Çdo vit ka rëndësi, çdo vit është thelbësor dhe çdo vit sjell surpriza, të mira dhe të këqija. Por është e pamundur t’i shpëtojmë ndjenjës se bota është buzë një gremine dhe se në vitin 2024 ne ose do të bëjmë një hap përpara, duke përmbysur rendin botëror, ose një hap prapa, duke u kthyer në një version të “normalitetit”. Kështu e nis prestigjozja amerikane “CNN” artikullin, ku bën një parashikim për vitin që vjen. Pa dyshim, zgjedhjet në SHBA janë një nga shqetësimet mbizotëruese sot në mbarë globin. Në fakt, revista “The Economist” deklaroi se “Donald Trump përbën rrezikun më të madh për botën në vitin 2024”, duke e përshkruar atë si një “hije” që shfaqet mbi të gjithë ne. Zgjedhjet do të përcaktojnë nëse presidenca kaotike e Trump me tiparet e saj autoritare ishte vetëm një rast i historisë së SHBA-së , apo nëse është presidenca Joe Biden një pauzë katërvjeçare në “rrëshqitjen” e Amerikës në izolacionizëm autoritar. Përgjigja do të ketë pasoja të rënda në të gjithë globin.
“Festë” për autokratët
Një presidencë e dytë e Trump me siguri do të ishte më ekstreme në shumë fronte. Ish-presidenti është zotuar të përdorë Departamentin e Drejtësisë për të kërkuar hakmarrje ndaj kundërshtarëve politikë, duke minuar institucionet amerikane, duke nënvlerësuar demokracinë dhe duke “flirtuar” me diktaturën. Këto veprime do të forconin ata që pretendojnë se demokracia e stilit perëndimor është një sistem i dështuar, duke forcuar bllokun në zhvillim të autokracive antiperëndimore: Rusinë, Kinën, Iranin dhe Korenë e Veriut, një ekip tiranësh që kërkojnë të sfidojnë ndikimin global të Perëndimit, të gjithë të armatosur rëndë dhe që kërcënojnë fqinjët. Trump ka folur mjaftueshëm që aleatët dhe kundërshtarët e SHBA-së të kuptojnë rreziqet e një mandati Trump 2.0.
Humbje për Ukrainën
Ish-presidenti deklaroi se do t’i jepte fund luftës në Ukrainë në 24 orë. Ai ka vënë në pikëpyetje nëse SHBA duhet të mbrojë Korenë e Jugut dhe ka aluduar se vende si Japonia dhe Koreja e Jugut kanë marrë armë bërthamore për t’u mbrojtur. Komentet për Ukrainën padyshim tërhoqën vëmendjen e presidentit rus Vladimir Putin, autokratit Trump nuk i pëlqen ta kritikojë, madje e lavdëroi, kur pushtoi Ukrainën. Shefi i politikës së jashtme të Bashkimit Evropian, Josep Borrell, tha se Putini nuk do të jetë i kënaqur me një fitore të kufizuar në Ukrainë, “veçanërisht jo para zgjedhjeve amerikane, të cilat mund t’i paraqesin atij një skenar shumë më të favorshëm “. Me fjalë të tjera, Putini do të vazhdojë të sulmojë, duke shpresuar se një fitore e Trump në nëntor do të “tërhiqte qilimin” nga mbështetja e Uashingtonit për Kievin, duke ndihmuar Rusinë të fitojë totalisht Ukrainën.
Rreziku për NATO-n
Siç kanë paralajmëruar vendet më parë nën thembra të Moskës dhe të tjerët , nëse Rusia fiton në Ukrainë, Putini mund të shohë një rrugë për të rimarrë pjesë të tjera të ish-perandorisë sovjetike, ndoshta duke u përpjekur të pushtojë Moldavinë e vogël dhe madje edhe shtetet baltike që janë tani anëtarë të NATO-s. NATO supozohet të mbrojë të gjithë anëtarët e saj, por Trump tashmë ka hedhur dyshime nëse SHBA do të ndihmonte një aleat të luftuar. Pavarësisht miratimit të fundit dypartiak të një projektligji që do të ndalonte një president që të tërhiqte në mënyrë të njëanshme SHBA-në nga NATO pa miratimin e Kongresit, presidenti do të kishte liri të gjerë për t’iu përgjigjur sfidave ushtarake globale. Nëse SHBA-ja qëndron pas ndërsa Putini shtyn qëllimet e tij neo-imperialiste, Kina mund të joshet të provojë dorën e saj për të pushtuar Tajvanin dhe për të ngacmuar më tej fqinjët e saj. Vetë perspektiva e një Kine të guximshme do t’i jepte një goditje përpjekjeve për mospërhapjen bërthamore. Fundi i Pax Americana, do të nxiste më shumë fuqi të mesme për të marrë armët kundër rivalëve të tyre. E megjithatë, nëse Biden rizgjidhet, shanset për të rivendosur stabilitetin global janë shumë më të mëdha. Por nuk janë aspak të sigurta. Në fakt, edhe në kombe të rëndësishme si Meksika, India, Indonezia, Rusia dhe Britania e Madhe do të mbahen zgjedhje, që mund të krijojnë dinamika të reja.
