MENU
klinika

Analiza

Konflikti Izrael-Hamas nuk pranon “barazim”

17.10.2023 - 09:30

Sa larg jemi nga një konflikt i dukshëm gjeopolitik ndërkombëtar që përshkallëzohet në Luftën e Tretë Botërore? Pas masakrës brutale të kryer nga Hamasi, në të cilën u vranë rreth 1300 civilë izraelitë dhe 120 u rrëmbyen, rreziku i zhvillimit të tensionit të përgjithshëm ndërkombëtar në konflikte të hapura po bëhet gjithnjë e më i qartë. Problemi më i madh është se skenarët e uljes së shpejtë të tensioneve politike dhe paqësimit, që është padyshim zgjidhja më e mirë, në këtë moment nuk duken aspak reale, por rreziku i intensifikimit të mëtejshëm të konflikteve, si në rajon, ashtu edhe në atë ndërkombëtar është duke u rritur.

Rreziku i përhapjes

“Një konflikt midis Izraelit dhe Hamasit është pashmangshmërisht i gjerë: teatri i tragjedisë nuk kufizohet vetëm në Gaza”: për këtë është i bindur Lucio Caracciolo, Drejtori i Limes. Ai shpjegoi: Për përfshirjen e mundshme të Iranit, të frikësuar shumë nga SHBA, eksperti deklaroi: “Për momentin ai po e shijon shfaqjen. Por e di se Izraeli mund ta sulmonte Iranin. Megjithatë, konflikti do të bëhej diçka shumë e ngjashme me një luftë rajonale, nëse jo diçka më shumë.” Megjithatë, në lidhje me SHBA, Caracciolo shpjegoi se ata mund të ndërhynin në çdo moment nëse është e nevojshme: “Amerika është përpjekur të qetësojë zemërimin e Netanyahut. Por nëse Izraeli do të ishte me të vërtetë i rrezikuar, Amerika do të dilte në terren, edhe me ndërhyrje të drejtpërdrejtë ushtarake”. Duke folur për përfundimin e mundshëm të konfliktit, eksperti tha se “kjo histori nuk ka gjasa të përfundojë në barazim. Dhe njëri nga të dy do të dalë shumë më keq se tjetri”.

Lëvizjet e Iranit

Faktori që mund të ndezë krizën dhe ta shtrijë atë në të gjithë rajonin përkon me Iranin. Cilat janë synimet e Teheranit? Ndërsa pret ta kuptojë këtë, Korpusi i Gardës Revolucionare Islamike iraniane (IRGC) ka vendosur disa burra pranë kufirit që ndan Sirinë nga Izraeli, duke rritur frikën se një front i ri mund të hapet në përplasjen midis Tel Avivit dhe armiqve të tij lokalë. Reagimi i SHBA-së nuk ndihmon në parashikimin e lëvizjeve të qeverisë iraniane, por sugjeron se tensionet mund të rriten më tej. Uashingtoni i frikësohet një përshkallëzimi të luftës midis Izraelit dhe Hamasit dhe perspektivës së përfshirjes së drejtpërdrejtë iraniane.

Kërcënimet e Hezbollahut

Nëse shpata e Damokleut e luftëtarëve iranianë varet në frontin lindor të Izraelit, në veri rreziku më i madh përkon me Hezbollahun, gati për të ndërhyrë kundër Tel Avivit. ” Çdo agresion izraelit ndaj Libanit do të pasohet nga një përgjigje e ashpër dhe e shpejtë, pa hezitim,” paralajmëroi Nabil Kawuq , një anëtar i Këshillit Qendror të Hezbollahut.Kawuq më pas deklaroi se Hezbollahu nuk ka frikë nga flotat dhe nuk kërcënohet nga transportuesit e avionëve”, duke iu referuar përforcimeve ushtarake detare të dërguara nga Amerika në Mesdheun lindor. “Hezbollahu do të jetë aty ku duhet dhe do të bëjë atë që duhet të bëjë”, përfundoi ai.

Qëndrimi i Kinës

Ndërkohë, Kina vazhdon të propozojë zgjidhje. Pekini “mbështet vendet islamike në forcimin e unitetit dhe koordinimit për çështjen palestineze” në mënyrë që të flasim “me një zë”, tha kryediplomati i Pekinit, Wang Yi, gjatë një bisede telefonike me homologun e tij iranian Hossein Amir-Abdollahian. “Komuniteti ndërkombëtar duhet të ndërmarrë veprime për të kundërshtuar veprimet e çdo pale që dëmton civilët,” theksoi Wang.

Ekonomia në krizë

Edhe nëse shmanget disi një zgjerim dhe intensifikimi dramatik i konfliktit në Lindjen e Mesme, është e qartë se pas dy viteve të pandemisë dhe vitit të dytë të luftës në Ukrainë, ai do të ketë pasoja të rënda për rritjen ekonomike globale, që është një shqetësim shumë i qartë dhe logjik që është shprehur në disa takime në mbledhjen e FMN-së dhe Bankës Botërore, që po zhvillohet aktualisht në Marok. Jamie Dimon, CEO i JPMorgan, ishte shumë i qartë: ai i përshkroi kohët në të cilat jetojmë si “më të rrezikshmet që ka parë bota në dekada”. Investitori miliarder Ray Dalio, si themelues i Bridgewater Associates, vlerëson gjithashtu se jemi afër Luftës së Tretë Botërore.