Saktësisht ajo që Netanyahu ka në mendje mbetet e paqartë.
Herën e fundit që trupat izraelite kishin një rol të përhershëm sigurie brenda Gazës, kryeministri i Izraelit ishte Ariel Sharon. Njëzet e një vendbanime izraelite u shpërndanë në të gjithë Rripin e Gazës, të lidhura me Izraelin përmes një rruge anashkalimi, e përdorur nga surfistët izraelitë në fundjavë për të arritur në bregdet.
Ushtarët mbanin postblloqe dhe kulla të veshura me metal. Natën, fëmijët palestinezë u afroheshin kullave nën mbulesën e errësirës për të hedhur bomba me tuba të papërpunuara që mund të bliheshin për para xhepi.
Nga ana e tyre, fraksionet e armatosura në Gaza, mes tyre edhe Hamasi, do të tentonin një sulm të rëndë, duke përfshirë të shtëna dhe bomba vetëvrasëse.
Tani kryeministri i Izraelit, Benjamin Netanyahu, ka sugjeruar atë që shumë izraelitë e mendonin të paimagjinueshme: kthimin e sigurisë në Gaza në administratën izraelite, një vend tashmë gjysmë i rrënuar, me një popullsi prej 2.3 milionë banorësh.
“Izraeli do të ketë për një periudhë të pacaktuar sigurinë e përgjithshme me përgjegjësi, sepse ne kemi parë se çfarë ndodh kur nuk e kemi atë”, i tha Netanyahu ABC news të hënën.
Saktësisht ajo që Netanyahu ka në mendje mbetet e paqartë. Në të vërtetë, komentet e tij duket se janë në kundërshtim me vlerësimet në SHBA se nëse Izraeli planifikoi të ripushtonte Gazën në çdo mënyrë dhe në çdo rast do të kundërshtohej nga Uashingtoni.
Megjithatë, komentet e Netanyahut pasojnë deklaratat e disa zyrtarëve të tjerë izraelitë të cilët kanë sugjeruar se Izraelit do t’i duhet të mbajë një prani ushtarake brenda Gazës si një tampon për të mbrojtur civilët e saj.
Ndërsa Netanyahu ka qenë i paqartë rreth asaj se çfarë mund të thotë kjo, raportimi në mediat hebraike ka sugjeruar një formë të përafërt.
Forcat e Mbrojtjes të Izraelit dhe agjencia e sigurisë së brendshme Shin Bet, sugjerohet se do të mbikëqyrin marrëveshjet e sigurisë me shpresën se vendet e tjera, jo më pak në botën arabe, do të ndihmonin në financimin e një përgjigje humanitare. Marrëveshja do të mbetej derisa të ndjehej se komunitetet izraelite fqinje me Gazën ishin të sigurta. Të gjitha këto janë sugjerime të ngarkuara me nëse të jashtëzakonshme.
Një problem i konsiderueshëm është pikërisht se si Izraeli do të arrinte të ndajë çdo marrëveshje sigurie në terren nga detyrimet më të gjera ligjore që do të sillte kjo marrëveshje. Kur Izraeli tërhoqi trupat nga Gaza në vitin 2005, ai tha se i kishte dhënë fund sundimit të tij ushtarak dhe okupimit – ndërsa të tjerët, duke përfshirë një raport të vitit 2022 nga komisioni i pavarur ndërkombëtar i hetimit i Kombeve të Bashkuara mbi territorin e pushtuar palestinez, tha se Gaza mbetej e pushtuar përmes mjeteve të tjera, duke përfshirë kontrollin izraelit mbi hapësirën ajrore, kalimet tokësore dhe funksionet qeveritare si menaxhimi i regjistrit të popullsisë palestineze.
Sipas ligjit ndërkombëtar humanitar, prania e zgjatur e trupave izraelite në Gaza do ta bënte pushtimin e brezit bregdetar dukshëm më konkret dhe do të vendoste përgjegjësi të qarta mbi Izraelin si një forcë pushtuese, të përcaktuara nga ai që ka kontroll efektiv mbi territoret ku është i pranishëm.
Konventa e katërt e Gjenevës, për shembull, përcakton: “Pushteti pushtues ka për detyrë të sigurojë sigurimin e duhur të ushqimit dhe furnizimeve mjekësore, si dhe veshjeve, shtratit, mjeteve të strehimit, furnizimeve të tjera thelbësore për mbijetesën e popullatës civile të territorit të okupuar”.
Dhe jo të gjithë në kabinetin e Netanyahut kanë transmetuar të njëjtin mesazh. Nga ana e tij, ministri i mbrojtjes i Izraelit, Yoav Gallant, duket se sugjeron pikërisht të kundërtën për sa i përket administratës së ardhshme të Gazës: që pas përfundimit të luftimeve në Gaza, Izraeli duhet t’i japë fund përfshirjes së tij në përgjegjësinë për jetën në territor.
Dhe historia e shkëputjes së njëanshme të Sharonit nga Gaza në vitin 2005 është një histori mësimore për udhëheqësit e sotëm izraelitë. Ashtu si Netanyahu, Sharon ishte një kryeministër i djathtë, një aleat i kolonëve dhe jashtëzakonisht skeptik për procesin e paqes.
Ai e pa shkëputjen para së gjithash si një masë sigurie dhe jo një lëvizje në ndjekje të procesit të ngecur të paqes në Lindjen e Mesme.
Në qendër të saj ishte ideja se zvogëlimi i gjurmës civile dhe ushtarake të Izraelit në Gaza dhe gjetkë do të reduktonte tensionet që kohët e fundit kishin qenë befasuese të dukshme gjatë intifadës së dytë. Duke u larguar gjithashtu nga Gaza, kalkulimi shkoi, Izraeli do ta kishte më të lehtë të ndiqte politikat e tij të vendbanimeve në Bregun Perëndimor.
Me shkëputjen, instalimet dhe trupat e IDF-së u hoqën dhe më shumë se 9,000 qytetarë izraelitë që jetonin në 21 vendbanime u dëbuan mes protestave pas një pushtimi të Gazës para 2005-ës që ishte i kushtueshëm si në aspektin e mbajtjes së pranisë ushtarake izraelite ashtu edhe në aspektin e humbjes. jetët e ushtarëve.
Ndoshta për ironi, Netanyahu ishte ndër ata që fillimisht mbështetën mosangazhimin si ministër i kabinetit dhe më pas dha dorëheqjen për këtë çështje kur u bë më e përshtatshme politikisht, duke thënë se ai refuzoi “të ishte partner i një lëvizjeje që injoron realitetin dhe vazhdon verbërisht drejt kthimit të Rripi i Gazës në një bazë për terrorizmin islamik që do të kërcënojë shtetin”.
Në periudhën e ndërmjetme, ideja se Izraeli duhet të pushtojë plotësisht Gazën nuk është zhdukur, përmes luftës dhe bllokadës, pasi Hamasi doli si sundimtari i rripit.
Politikani i krahut të djathtë Avigdor Lieberman, gjatë kohës së tij si ministër i Jashtëm, ishte një nga ata që shtynte “një pushtim të plotë të Rripit të Gazës” për t’i dhënë fund kërcënimit të Hamasit dhe raketave të tij.
Dhe cilido qoftë vizioni i Netanyahut, ai mund ta ketë më të lehtë të fitojë luftën kundër Hamasit sesa të nxjerrë Izraelin nga përgjegjësia për jetën e përditshme të palestinezëve në Gaza. Një formulë, jo për sigurinë, por një kapitull tjetër dhune.
Burimi: The Guardian
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A është Wagner “financuesi” i Hezbollahut?
Biden përballë sfidave të vështira!
