MENU
klinika

Analiza

Pse Irani po ndez “fitilin e fuçisë së barutit” në Lindjen e Mesme?

27.12.2023 - 08:00

Konflikti Izrael-Hamas, paralelisht duket se ka rindezur një rivalitet të vjetër, atë të SHBA-së me Iranin. Rebelët pro-iranianë nga Jemeni, Houthi, tashmë disa herë kanë shënjestruar anijet në Detin e Kuq që kalonin përmes ngushticës Bab al-Mandab, të cilat sipas tyre transportonin mallra për Izraelin. Kujtojmë se rreth 20 mijë anije lundrojnë çdo vit nëpër Detin e Kuq, që përbën rreth 40 për qind të tregtisë detare në botë. Uashingtoni ka akuzuar Iranin se është “thellësisht i përfshirë” në planifikimin e operacioneve kundër anijeve tregtare në Detin e Kuq dhe se Teherani po “koordinon” dhe inkurajon Hututë për të kryer këto sulme. Supozohet se Irani dëshiron me të gjitha mënyrat të “zgjatë” dhe zgjerojë konfliktin jashtë Rripit të Gazës, pra, nëse mundet, të provokojë Izraelin që të reagojë ushtarakisht edhe në atë zonë, në mënyrë që lufta “të bëhet rajonale”.

Irani iu rikthehet “inateve” të vjetra, kërcënon

Sulmi i cisternës

Të shtunën, Pentagoni njoftoi se më 23 dhjetor, një dron iranian sulmoi cisternë Chem Pluto në Oqeanin Indian. Cisterna lundroi nën flamurin e Liberisë, është në pronësi të Japonisë, operohet nga Holanda dhe ka lidhje me kompaninë izraelite të anijeve Idan Ofer. Siç raporton agjencia, askush nuk u lëndua nga sulmi, megjithëse në anije shpërtheu një zjarr, por ajo u shua shpejt. Sulmi ndodhi 200 milje detare larg shtetit indian të Gujarat, në jugperëndim të qytetit të Veraval. Dhe një dron sulmues me një drejtim u lëshua nga Irani, tha një zëdhënës i Pentagonit. Agjencia shtetërore ruse Interfax e kontrolluar nga Kremlini gjithashtu njoftoi se droni u lëshua nga Irani. Sipas agjencisë, marina indiane ka dërguar avionë dhe anije luftarake për të ndihmuar cisternën e goditur. Cisterna po transportonte naftë dhe ngarkesa, “ishte e lidhur me Izraelin dhe po lundronte nga Arabia Saudite në Indi, sipas kompanisë së sigurisë detare Ambrey”.

Tensionet në Detin e Kuq

Ambrey tha se sulmi ndodhi në një zonë që kompania e konsideron një zonë me kërcënim në rritje nga dronët iranianë. Megjithatë, duke pasur parasysh se anija ka lundruar nga Arabia Saudite, do të jetë interesant të shihet reagimi i Riadit, i cili së fundmi, me ndërmjetësimin e Kinës, ka rinormalizuar marrëdhëniet me Teheranin. Houthi, të cilët në fakt janë një “degë iraniane” në Jemen, kontrollojnë pjesën më të madhe të atij vendi. Duke cituar zyrtarë ushtarakë amerikanë,
“BBC” shkruan se Houthis kryen më shumë se 100 sulme me dronë dhe raketa në 10 anije në Detin e Kuq. Anijet luftarake amerikane kohët e fundit rrëzuan deri në katër drone që fluturonin drejt shkatërruesit të tyre në Detin e Kuq. Pentagoni raportoi se ato u nisën nga territori i Jemenit nën kontrollin e Houthis. Tre cisterna u vunë në shënjestër të sulmeve me dron, nga të cilat, sipas agjencive, dy u qëlluan nga Jemeni dhe një nga Irani. Për shkak të kësaj, shumë kompani kanë pezulluar lundrimin në Detin e Kuq dhe kompania britanike e naftës BP ishte e para që e njoftoi atë.

Iran's regional strategy is raising the stakes of Hamas-Israel war | Chatham House – International Affairs Think Tank

Kërcënimet e Iranit

Megjithatë, Irani po përpiqet qartë të destabilizojë të gjithë rajonin e Lindjes së Mesme, dhe përveç kësaj, ata madje kanë kërcënuar se do të bllokojnë Detin Mesdhe dhe ngushticën e Gjibraltarit, nëse, siç thonë ata, Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Izraeli s’ndalojnë së sulmuari. Rripin e Gazës. Kështu deklaroi zëvendëskomandanti i përgjithshëm i Korpusit të Gardës së Revolucionit Islamik, gjenerali Mohammad Reza Naghdi. “Nëse krimet e kryera nga SHBA dhe aleatët e saj vazhdojnë, së shpejti do të fillojmë mbylljen e Detit Mesdhe, Gjibraltarit dhe rrugëve të tjera detare”, citon agjencia Tasnim gjeneralin iranian. Sigurisht, Naghdi nuk specifikoi se si dhe me çfarë Irani do të bllokonte rrugët ujore në Mesdhe, veçanërisht ngushticën e Gjibraltarit, veçanërisht pasi as Irani dhe as Houthi-t në varësi të tyre nuk kanë qasje në Detin Mesdhe dhe marina iraniane nuk ka mjaftueshëm fuqi ose anije të mjaftueshme për të qenë në gjendje për të bllokuar parandalimin e lundrimit në një hapësirë ??kaq të madhe. Pentagoni nisi Operacionin Prosperity Guardian në Detin e Kuq dhe një duzinë vendesh janë gati për çdo skenar të mundshëm.