Lufta në Ukrainë ka vënë gjithë botën në lëvizje. Ajo po jep impakt kudo. Estonia, Lituania dhe Letonia kanë mbyllur ditën e djeshme kufijtë e tyre për automjetet e regjistruara në Rusi, sipas një njoftimi zyrtar për shtyp nga qeveria në Talin. Në përputhje me udhëzimet e Komisionit Evropian, nga mëngjesi i së mërkurës askush nuk mund të hyjë në Estoni me një makinë me targa ruse, njoftoi Ministria e Brendshme. Të tre shtetet baltike po zbatojnë të njëjtat rregulla si një masë paraprake kundër pushtimit rus të Ukrainës. Makinat me targa ruse nuk mund të kalojnë kufijtë e jashtëm të tre vendeve anëtare të NATO-s dhe BE-së dhe në rast se nuk kthehen nga kanë ardhur, ato mund të konfiskohen. Ka përjashtime nga rregulli, si në rastin e tranzitit në qytetin skllevër rus të Kaliningradit. Përjashtohen gjithashtu makinat që i përkasin misioneve diplomatike dhe konsullore. Makinat me targa ruse mund të largohen nga vendet baltike dhe të kalojnë kufirin e jashtëm të BE-së nëse përdoren ekskluzivisht si mjet transporti. Më 8 shtator, Komisioni Evropian sqaroi se, si pjesë e sanksioneve evropiane kundër Rusisë, automjetet e regjistruara në Rusi nuk mund të hyjnë më në territorin e BE-së, qoftë për qëllime private apo komerciale. “Ne nuk mund të lejojmë që qytetarët e shtetit agresor të gëzojnë përfitimet e lirisë dhe demokracisë ndërsa Rusia vazhdon gjenocidin në Ukrainë,” tha ministri i jashtëm estonez Margus Tsahkna.
Rrezik për luftë
Në rrugët e tre republikave baltike ndihet lufta në Ukrainë. Nga Talini, Estoni, në Vilnius, Lituani, nuk mungojnë flamujt ukrainas . Ato janë të varura në fasadat e ndërtesave institucionale, në lokale, në tarraca dhe dritare. Në kryeqytetet e atyre që kishin qenë satelitët e Bashkimit Sovjetik, mund të perceptohet afërsia me Kievin dhe intoleranca e fshehur keq ndaj Moskës. Një nga posterat për këtë vuajtje është ambasada ruse në Talin të Estonisë, ku janë varur postera anti-ruse, mesazhe solidariteti me Kievin dhe peticione që i kërkojnë NATO-s dhe BE-së të bëjnë më shumë. Autobusët e Vilnius kanë fjalët Vilnius Love Ukraine pranë emrit të terminalit. “Presidenti Biden “flinte” atje, atje poshtë presidenti francez Emmanuel Macron”. Ndër republikat baltike, Lituania është ajo që ka paguar çmimin më të lartë për zgjedhën sovjetike. Muzeu i historisë bashkëkohore ka një emër emblematik: muze i viktimave të gjenocidi . Një strukturë e inauguruar pothuajse menjëherë, në vitin 1992, për të përkujtuar sezonin e dëbimeve në Siberi. Rrugët e kryeqyteteve baltike qëndrojnë përkrah mbështetjes për Kievin me dëshirën për të lënë pas gjithçka që ishte Rusia. Talini ka ndërtuar imazhin e tij si një qytet mesjetar, Riga është pasqyruar në ndërtesat e Art Nouveau dhe qendrën e stilit gjerman që daton në shekullin e 17-të, Vilnius në trashëgiminë baroke të kishave të saj. Tregime për turistët, histori të divorcuara nga koha, por edhe kishat janë kthyer në një fushë beteje. “Kjo është Katedralja e Lindjes së Krishtit,” thotë Toms, një ndërtesë e bukur ortodokse në zemër të Rigës. Kisha Ortodokse Letoneze varet nga Patriarkana e Moskës, nga Cirili I që mbështeti operacionin special të Moskës. “Autoritetet politike dëshirojnë ta vënë nën kontroll, por nuk është e mundur ”. Për tre shtetet me pamje nga Balltiku, një udhëkryq i ri i tensioneve globale , lufta në Ukrainë ishte një mënyrë për t’u bërë qendra e hartës, një mënyrë për të treguar një krenari kombëtare që është bërë më e fortë çdo vit. “ Deri në vitin 2014, a keni menduar ndonjëherë të ktheheni në Odessa? ”, Toms e pyeti Tatianën, “Dhe çfarë të bëj? Nuk kishte më asgjë atje”. Një hidhërim që shumë njerëz përgjatë Balltikut duan të përpiqen ta kapërcejnë.
