MENU
klinika

Si SHBA po i “luan fijet” në prapaskenë

Amerikanët po futin “shumicën e vezëve” në shportën e Vuçiçit

09.09.2023 - 13:37

Së fundmi ambasadorit amerikan Christopher Hill u shpreh se marrëdhëniet ndërmjet Serbisë dhe SHBA-së janë “të qëndrueshme”. Kjo deklaratë ka ndezur politikën në Beograd. Ekspertë, analistë dhe ish-ambasadorë shprehen se amerikanët po investojnë shumë tek presidenti serb Aleksandër Vuçiç. Edhe pse Vuçiç tha ditën e djeshme se do të shkojë në Bruksel javën e ardhshme me një dosje kundër Albin Kurtit, situata në prapaskenë është shumë ndryshe. Milovan Bo?ilovi?, ambasadori në pension, u shpreh për mediat serbe dje se Amerika pritet të “shkurtojë” çështjet për të cilat palët e përfshira në konflikt për shembull në Kosovë nuk mund të pajtohen për shkak të disa kapaciteteve të tyre politike. Ai beson se vetëm për këtë arsye është e nevojshme të kemi, të paktën, marrëdhënie të mira me SHBA-në. Ai shton se elementi konstituiv i marrëdhënies së Serbisë me SHBA-në është po aq i rëndësishëm, por dukshëm i lënë pas dore, dhe kjo është mënyra sesi mund të rivendoset një shoqëri e qëndrueshme funksionale demokratike me ndihmën e shteteve të ndërtuara institucionalisht.

SHBA pas Vuçiçit

Nga ana tjetër Nebojsha Vujoviç, ish-shefi i Misionit të RFJ-së në SHBA, mendon se prioritetet amerikane janë parandalimi i Rusisë, e cila ka kryer një krim të tmerrshëm kundër Ukrainës. SHBA-të po llogarisin tek Vuçiç për të kthyer opinionin publik në Serbi dhe për të dënuar agresionin e Rusisë kundër Ukrainës. “Nëse atyre u intereson vetëm që Vuçiç të dënojë agresionin, dhe jo populli i Serbisë, atëherë është një gabim i madh dhe Christopher Hill duhet të shkojë me të vërtetë për peshkim në Florida për shkak të një vlerësimi të tillë”, u shpreh Vujovic. E pyetur nëse SHBA qëndron pas Vuçiçit, i intervistuari i Danas thotë se qëndrojnë aq sa duhet. Sot, siç thotë ai, djemtë më të rinj, si Jamie Obrian dhe Jamie Rubin, janë shumë më të rezervuar ndaj Vuçiçit dhe me shumë më pak besim, ndryshe nga disa njerëz të mëparshëm që besonin se Vuçiçi ishte i vetmi me forcën politike për të ruajtur stabilitetin në Perëndim. Ballkani dhe për të ofruar punë. “Problemi më themelor këtu është se SHBA-të po bëjnë gabim duke mbajtur një pjesë të madhe të vezëve në shportën e Vuçiçit dhe në këtë mënyrë irriton gjithë opinionin publik demokratik serb. Ata nuk na kuptuan dhe në këtë mënyrë nënvlerësojnë njerëzit që duan një jetë normale demokratike. Me Vuçiçin mund të lidhim vetëm krimin dhe mjerimin”, thotë Vujovic, i cili gjithashtu beson se Christopher Hill, ambasadori amerikan, ka ndryshuar ndjeshëm.

Mbështetja e SHBA ndaj Serbisë

Ai gjithashtu thekson se SHBA-të përveç që po mbështeten tek Vuçiç, po vendosin sanksione ndaj bashkëpunëtorëve të tij më të afërt, siç është Vulin. Sipas tij SHBA-të do të vendosin sanksione ndaj disa të tjerëve të cilët i shohin si kërcënim ndaj qasjes së Serbisë ndaj dënimit të Rusisë, apo atyre që nuk kontribuojnë në zgjidhjen e çështjes së Kosovës ashtu siç mendojnë. Dhe Branka Latinoviç, ambasadore në pension, beson se është e vërtetë që SHBA-të nuk hezitojnë të përgjigjen dhe të marrin masat e duhura, pra të vendosin sanksione ndaj individëve nga Serbia, kur vlerësojnë se ka arsye të justifikuara për këtë, si në rastin e Vulin. “Këto marrëdhënie janë të qëndrueshme, kanë përparuar në fushën ekonomike dhe të tjera, por ende nuk ka përparim në sferën politike të marrëdhënieve të ndërsjella. Ai segment bie në vend, nuk ka depërtim. Ngritja e paralajmëruar dhe miratimi i dokumentit për bashkëpunim strategjik është ende në pritje, nuk ka progres. Është e qartë se shkaktohet edhe nga fakti se politika e jashtme e Serbisë është e ngadaltë, disi e “përgjumur” dhe se ajo ende nuk është e sinkronizuar me ndryshimet gjeopolitike që ndodhën në Evropë pas agresionit rus në Ukrainë, por me nevojat e saj. Ajo që na mungon sot është se ende nuk ka pasur një riorientim të politikës së jashtme serbe”, shpjegon Latinoviç. Dhe kolegu i saj, ish-ambasadori Mihajlo Brkiç, beson se ambasadori Hill ka përvojë të madhe diplomatike, veçanërisht kur bëhet fjalë për rajonin tonë, që nga shërbimi në Beograd në fund të viteve 1970 e deri te angazhimet e mëvonshme si bashkëpunëtor i Richard Holbrooke në lidhje me Marrëveshjen e Dejtonit dhe përfundimi i luftës në Bosnje dhe Hercegovinë, si dhe kriza e mëvonshme në Kosovë.