishte e rëndësishme në aspektin statistikor.
Sipas Moorman, nuk kishte dallime të qarta midis dy grupeve sa i përket moshës, racës, historisë familjare të kancerit të gjirit, apo numrit të cilët ishin “me rrezik të lartë”.
Ajo që është më e rëndësishmja, tha ai, është që të gjitha gratë e pranueshme të bëjnë mamografi “të paktën çdo 2 vjet ” – ndërsa testet vjetore do të ishin “ideale” për gratë e reja.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Çojmë përpara investimet e mëdha në shëndetësi…”
