MENU
klinika

Analiza

Ideja e rikthimit të Trump-it “fut në ethe” Evropën…

23.01.2024 - 07:30

Në një raport alarmues të së dielës nga Der Spiegel, paralajmëron se një fitore e mirë për Donald Trump në zgjedhjet e presidenciale në SHBA do të riformësonte botën në mënyrë të paparashikueshme që nga Lufta e Dytë Botërore. Ish-presidenti, së bashku me besnikët e tij, e ka shpallur demokracinë armik dhe synon të destabilizojë sistemin e aleancës perëndimore. Një gjë e tillë mund të sjellë një periudhë të paparashikueshme dhe sfiduese në Evropë, veçanërisht përballë kërcënimit të afërt rus të pushtimit.Ndoshta, siç sugjeron Der Spiegel, nuk duhet t’i injorojmë fjalët e Donald Trump. Në fillim të dhjetorit, kur pyet nëse ai do të transformonte një shtet në një diktaturë pas një rizgjedhjeje, përgjigja e Trump nuk ishte një pohim apo mohim i qartë. Në vend të kësaj, ai ngriti gishtin me humor dhe tha: “Vetëm ditën e parë!” Pas zgjedhjeve të 2016-ës, kur Hillary Clinton ishte kundërshtarja e tij, Trump tha: “Unë do t’i pranoj plotësisht rezultatet e këtyre zgjedhjeve të mëdha dhe historike, nëse fitoj”. Në atë kohë, shumë e shihnin si thjesht humor. Megjithatë, katër vjet më vonë, ai nxiti një turmë për të sulmuar Kapitolin pasi humbi nga Joe Biden.

Mandati i dytë

Trump është i njohur për faktin se nuk i fsheh qëllimet e tij. Gjatë mandatit të tij të parë, ai kërkoi të bënte realitet premtimet si tërheqja nga Marrëveshja e Parisit për Klimën, tërheqja nga Marrëveshja Bërthamore e Iranit, vendosja e tarifave ndaj Evropës, madje edhe konsiderimi i tërheqjes nga NATO-ja, që dikur e konsideronte “të vjetëruar”. Nëse i jepet një mandat i dytë, mund të mos mbetet askush që ta frenojë atë nga finalizimi i këtyre veprimeve. John Bolton ish-këshilltari i Trumpit për Sigurinë Kombëtare, paralajmëron se katër vite të tjera, do ta paraqesin Trump, më real se kurrë. Ai deklaroi: “Ai nuk do ta rrethojë më veten me njerëz që shprehin hapur mendimet e tyre dhe e largojnë atë nga vendimet e pamatura”. Bolton, i cili u shkarkua nga Trump sepse nuk i mbajti për vete mendimet e tij, flet nga përvoja.

Rreziqet për Evropën

Një fitore e mundshme e Trump do të kishte ndikim të gjerë dhe pasoja të rënda veçanërisht për sigurinë evropiane. Ekziston një mundësi reale që ai të ndalojë ose të zvogëlojë ndjeshëm miliarda dollarët në ndihmën ushtarake amerikane për Ukrainën. Evropianët duhet të shpresojnë se ai nuk do të realizojë menjëherë atë që ka menduar prej kohësh: ndërprerjen e lidhjeve me aleancën e mbrojtjes perëndimore. Mbi të gjitha, kthimi i Trump në pushtet do të lidhte kombin më të fuqishëm në botën perëndimore me liderët autokratë që ai i ka admiruar hapur, duke përfshirë Vladimir Putin, Xi Jinping dhe Rexhep Tajip Erdogan. Ndaj, jo pa arsye, bota pret me ankth teksa afrohen zgjedhjet presidenciale të vitit 2024 në SHBA, duke ditur implikimet për stabilitetin global dhe sigurinë evropiane.

US President Donald Trump (L) chats with Russia’s President Vladimir Putin as they attend the APEC Economic Leaders’ Meeting, part of the Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC) leaders’ summit in the central Vietnamese city of Danang on November 11, 2017. / AFP PHOTO / SPUTNIK / Mikhail KLIMENTYEV (Photo credit should read MIKHAIL KLIMENTYEV/AFP/Getty Images)

Lidhjet me Putinin

“Drama e kësaj kohe historike është kriza e demokracisë. Sot është nën rrethim”. Kështu tha për Repubblica ish-kreu i Partisë Demokratike Walter Veltroni. “Në vitin 2024 priten zgjedhje të rëndësishme – vazhdon ai –. Në fund të vitit mund të kemi një ekuilibër politik të prishur”. “Fatkeqësisht, nëse Trump fiton, lufta në Ukrainë do të përfundojë, po, por me fitoren e pushtimit të Putinit. Do të ketë më pak vendosmëri kundër Hamasit dhe Netanyahu do të ketë më shumë dorë të lirë se sa ka sot”, shton ai. “Gjatë viteve në të cilat aleati apo edhe kukulla e tij ishte brenda Zyrës Ovale , Cari nuk arriti një pushtim, nuk mori lëshime territoriale”, specifikon Veltroni. “Nëse ende mendojmë se historia është mësuesi i jetës, duhet të konkludojmë se çdo anti-putinist koherent duhet të jetë një adhurues i zjarrtë i një presidence të dytë Trump. Sepse, Donald ka zbatuar gjithmonë në praktikë një maksimë të Theodore RoosevelT: Fol me mirësi, por gjithmonë duke mbajtur një shkop të gërvishtur”, shtoi ai“Modeli i tij ka qenë gjithmonë negocimi, Trump nuk ekspozon asnjëherë tepër Amerikën dhe nuk është as Regan ai që vë në dukje kontrastin e vlerave mes qytetit në kodër dhe Perandorisë së Keqe”, përfundon Veltroni.

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN


"Skenari i makthit” për NATO dhe pazaret me Putin

Çfarë rrezikon Evropa nëse Trump bëhet sërish president?