MENU
klinika

Analiza

Si Izraeli e mbështeti fshehurazi Hamasin?

13.12.2023 - 08:00

Netanyahu mendonte se nëse do të autorizonte hyrjen e miliarda dollarëve gjatë një dekade paratë do të ndihmonin në ruajtjen e paqes në Gaza dhe për të mbajtur Hamasin të fokusuar në qeverisje dhe jo në luftë.

Për vite me radhë, qeveria e Katarit dërgoi miliona dollarë çdo muaj në Rripin e Gazës dhe kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu jo vetëm që i toleroi këto pagesa, por i inkurajoi ato, sipas një raporti të The New York Times.

Disa javë përpara se Hamasi të niste sulmet vdekjeprurëse të 7 tetorit ndaj Izraelit, kreu i Mossad mbërriti në Doha për t’u takuar me zyrtarë të Katarit.

Netanyahu mendonte se nëse do të autorizonte hyrjen e miliarda dollarëve gjatë një dekade paratë do të ndihmonin në ruajtjen e paqes në Gaza dhe për të mbajtur Hamasin të fokusuar në qeverisje dhe jo në luftë.

Paratë e Katarit, edhe pse supozohet se janë sekrete, janë diskutuar gjerësisht në mediat izraelite prej vitesh. Kritikët e Netanyahut thonë se ishte pjesë e një strategjie shpërqendrimi.

Netanyahu iu përgjigj kritikëve se pretendimi se ai u përpoq të fuqizonte Hamasin ishte “qesharak”.

Megjithatë, përmes intervistave me të paktën 25 zyrtarë aktualë dhe ish-zyrtarë, amerikanë dhe të Katarit, si dhe zyrtarë nga qeveritë e tjera të Lindjes së Mesme, The New York Times ka zbuluar detaje të reja në lidhje me taktikat e Netanyahut.

Pagesat ishin pjesë e vendimeve të liderëve izraelitë, oficerëve ushtarakë dhe zyrtarëve të inteligjencës, të gjitha të bazuara në vlerësimin thellësisht të gabuar se Hamasi nuk ishte as i interesuar dhe as i aftë për një sulm në shkallë të gjerë kundër Izraelit.

Edhe pse ushtria izraelite kishte përgjuar planet për sulmin e Hamasit dhe analistët vëzhguan stërvitje intensive terroriste pak mbi kufirin në Gaza, pagesat vazhduan.

Për vite me radhë, oficerët e inteligjencës izraelite madje shoqëruan një zyrtar të Katarit në Gaza, ku ai shpërndau para nga valixhet e mbushura me miliona dollarë.

Paratë nga Katari kishin qëllime humanitare, si pagat e qeverisë në Gaza dhe blerja e karburantit për të mbajtur në punë një termocentral.

Por zyrtarët e inteligjencës izraelite tani besojnë se paratë luajtën një rol në suksesin e sulmeve të 7 tetorit, qoftë edhe vetëm sepse lejuan Hamasin të devijonte fondet për operacionet ushtarake.

“Kryeministri Netanyahu veproi për të dobësuar ndjeshëm Hamasin. Ai udhëhoqi tre operacione të mëdha ushtarake kundër Hamasit, të cilat vranë mijëra terroristë dhe komandantë të lartë të Hamasit”, tha një zyrtar.

Hamasi ka deklaruar gjithmonë angazhimin e tij për eliminimin e shtetit të Izraelit. Por çdo pagesë ishte dëshmi e pikëpamjes së qeverisë izraelite se Hamasi ishte një shqetësim me intensitet të ulët, madje edhe një aset politik.

Kritikët e Netanyahut thonë se qasja e tij ndaj Hamasit ka pasur, në thelb, një axhendë politike cinike: ta mbajë Gazën të qetë si një mjet për të qëndruar në pushtet pa adresuar kërcënimin e Hamasit apo pakënaqësinë e palestinezëve.

Perceptimi i Netanyahu për një dekadë e gjysmë ka qenë se nëse blejmë heshtjen dhe pretendojmë se problemi nuk është aty, mund të presim dhe problemi do të zhduket”, tha Eyal Hulata, ish këshilltari i sigurisë kombëtare të Izraelit.

Netanyahu dhe ndihmësit e tij kanë filluar ngadalë të rimendojnë strategjinë e tyre ndaj Rripit të Gazës pas disa përleshjeve ushtarake të përgjakshme dhe jokonkluzive kundër Hamasit.

Të gjithë ishin të ngopur me Gazën. Të gjithë thamë ‘të harrojmë Gazën’, sepse e dinim se ishte një rrugë pa krye”, tha Zohar Palti, një ish-drejtor i inteligjencës Mossad.

Pas problemit në vitin 2014, Netanyahu ndoqi një strategji të re të përpjekjes për të “frenuar” Hamasin, ndërsa Izraeli u fokusua në programin bërthamor të Iranit dhe ushtritë që ai mbështeti, si Hezbollahu.

Kjo strategji u mbështet nga vlerësime të përsëritura të inteligjencës se Hamasi nuk ishte as i interesuar dhe as i aftë për të nisur një sulm të madh brenda Izraelit.

Yossi Kuperwasser, një ish-zyrtar i inteligjencës izraelite, tha se disa panë përfitimet e mbajtjes së një “ekuilibri” në Rripin e Gazës.

A view of destroyed buildings in Gaza, as seen from southern Israel, amid the ongoing conflict between Israel and the Palestinian group Hamas, November 22, 2023. REUTERS/Alexander Ermochenko

Logjika e Izraelit ishte se Hamasi duhet të jetë mjaft i fortë për të sunduar Gazën, por mjaftueshëm i dobët për të frikësuar Izraelin”, tha ai.

Sigurisht, jo të gjithë ishin në favor të këtij plani. Avigdor Lieberman, i cili u bë ministër i mbrojtjes në vitin 2016, i shkroi një memorandum sekret Netanyahu atë vit duke thënë se Hamasi po ndërtonte ngadalë aftësitë e tij ushtarake për të sulmuar Izraelin dhe argumentoi se Izraeli duhet të godiste i pari.

Një sulm, në atë kohë mund të eliminonte shumicën e udhëheqjes së krahut ushtarak të Hamasit. Netanyahu e hodhi poshtë planin, duke preferuar të frenojë Hamasin.

Yossi Cohen, i cili trajtoi dosjen e Katarit për shumë vite si kreu i Mossad-it, gjithashtu vuri në dyshim politikën e Izraelit për paratë e Gazës, duke besuar se kishte shumë pak mbikëqyrje.

Në qershor 2021, Cohen mbajti fjalimin e tij të parë publik që nga dalja në pension, duke thënë se paratë e Katarit që dërgoheshin në Rripin e Gazës tashmë nuk dihej se për çfarë përdoreshin. /The New York Times