MENU
klinika

'Babëzia’ shqiptare nuk njeh kufij

Çmimi i naftës në botë, në nivelin më të ulët, po në Shqipëri?

08.10.2023 - 13:59

Ndonëse shënuan një rritje të lehtë të premten, çmimet e naftës bruto regjistruan këtë javë, rënien më të madhe në gati një vit.

Brent, pika e referimit për dy të tretat e naftës botërore, fitoi 0.61 për qind, ose 0.51 dollarë të premten, duke u vendosur në 84.58 dollarë për fuçi. Ëest Texas Intermediate, matësi që gjurmon naftën e papërpunuar amerikane, u rrit 0.58 për qind, ose 0.48 dollarë, për t’u mbyllur në 82.63 dollarë për fuçi.

Por për javën, Brent ra me rreth 11 për qind, ndërsa ËTI shënoi një rënie prej më shumë se 8 për qind, për shkak të shqetësimeve të tregut se normat vazhdimisht të larta të interesit do të ngadalësojnë rritjen ekonomike globale, e cila nga ana tjetër do të ulte kërkesën për karburant, raporton Kapitali.al.

Ndërkohë që në tregjet botërore ndodh kjo, në Shqipëri karburantet shiten me 195-199 lekë/ litri pa asnjë ndryshim me periudhat e mëparshme.

Shqetësim për ekonominë globale
“Nafta e papërpunuar Brent ka rënë mbi 10 dollarë që nga fundi i muajit të kaluar pasi rritja e yield-eve globale të obligacioneve ka dëmtuar perspektivën e rritjes globale,” tha Edëard Moya, analist i lartë i tregut në Oanda.

Shqetësuese për tregun e naftës janë edhe të dhënat më të forta se sa pritej për punësimin në SHBA, tregues pozitiv për ekonominë. Një ekonomi e fortë amerikane mund të rrisë kërkesën afatshkurtër për naftë, sipas analistëve, por, anasjelltas, statistikat rezultuan në një dollar më të fortë, duke rritur rreziqet për një rritje tjetër të normës së interesit në vitin 2023.

Një dollar i fortë është zakonisht negativ për kërkesën e naftës së papërpunuar, duke e bërë produktin relativisht më të shtrenjtë për monedhat e tjera.

Numri i vendeve të punës në SHBA “e mban gjallë perspektivën e një rritjeje tjetër të normës dhe sigurisht mbështet argumentin e Rezervës Federale mbi nevojën që normat e interesit të qëndrojnë më të larta për më gjatë”, thanë analistët e ING në një shënim.

Rezervat amerikane të naftës së papërpunuar, një tregues i kërkesës për karburant, ranë me 2.2 milionë fuçi në javën që përfundoi më 29 shtator, sipas Administratës së Informacionit të Energjisë në SHBA. Megjithatë, stoqet totale të naftës u rritën me 6.5 milionë fuçi në të njëjtën periudhë, treguan të dhënat.

Ndërkohë, shqetësimet në rritje midis investitorëve të obligacioneve në lidhje me shpenzimet e qeverisë amerikane dhe deficitin buxhetor në rritje të saj kanë çuar në një shitje të konsiderueshme, duke bërë që çmimet e thesarit të bien në nivelin më të ulët në 17 vjet këtë javë.

Heqje e kufizimeve
“Ekziston gjithashtu një nervozizëm i mundshëm që OPEC+ dhe, veçanërisht, Arabia Saudite mund të fillojnë të lehtësojnë shkurtimet më herët se sa ishte planifikuar nëse çmimet lëvizin shumë më lart.”

Grupi i prodhuesve të naftës i qëndroi reduktimeve aktuale të prodhimit të naftës të mërkurën, me Arabinë Saudite dhe Rusinë që riafirmuan reduktimet e furnizimit prej 1.3 milionë fuçi deri në fund të vitit. Megjithatë, Rusia të premten hoqi një ndalim për eksportin e naftës përmes tubacioneve pasi prezantoi masën muajin e kaluar për të stabilizuar tregun vendas, sipas një raporti të agjencisë së lajmeve Tass.

Kufizimet për eksportet e benzinës, megjithatë, vazhdojnë të mbeten në fuqi.

“Qeveria ka hequr kufizimet në eksportin e karburantit dizel që dërgohet në portet detare me transport tubacioni me kusht që prodhuesi të furnizojë të paktën 50 përqind të karburantit dizel të prodhuar në tregun vendas,” thuhet në raport.

Kabineti rus prezantoi kufizimin e përkohshëm të eksporteve të benzinës dhe karburantit dizel më 21 shtator, me përjashtim të vetëm vendeve të Bashkimit Ekonomik Euroaziatik, përfshirë Armeninë, Bjellorusinë, Kazakistanin dhe Kirgistanin. Lëvizja kontribuoi në rritjen e çmimeve të naftës në shtator.

Normat e interesit
Investitorët janë gjithashtu të shqetësuar se Rezerva Federale e SHBA mund të mos ketë mbaruar me rritjen e normave të interesit. Kohët e fundit, kryetari i Fed-it, Jerome Poëell, paralajmëroi tregjet se banka qendrore do të ishte e përgatitur të rriste normat nëse të dhënat e garantojnë këtë, edhe pse banka qendrore duket se është afër ose në fund të ciklit të rritjes së normës së saj.

Ai ka thënë gjithashtu se normat do të mbahen në një nivel kufizues derisa Fed të bindet se inflacioni po lëviz në mënyrë të qëndrueshme.

Banka japoneze MUFG pret që Brent të jetë mesatarisht 94 dollarë për fuçi në tremujorin e katërt të këtij viti dhe 87 dollarë për fuçi vitin e ardhshëm.

“Ne vazhdojmë të besojmë se rritjes së fundit të çmimeve po i mbaron avulli, me rritjen e madhe tashmë të materializuar, ne presim që Brent të ulet në intervalin 80-85 dollarë për pjesën e mbetur të vitit,” z. tha Khoman.