Çmimet e naftës mund të rriten në më shumë se 150 dollarë për fuçi nëse konflikti në Lindjen e Mesme përshkallëzohet, sipas Bankës Botërore.
Një luftë e zgjatur në rajon mund të sjellë rritje të mëdha të çmimeve të energjisë dhe ushqimeve, vetëm një vit pasi çmimet u rritën për shkak të pushtimit rus të Ukrainës. Tani për tani çmimet e naftës mbeten të qëndrueshme në rreth 90 dollarë për fuçi dhe parashikohet të bien. Megjithatë, Banka paralajmëron se kjo perspektivë mund të ndryshojë shpejt.
Sipas skenarit të saj më të keq, Banka Botërore tha se mund të zhvillohej një situatë e krahasueshme me krizën e naftës të viteve 1970, e cila mund t’i shtynte çmimet e naftës në mes 140 dhe 157 dollarë për fuçi.
Në tetor 1973, vendet arabe prodhuese të naftës shkurtuan eksportet në SHBA dhe vende të tjera që mbështetën Izraelin në luftën e Yom Kipur. Ajo i dërgoi çmimet në qiell të lartë.
“Konflikti i fundit në Lindjen e Mesme vjen pas goditjes më të madhe në tregjet e mallrave që nga vitet 1970 – lufta e Rusisë me Ukrainën,” tha Indermit Gill, kryeekonomist në Bankën Botërore. “Kjo pati efekte shkatërruese në ekonominë globale që vazhdojnë edhe sot e kësaj dite.” Ai shtoi se politikëbërësit do të duhet të jenë vigjilentë, pasi skenari i një “shoku të dyfishtë energjetik”, që prek furnizimet si me naftë ashtu edhe në gaz, nuk kishte ndodhur për dekada.
Çmimet evropiane të gazit u rritën këtë muaj, pasi investitorët kishin frikë se ndërprerjet e tubacioneve pranë Rripit të Gazës do të preknin furnizimet globale. Megjithatë, tregjet e naftës kryesisht kanë hequr dorë nga ndikimi i konfliktit deri më tani. Çmimet standarde të Brent ranë me më shumë se 1% në rreth 89 dollarë për fuçi të hënën. Nëse kriza në Lindjen e Mesme nuk përshkallëzohet, parashikimet aktuale janë që çmimet e shitjes me shumicë të bien në 81 dollarë për fuçi.
Banka Botërore tha se ekonomia globale ishte në një pozicion më të mirë për të përballuar një goditje të ofertës sesa kishte qenë gjatë konflikteve të mëparshme në Lindjen e Mesme. Por Banka ishte e kujdesshme, duke thënë se ekonomia globale ishte ende duke u rikuperuar nga rritja e çmimit të energjisë që u pa vitin e kaluar. Çmimet më të larta të energjisë mund të çojnë në inflacion të lartë, siç ndodhi pas pushtimit të Rusisë në Ukrainë, me një ndikim negativ në mallrat e tjera.
“Çmimet e larta të naftës, nëse rezultojnë të qëndrueshme, do të thotë në mënyrë të pashmangshme çmime më të larta të ushqimeve,” tha Ayhan Kose, zëvendës kryeekonomist në Bankën Botërore. Ai shtoi: “Nëse një goditje e rëndë e çmimit të naftës materializohet, do të rriste inflacionin e çmimeve të ushqimeve që tashmë është ngritur në shumë vende në zhvillim. Në fund të vitit 2022, më shumë se 700 milionë njerëz – gati një e dhjeta e popullsisë globale – ishin të kequshqyer”.
Banka është e shqetësuar se një përshkallëzim i këtij konflikti të fundit do të intensifikonte pasigurinë ushqimore, jo vetëm brenda rajonit, por edhe në mbarë botën. Një skenar më i mirë i përshkruar nga Banka parashikon një ndërprerje të vogël në të cilën furnizimi global i naftës do të reduktohej me 500,000 në dy milionë fuçi në ditë. Në këtë situatë, çmimi i naftës do të rritet në një interval prej 93 deri në 102 dollarë për fuçi, tha Banka.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “BBC“
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Pse Putini nuk mund të lejohet të fitojë në Ukrainë?
Tregjet nënvlerësojnë rrezikun e konfliktit në Lindjen e Mesme
