MENU
klinika

Analiza

2024, viti më i rëndësishëm zgjedhor në histori

04.01.2024 - 15:56

Viti 2024, mund të quhet lehtësisht viti më i madh zgjedhor në histori, pasi më shumë se 60 vende që përfaqësojnë gjysmën e popullsisë së botës do të shkojnë në qendrat e votimit, me rreth 4 miliardë njerëz që do të votojnë në zgjedhjet presidenciale, legjislative dhe lokale.

Në përgjithësi, 2024 fiton titullin e vitit më elektoral pasi, 76 vende kanë planifikuar gara brenda 12 muajve të ardhshëm. Nga 71, të karakterizuara si demokratike sipas indeksit përkatës të Njësisë së Inteligjencës The Economist, 43 do të kenë vota plotësisht të lira dhe të drejta, 27 prej të cilave janë anëtarë të BE-së, ndërsa 28 të tjerat nuk plotësojnë kërkesat bazë për një votë demokratike.

Për më tepër, 8 nga 10 vendet më të populluara të botës (Bangladeshi, Brazili, India, Indonezia, Meksika, Pakistani, Rusia dhe SHBA) që do të mbajnë zgjedhje në vitin 2024, gjysma e të cilave besohet se nuk do të jenë as të lira dhe as të drejta.

Brazili, India, Indonezia dhe SHBA, të cilat janë ndër “demokracitë me të meta”, mbajnë zgjedhje të lira dhe të ndershme me potencial për ndryshime të mëdha. Por, sistemet e tyre politike karakterizohen nga dobësi serioze.

Sigurisht, në shkurt në Indonezi, vendi më i populluar i Azisë Juglindore, PDI-P e qendrës së majtë pritet të fitojë zgjedhjet parlamentare dhe presidenciale, ndërsa në Indi në maj BJP qeverisëse e Narendra Modit, partia më e madhe politike në botë me më shumë se 180 milionë anëtarë, ka të ngjarë të fitojë, pavarësisht nga ndjenja në rritje kundër tij.

Në Brazil përsëri në tetor, zgjedhjet komunale do të zbulojnë nëse Partia e Punëtorëve e majtë e Presidentit, Luiz Inacio Lula da Silva, mund të mposhtë Partinë Liberale të krahut të djathtë që dominon Kongresin dhe mbështetet nga paraardhësi i Lulës, Jair Bolsonaro. Më pas, në nëntor, votuesit amerikanë do të zgjedhin presidentin e tyre të ardhshëm, si dhe të gjithë Dhomën e Përfaqësuesve dhe një të tretën e Senatit. Sipas sondazheve të deritanishme, demokrati Joe Biden do të luftojë për rizgjedhje kundër republikanit Donald Trump në një përsëritje të duelit të vitit 2020.

Por, nuk janë vetëm zgjedhjet më të mëdha që do të tërheqin vëmendjen e botës. Dëshmi për këtë është se vota e Tajvanit në janar do të formësojë marrëdhëniet e ishullit me Kinën në një kohë kritike për ambiciet e vendit prej 24 milionë banorësh. Sipas sondazheve, Partia Demokratike Progresive, e cila favorizon pavarësinë e ishullit pjesërisht të njohur, do të ruajë kontrollin e presidencës dhe parlamentit.

Sa i përket Afrikës, ku 18 vende do të votojnë në vitin 2024, përballja më e madhe do të jetë në Afrikën e Jugut, shtëpia e më shumë se 60 milionë njerëzve dhe për shkak të një opozite të fragmentuar të rrënuar nga skandalet e korrupsionit, Kongresi Kombëtar Afrikan në pushtet do të fitojë përsëri.

Për shkak se shumë politikanë dhe votues evropianë e shohin fluksin e emigrantëve si një kërcënim, shumë analistë kanë frikë nga një lëvizje e djathtë e Parlamentit.

Së fundi, sa i përket Europës, në të cilën do të votojnë gjithsej 37 vende, vlerësohet se zgjedhjet më të rëndësishme të Parlamentit Europian në qershor do të fokusohen dhe përcaktohen nga çështja e nxehtë e emigracionit. BE-ja pritet të marrë më shumë se 1 milion kërkesa për azil këtë vit, më e larta që nga kriza e migracionit 2015-16.

Duke qenë se shumë politikanë dhe votues evropianë e shohin fluksin e emigrantëve në territoret e tyre si një kërcënim, pavarësisht mungesës në rritje të punëtorëve, disa analistë i frikësohen një zhvendosjeje të Parlamentit në të djathtë.

Zgjedhje presidenciale do të mbahen edhe në Ukrainë në vitin 2024 me Volodymyr Zelensky, i cili nuk e ka përjashtuar mundësinë e rizgjedhjes në kushte lufte, që do të thotë automatikisht se ato nuk mund të jenë të lira, apo të drejta pasi disa pjesë të vendit janë të pushtuara dhe miliona ukrainas mbeten të zhvendosur nga shtëpitë e tyre.