Pas dy muajsh, kriza në Lindjen e Mesme po rrezikon seriozisht ekonominë globale si dhe stabilitetin rajonal, e gjitha kjo falë Houthis, një grupi rebel shiit në Jemen, dhe përpjekjeve të tyre të suksesshme për të ndërprerë transportin detar përmes Detit të Kuq. Ndërsa sulmet nga Houthi-t mbi anijet tregtare filluan më 19 nëntor , ato u përshkallëzuan javën e kaluar, me rebelët jemenas që gjuajtën raketa balistike kundër anijeve në disa anije që kalonin. Meqenëse asnjë nga anijet nuk ishte e destinuar për në Izrael ose në pronësi të kompanive izraelite, sulmet sinjalizuan se Houthis po shtonin përpjekjet e tyre për të bërë presion mbi tregtinë lokale si një mënyrë për të detyruar Izraelin të pezullonte fushatën e tij në Gaza. Dhe pasojat kanë filluar të ndihen. Kompanitë e transportit e morën mesazhin dhe pesë nga firmat më të mëdha të transportit detar njoftuan se do të ridrejtojnë anijet e tyre. Sakaq, mesazhin, ndoshta jo atë të duhurin, e ka marrë edhe SHBA, që duket se tani është “all in” në konfliktin në Lindjen e Mesme.
Koalicioni detar
Shtetet e Bashkuara kanë njoftuar krijimin e një force të zgjeruar të mbrojtjes detare që operon në jug të Detit të Kuq, në një përpjekje për të shmangur sulmet në rritje nga rebelët Houthi të Jemenit në anijet tregtare. Britania tha se do të ishte ndër vendet pjesëmarrëse, por mungesa të dukshme ishin vendet arabe. Lloyd Austin, sekretari i mbrojtjes i SHBA-së, tha se përpjekja e re do të quhej Operacioni i Prosperitetit Guardian dhe ishte i nevojshëm për të trajtuar “përshkallëzimin e fundit në sulmet e pamatura Houthi me origjinë nga Jemeni”. Për momentin, disa anije ushtarake tashmë janë duke operuar në ujërat përreth territoreve të pushtuara nga milicitë pro-iraniane , para së gjithash grupi sulmues i aeroplanmbajtëses amerikane USS Dwight D. Eisenhower. Gjithashtu në zonë janë shkatërruesi britanik Hms Diamond dhe fregata franceze e klasit Languedoc Aquitaine. Laboon, Indianapolis dhe Bataan mbërritën gjithashtu për të përforcuar këtë flotë të vogël, të gjithë duke mbajtur flamurin Stars and Stripes. Marina spanjolle ka vendosur tashmë Esps Victoria. Sa i përket Italisë, ministri i Mbrojtjes Guido Crosetto njoftoi dërgimin e fregatës me shumë misione F 591 Virginio Fasan. Gjithashtu të pranishëm në Detin e Kuq janë INS Mormugao i Marinës Indiane dhe Task Forca e 45-të e Eskortës Detare Kineze.
Kërcënimet e Houthi
Reagimi ka qenë i ashpër nga rebelët, pas kësaj lëvizjeje. “Edhe nëse Amerika arrin të mobilizojë të gjithë botën, operacionet tona ushtarake nuk do të ndalen derisa krimet e gjenocidit në Gaza të ndalen dhe ushqimi, ilaçet dhe karburantet të lejohen të arrijnë tek popullata e rrethuar.” Kështu shkruan Mohammed al-Bukhaiti, një zyrtar i lartë i Houthi-t në një postim në rrjetin social X. “Nuk ka rëndësi sa na kushton”, shtoi ai, duke iu referuar sulmeve ndaj anijeve tregtare në Detin e Kuq.. Por kjo nuk është e gjitha. Forcat pro-iraniane, për të mbështetur Gazën, kanë rinisur. “Në Detin e Kuq është e mundur të kryhen operacione” kundër anijeve në tranzit “çdo 12 orë”. Zëdhënësi i rebelëve Houthi jemenas, Mohammed Abdul Salam tha për Al Jazeera se ata synojnë vetëm anijet e destinuara për Izraelin dhe vlerësoi kompanitë që kishin pezulluar dërgesat.
Ekonomia në rrezik
Tensionet duken të përkohshme, por nëse situata do të përkeqësohej, do të kishte një rritje të ndjeshme të kostos së transportit dhe, rrjedhimisht, të çmimit të energjisë dhe mallrave të konsumit. Në veçanti, rreth 12% e naftës së transportuar globalisht kalon përmes Detit të Kuq. Për momentin, çmimi i naftës së papërpunuar ka mbetur i qëndrueshëm, me një rritje të lehtë në 78 dollarë për fuçi, por një zgjatje e krizës mund të bëjë që ai të rritet. Situata do të bëhej serioze veçanërisht për Evropën. Për më tepër, vonesat e shkaktuara nga detyrimi për të rrethuar kontinentin afrikan mund të krijojnë probleme serioze për të gjithë logjistikën e transportit detar, duke pasur parasysh se 30% e trafikut global të kontejnerëve kalon përmes Kanalit të Suezit.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Sulmet e Detit të Kuq: Si do të ndikohet tregtia globale?
