Për shkak të mosrespektimit të afateve për instalimin e një radari me rreze të gjatë veprimi në malin Bjelasicë, Mali i Zi mund të humbasë një dhuratë të NATO-s me vlerë dhjetëra milionë euro. Dy vjet pasi Mali i Zi u bashkua me NATO-n në 2017, Zyra e Investimeve e Aleancës miratoi ndarjen e një sistemi radar për Malin e Zi. Edhe pse ishte menduar të instalohej në vitin 2021, tani në dokumentin e statusit në Ministrinë e Mbrojtjes thuhet se shtatori i vitit 2025 është afati i fundit për instalim. Pasojat nëse nuk respektohet ky afat janë paralajmëruar në dokumentin e Ministrisë së Mbrojtjes, i cili është përgatitur nga qeveria e kryeministrit Milojko Spajiç kur ai mori detyrën më 31 tetor. “Ekziston një mundësi reale që Mali i Zi të mbetet pa radar dhe burimet financiare që janë investuar deri më tani të humbasin përgjithmonë”, thuhet në dokument. Radari HR-3000 duhet të instalohet në veri të Malit të Zi, në malin Bjelasicë, midis qyteteve Kolashin dhe Berane. Konkretisht në majën e Gllavës së Zekovës, e cila gjendet në lartësinë 2117 metra. Problemi kryesor ka të bëjë me lokacionin e planifikuar ku televizioni dhe përsëritësit e tjerë duhet të zhvendosen nga koka e Zekos. Gjatë verës së vitit 2019, Ministria e Mbrojtjes njoftoi se “në dy vitet e ardhshme” do të instalohet një radar që ka “rëndësi kombëtare për sistemin e mbrojtjes së Malit të Zi”. “Kjo është zgjidhja afatmesme më e favorshme për monitorimin e hapësirës ajrore malazeze, e cila do të përmirësojë më tej sovranitetin dhe sigurinë e trafikut ajror në vendin tonë”, thuhet në komunikatën e vitit 2019. Për të instaluar një radar në majën e Gllavës së Zekovës në Bjelolasicë, është e nevojshme të zhvendosen përsëritësit e Qendrës Radiodifuzive (RDC) të nevojshme për transmetimin e sinjalit televiziv në Mal të Zi. Zhvendosja e përsëritësit në majën fqinje të Troglavit, e cila është rreth një kilometër larg me fluturimin e korbit, është një nga arsyet e zgjatjes së instalimit të radarit. Në raportin e auditimit të QZHR-së për vitin e kaluar, thuhet se zbatimi i dëbimit nuk ka filluar as për shkak të problemeve administrative që kanë të bëjnë me marrjen e kushteve urbanistike dhe teknike për vendndodhjen e Troglavit. RDC nuk iu përgjigj pyetjes) në lidhje me zhvendosjen e përsëritësit. Ministria e Mbrojtjes ka sqaruar për RSE se Trogllava ndodhet në zonën e Parkut Kombëtar të Bjelasicës, ku kushtet e ndërtimit janë më të rrepta. Për zgjidhjen e problemit, në mars 2023 u formua një grup pune.
Ndërhyrjet ruse
Pa radarin, Mali i Zi nuk do të mund të integrohej në sistemin e vëzhgimit ajror të NATO-s, e as nuk do të ishte në gjendje të ofronte mbështetje për misionin e tyre në Kosovë (KFOR), paralajmëron dokumenti i Ministrisë së Mbrojtjes. Kur Ministri i Mbrojtjes Predrag Boshkoviç njoftoi në vitin 2018 se Mali i Zi po planifikonte të merrte radar 3D, mediat pranë Beogradit zyrtar dhe Moskës filluan një fushatë kundër autoriteteve malazeze. Qendra Dixhitale Forenzike (DFC) vuri në dukje, ndër të tjera, titujt “Amerikanët kanë pushtuar qiejt e Malit të Zi! Në borxhe të thella dhe po i japin miliona NATO-s për radarë të rinj” dhe “Nga Bjelasica përmes Serbisë, NATO po filmon gjithashtu Rusinë!”. Portali pro-rus IN4S botoi një artikull me titull “Mali i Zi bëhet një objektiv legjitim i raketave ruse: radari i NATO-s në Bjelasicë”. Në analizën e DFC-së, thuhet se deputetët e atëhershëm të Frontit Demokratik (partia proserbe në Mal të Zi), Andrija Mandiç dhe Strahinja Bulajiç, kanë theksuar se radari ishte i drejtuar kundër Serbisë dhe Rusisë, por edhe se do të u shërbejnë avionëve që kryen bombardimet e NATO-s ndaj Serbisë në vitin 1999. Mandiç u emërua kryetar i Parlamentit të Malit të Zi në fund të tetorit. Kështu ai u bë anëtar i Këshillit të Sigurisë dhe Mbrojtjes, organi që komandon Ushtrinë e Malit të Zi. Në marrëveshjen e koalicionit ai mori përsipër të respektojë detyrimet e Malit të Zi ndaj NATO-s. Mandiç, shkruajnë mediat e tjera, njihet si pasardhësi i Vuçiçit dhe bashkëpunëtor i Kishës Ortodokse Serbe, ideolog çetnik.
