Pas nëntë vjetësh jashtë pushtetit, Donald Tusk është rikthyer, duke siguruar mbështetjen e parlamentit polak dje në mbrëmje për të kryesuar një qeveri të re. Votat ishin 248 pro dhe 201 kundër, duke forcuar kthimin e tij gati dy muaj pasi një koalicion partish opozitare të udhëhequr nga ish-presidenti i Këshillit Evropian arriti një fitore befasuese në zgjedhjet kombëtare të 15 tetorit. “Dua të falënderoj popullin polak”, u tha Tusk deputetëve. “Faleminderit Poloni, kjo është një ditë e mrekullueshme, jo për mua, por për të gjithë ata që për këto vite të gjata besuan thellë se do të jetë akoma më mirë, se do të largojmë errësirën, do të largojmë të keqen.” Më herët dje, kryeministri polak në largim Mateusz Morawiecki humbi një votë besimi 266-190 në dhomën e ulët të parlamentit, duke i dhënë zyrtarisht fund qëndrimit tetëvjeçar të partisë nacionaliste Ligj dhe Drejtësi (PiS) në pushtet. Kjo i hap rrugën Tusk për të krijuar një qeveri centriste, pro-BE nga partia e tij e Koalicionit Qytetar, partia liberale Polonia 2050, Partia Popullore Polake agrare konservatore dhe e Majta. Tusk do të paraqesë kabinetin e tij në parlament dhe do të paraqesë programin e tij qeverisës nesër në mëngjes.
Festë në Bruksel
Brukseli nuk mund të ishte më i kënaqur, dhe jo pa arsye. Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen e uroi Tusk dje në mbrëmje. “Përvoja juaj dhe angazhimi i fortë ndaj vlerave tona evropiane do të jenë të çmuara në krijimin e një Evrope më të fortë, për të mirën e popullit polak,” tha ajo në platformën X. “Mezi pres të punoj me ju, duke filluar me EUCO-në e rëndësishme të kësaj jave.” Si një anëtare e BE-së dhe NATO-s, pozicioni i Polonisë, duke u larguar nga mbështetja e Ukrainës fqinje dhe përgjigja e saj ndaj njerëzve që iknin nga konflikti, po vëzhgohej nga afër nga aleatët. Si një ish-president i Këshillit Evropian, Donald Tusk synon ta afrojë Poloninë më afër aleatëve evropianë dhe të ringjallë mbështetjen për Ukrainën. Partia e tij Koalicioni Qytetar (KO) garoi me Rrugën e Tretë dhe të Majtën e Re, me një angazhim të përbashkët për të rivendosur lidhjet me Evropën.
Njeriu më i fuqishëm në BE
Para pak ditësh, media e njohur “Politico” ka publikuar listën e 28 personave më me ndikim në Evropë për vitin e ardhshëm. Ajo ka vlerësuar pikërisht Donald Tusk, si njeriun më të fuqishmi në Evropë. Por pse Tusk mori këtë vlerësim? Ky është një njeri që ka qenë president i Këshillit Evropian përpara se të kthehej si lider i opozitës centriste në Poloni. Polonia, e shënuar si fuqia e re e madhe evropiane, është tani në pragun e një epoke të re, Tusk, dhe era e ndryshimit po fryn përsëri.
Performanca e tij politike në vendin e pestë më të populluar të BE-së, është një fije shprese për centristët në të gjithë kontinentin, të cilët kanë parë të dëshpëruar teksa forcat populiste kalojnë nga skajet e ekzistencës politike në qeveri: Giorgia Meloni është në pushtet në Itali, miku i Putinit, Robert Fico është kthyer në Sllovaki. Alternativa e djathtë për Gjermaninë është në rritje në sondazhe dhe partia e djathtë Fidesz e kryeministrit hungarez Viktor Orban duket më e fortë se kurrë. Dhe kjo pa përmendur “dy elefantët biondë në dhomë”: Donald Trump në anën tjetër të Atlantikut dhe Geert Wilders në Holandë.
Planet e Tusk
Pritshmëritë për koalicionin e ri janë të mëdha. Tusk ka premtuar një sërë masash që synojnë të zhbëjnë efektet e tetë viteve të sundimit të PiS. Qeveria e re është zotuar të rivendosë pavarësinë e gjyqësorit, për të cilën thotë se është minuar sistematikisht gjatë administratave të mëparshme. Tusk gjithashtu është zotuar të zhbllokojë 36 miliardë euro (30 miliardë £) të fondeve të BE-së të destinuara për Poloninë, të cilat Brukseli ka refuzuar t’i lirojë për shqetësimet e sundimit të ligjit. Një vendim gjykate i vitit 2020, i cili ndalonte abortin në pothuajse të gjitha rastet, gjithashtu do të anulohet, tha ai, ndërsa mbrojtja për personat LGBT do të forcohet. Për t’u bërë ligj, projektligjet e miratuara nga parlamenti duhet të nënshkruhen nga Presidenti Andrzej Duda, një aleat i PiS, i cili mund të vërë veton ndaj tyre.
