Media serbe “Blic” i ka kushtuar një artikull zhvillimeve të fundit mes Kosovës e Serbisë dhe rolit të SHBA-BE. Shkrimi serb thotë se dialogu për Kosovën është në pushim veror që nga fundi i korrikut, së bashku me administratën evropiane. Nga pikëpamja e Prishtinës, ka kaq kohë që nuk ka pasur tensione dhe situata praktikisht është deeskaluar. Nga këndvështrimi i Beogradit, tensionet mund të jenë më pak intensive, por de-përshkallëzimi, me provokime të vazhdueshme, nuk është as afër. Në një atmosferë të tillë, ne mirëpresim vjeshtën thotë “Blic”, kohë ku dialogu Beograd-Prishtinë u intensifikua gjatë të vitit të kaluar. Madje u shpall vjeshta e tanishme si afat për një lloj marrëveshjeje të pranueshme dhe të detyrueshme reciprokisht midis dy palëve.
Artikulli i plotë nga “Blic”
A ka kapitulluar diplomacia europiano-amerikane dhe a do të mbetet Kosova në fokus vitin e ardhshëm? Ardhjet, vizitat, takimet…Të dërguarit e BE-së, Francës, Gjermanisë dhe SHBA-së të ngarkuar me dialogun praktikisht mbajtën të rrethuar Beogradin dhe Prishtinën që nga vjeshta e kaluar. Ata thirrën mbledhje, bënë propozime, caktuan afate. U tha se marrëveshja duhet të arrihet deri në përvjetorin e luftës në Ukrainë, dhe më pas në vjeshtë, para se BE-ja dhe SHBA-ja të kthehen në zgjedhjet e tyre. Jemi në prag edhe të atij afati të dytë. “Ata luajtën të gjitha kartat e tyre, përfshirë sanksionet ndaj Kosovës dhe paralajmërimet ndaj Vuçiçit, etj. Mirëpo, ne e pamë rezultatin e asaj historie dhe ja ku jemi sot, në mes të një krize, zgjidhja e së cilës është jashtëzakonisht e pasigurt”, tha për televizionin Blic Aleksandër Popov nga Qendra për Zhvillim Rajonal.
Krizat u shumëfishuan
Dhe krizat, në fakt, që nga intensifikimi i dialogut në vjeshtën e kaluar, vetëm sa janë shtuar: tavolina, largim nga institucionet, bojkotimi i zgjedhjeve, trazira para ndërtesave komunale në veri, arrestime. Tani tema kryesore janë zgjedhjet e reja, të cilat SHBA-të i shohin si një çështje që i paraprin formimit të ZSO-së. Por veprimet e Albin Kurtit, thotë Igor Novakoviç nga Qendra për Çështje Ndërkombëtare, nuk çojnë në këtë. “Ai pret një peticion popullor dhe largimin e kryetarit të komunës që të mbahen zgjedhjet, por ka të gjitha mundësitë që kjo të mos ndodhë, gjegjësisht komuniteti lokal serb të mos e pranojë atë që ai propozon si zgjidhje. për rrugën drejt zgjedhjeve, e nga ana tjetër, ai deri më tani nuk ka treguar ndonjë vullnet për të formuar ZSO-në”, thekson Novakoviç.
Plani i Ohrit në sirtar?
Ndoshta Kurti nuk ka shumë vullnet, por duket se të dërguarve perëndimorë nuk u mungon. Diplomati amerikan Gabriel Escobar ndodhet në Evropë, ka biseduar me ndërmjetësuesin evropian Miroslav Lajçak, i cili së shpejti do të arrijë në Beograd. “Vërtet nuk e di cila është ideja e Lajçakut dhe Escobarit, si do ta realizojnë deri në fund të vjeshtës, madje deri në fund të vitit, për të arritur një rezultat të dukshëm, të prekshëm në zbatimin e Marrëveshja e Ohrit”, thotë Popov. Novakoviç thekson se ky dokument me siguri do të mbetet zgjidhja përfundimtare derisa të zgjidhen çështjet praktike dhe të përfundojë kriza që rrethon zgjedhjet lokale në veri të Kosovës. “Pra, ai nuk do të harrohet, ai do të mbetet diku në një sirtar. Ekziston mundësia, nëse nuk ndodh formimi i ZSO-së, mund të kërkohen disa zgjidhje të reja të cilat do të jenë, si të thuash, ndoshta më të lehta për t’u zbatuar, por edhe më sfiduese”, thotë Novakoviç. Pa dyshim që do ta bëjnë, pavarësisht sukseseve jo shumë të mëdha, BE-ja dhe SHBA-ja mbeten shumë të pranishme në rajon. Synimi i BE-së për të mbajtur Ballkanin Perëndimor në sferën e tij të interesit u demonstrua edhe në samitin e Athinës dhe sërish në kontekstin e luftës në Ukrainë dhe miratimit të një qëndrimi të përbashkët ndaj kësaj çështjeje të zjarrtë evropiane.